De catastrofe in Azië heeft geleid tot een nooit geziene wereldwijde solidariteit. Miljoenen mensen hebben een gift gedaan voor de bevolking van de getroffen landen. Deze globale solidariteit en de bereidheid om te helpen, heeft het Westerse imperialisme ertoe verplicht om meer steun te beloven en zelfs een tijdelijk uitstel van de terugbetaling van de schulden.
Per Olsson
Terwijl de arbeiders overal een enorme steun hebben getoond, zijn er ook redenen om aan te nemen dat we weinig vertrouwen kunnen hebben in de beloften van het politieke establishment. De regering-Bush ziet de steun als een "Cruciaal wapen om de harten en geesten van de moslims in het zuiden van Azië en elders in de moslim-wereld te winnen, waardoor hun gevoelens in het voordeel van de VS keren," aldus het dagblad San Francisco Chronicle op 6 januari.
De eerste reactie van de meeste regeringen was terughoudend, maar de schaal van de ramp en de snelle reactie van de bevolking heeft dezelfde regeringen verplicht om hun houding te wijzigen. Er zijn grote sommen beloofd, wellicht meer dan wat ooit beloofd is aan landen die getroffen werden door een ramp. De regeringen proberen elkaar te overtreffen in wat door de journalist Simon Jenkins in de London Times een "vloedgolf van hypocrisie" genoemd werd. (Times, 7 januari)
Op de bijeenkomst in Jakarta op 6 januari, werd in totaal steun beloofd voor een bedrag van 5 miljard dollar. Maar beloftes zijn één zaak, effectieve steun is iets anders. In het algemeen zal slechts de helft van de beloftes ook effectief uitgevoerd worden.
Op dezelfde top werd door de wereldleiders aangegeven dat er snel een tijdelijke stopzetting van de terugbetaling van de schulden zal komen met mogelijk later ook een kwijtschelding van schulden. Een beslissing over een moratorium op de terugbetaling zou aangekondigd worden op een bijeenkomst van de zogenaamde "Club van Parijs" op 12 januari.
Indonesië alleen al heeft een schuld van zo’n 48 miljard dollar aan de landen van de "club van Parijs" en zou dit jaar zo’n 4,5 miljard dollar moeten terugbetalen. Indonesië is één van de landen met de grootste schuldenlast ter wereld. Het heeft een totale schuld van zo’n 132,2 miljard dollar en vorig jaar werd 35% van de begroting gebruikt voor de terugbetaling van schulden, terwijl slechts 10% ging naar gezondheidszorg en onderwijs.
De schuldenlast van de getroffen landen bedraagt in totaal zo’n 300 miljard dollar. Vorig jaar hebben Sri Lanka, Thailand en Indonesië samen meer dan 20 miljard dollar besteed aan de terugbetaling van schulden – dit is vier keer zoveel als de hulp die nu reeds beloofd is.
Zonder een moratorium op de schulden zou Indonesië meer moeten betalen aan de schulden dan wat er beloofd is als steun voor de gevolgen van de tsunami. Dit legt een enorme last op de bevolking en versterkt de eis om de schulden niet terug te betalen.
Het is absurd dat arme landen die getroffen worden door een ramp meer terugbetalen aan rijke landen (en hun regeringen, banken en imperialistische instellingen als het IMF en de Wereldbank). Maar een tijdelijk moratorium op de schulden is niet hetzelfde als een onmiddellijke en onvoorwaardelijke kwijtschelding van de schulden.
We kunnen geen vertrouwen hebben in de kapitalistische wereldleiders. Gedurende vele jaren hebben ze een beloofd om de schuldenlasten te verlagen en een aantal schulden kwijt te schelden van de arme landen met de meeste schulden. Zelfs die landen betalen jaarlijks nog steeds zo’n 2,8 miljard dollar aan de westerse mogendheden, dat bedrag komt overeen met 15% van hun inkomsten en is in veel gevallen meer dan wat besteed wordt aan onderwijs en gezondheidszorg. De G8 (de 8 rijkste landen) heeft beloofd om 100 miljard dollar kwijt te schelden op een totaal van 375 miljard dollar schulden in 52 arme landen met een hoge schuldenlast. Tot nu toe is daar echter slechts 46 miljard dollar effectief van kwijtgescholden.
“Het falen om het hoofd te bieden aan de schuldencrisis, leidt ertoe dat de arme landen nu met een situatie geconfronteerd worden waarbij ze meer terugbetalen doorheen overeenkomsten inzake hun schulden, dan wat ze aanvankelijk hadden geleend", volgens een verslag van Oxfam dat gepubliceerd werd in december 2004.
Daarenboven zijn de schuldenverlagingen die reeds hebben plaatsgevonden steeds gepaard gegaan met harde voorwaarden waaronder privatiseringen en besparingen op basisbehoeften. De kapitalisten en hun regeringen gebruiken hulp en steunprogramma’s als een politiek en economisch middel.
“De door de VS geleide oorlog in Irak was bijzonder onpopulair, zeker onder brede lagen van de moslimbevolking in Azië. Het spelen van een leidinggevende rol in de huidige crisis – door meer geld te geven en meer schulden kwijt te schelden – kan de Amerikaanse belangen ten goede komen… Zeker gezien de potentiële economische positie van Azië en de vele miljoenen dollars winst die hier kunnen gemaakt worden, zou meer hulp mogelijks aan de orde kunnen zijn", schreef de International Herald Tribune in een bijzonder openhartig commentaar.
We kunnen geen vertrouwen hebben in het imperialisme en haar agenten. Zij zullen met de ene hand geven wat ze met de andere terugnemen, zeker op een ogenblik dat er geen televisiecamera’s meer draaien en er geen druk van de publieke opinie is.
Wij komen op voor een onmiddellijk en onvoorwaardelijke kwijtschelding van de schulden in de getroffen landen en alle arme landen. Wij komen op tegen de greep van de schulden en de terugbetaling van intrest, die strijd is een onderdeel van onze strijd voor een socialistische wereld.
