Sociale dumping leidt tot een terugkeer van arbeidsomstandigheden uit een ver verleden. Nieuwe technologie wordt gebruikt om stukloon terug in te voeren, onder meer in de platformeconomie. Chauffeurs worden vanuit lageloonlanden tewerkgesteld om sociale bescherming en degelijke lonen te omzeilen.
Op 7 april stuurde een Poolse werkgever een privémilitie op stakende vrachtwagenchauffeurs af. De 75 chauffeurs staakten omdat ze al een maand geen loon kregen en tegen de slechte omstandigheden. De baas trok er met pantservoertuigen en een militie op af. Het doet denken aan hoe sociale conflicten in de 19de eeuw werden aangepakt door de bazen, maar dan met 21ste eeuwse gevechtsuitrusting. De militie werd opgepakt in Duitsland en de grens overgezet. Dit incident zegt veel over de patronale agressie die gepaard gaat met sociale dumping.
Dergelijke praktijken zijn uitzonderlijk. Maar eigenlijk komt de intimidatie van stakers, zoals bij Delhaize, op hetzelfde neer en dat is helaas niet uitzonderlijk. Er wordt geen privé-militie op hen afgestuurd om te knokken, maar private deurwaarders die intimideren met formeel papier van een rechtbank en de ruggensteun van de politie. In plaats van een private militie, worden de openbare ordediensten in dienst van de aandeelhouders van Ahold-Delhaize ingezet. Neen, de staat is niet neutraal.
De directie van Delhaize kreeg van een rechter een vrijgeleide om een deurwaarder en politie in te zetten om stakingspiketten te breken. Elke actie die kan geïnterpreteerd worden als het blokkeren van de toegang tot de opslagplaatsen en winkels wordt verboden. Dit ondergraaft het recht op collectieve actie. Het wordt helemaal cynisch als je in de beschikking kan lezen dat Delhaize de rechter vraagt om op te treden omdat de stakersposten “ernstige schade aan de reputatie van Delhaize veroorzaken.” Wij dachten dat het in de solden zetten van 9200 personeelsleden omwille van de winsthonger van de aandeelhouders de reputatie van het bedrijf schade toebracht… Maar geen enkele rechter die zal oordelen dat daarom het plan van de directie moet ingetrokken worden.
Hoe reageren?
Syndicalisten hebben vaak, en terecht, een grote mond. Dat is nodig om op te komen voor onze rechten. We hebben echter ook het recht om te zwijgen. Een deurwaarder kan proberen te intimideren, maar heeft niet de bevoegdheid om je identiteit te controleren. Enkel de politie kan dit opleggen. Zonder je identiteit kan het dwangbevel niet betekend worden. Als de deurwaarder uiteindelijk toch weet wie je bent en betekent, moet je uiteraard niet voor ontvangst ondertekenen. Het is positief dat de eenzijdige verzoekschriften – nog zoiets 19de eeuws in sociale conflicten – worden aangevochten door de vakbonden.
Het belangrijkste syndicale antwoord zal echter niet van het juridische terrein komen. Onze kracht bestaat uit mobilisatie en betrokkenheid van collega’s. Van de winkels een actiecentrum maken waarbij zoveel mogelijk personeelsleden betrokken zijn en waar de brede steun in de arbeidersbeweging en onder klanten wordt gemobiliseerd, is het beste antwoord.
Een massale mobilisatie van de volledige arbeidersbeweging kan elke poging tot intimidatie met deurwaarders onmogelijk maken. Twintig stakers voor een winkel intimideren, lukt misschien. Maar wat als er tweeduizend staan? Een grote actie aan elke winkel om klanten te overtuigen om niet binnen te gaan, kan de mobilisatie verder opbouwen. Acties aan de winkels kunnen stakerskassen organiseren zodat geen enkele collega in deze laagbetaalde sector om financiële redenen niet meestaakt. Het opbouwen van solidariteit door delegees te laten spreken op zoveel mogelijk personeelsvergaderingen in en buiten de sector, kan daar eveneens aan bijdragen.
Massale acties maken intimidatie en repressie moeilijker. Er zijn veel deurwaarders, maar de directie van Delhaize kan geen leger van honderden deurwaarders inzetten als er duizenden of zelfs meer betogers voor de depots in Zellik staan. Het is door massa-actie dat de arbeidersbeweging het stakingsrecht heeft afgedwongen. Elke poging om er afbreuk aan te doen, moet op dezelfde manier beantwoord worden. Zoniet zal elke zwakheid langs onze kant leiden tot agressie van de kant van de werkgevers.
Tot slot nog dit. Liberalen van allerlei slag stellen het opdelen van supermarktketens in kleine zelfstandige franchises voor als vooruitgang waarin zelfs een zekere nostalgie naar vroegere kleine buurtwinkels doorschemert. Delhaize speelt daar cynisch op in met paginagrote krantenadvertenties waarin het om ‘begrip’ vraagt in deze ‘moeilijke tijden’ en zich als volgt voorstelt: “We zijn kruideniers en dat al 150 jaar.” De waarheid is dat de grote ketens de meeste kleine buurtwinkels hebben weggeconcurreerd om de winsten op te drijven. Als ze nu beroep doen op zelfstandigen om hun winkels te beheren, is dat enkel om te besparen op personeel omdat 2,5 miljard euro winst niet volstond voor de aandeelhouders van Ahold-Delhaize en de aankoop van eigen aandelen voor 1 miljard euro – nog een extra cadeau aan de aandeelhouders – al beslist was.
Sociale dumping leidt ook tot het dumpen van sociale relaties. De franchisering van supermarkten is een stap in de richting van de toestanden die de Oost-Europese chauffeurs meemaken, zowel qua sociale voorwaarden als de wijze waarop collectieve conflicten worden uitgevochten.
Meer weten over onze standpunten en voorstellen voor de strijd? Kom naar Socialisme 2023!
Thomas Baeyens, afgevaardigde BBTK bij Albert Heijn: “De aanval op het personeel van Delhaize is een aanval op ons allemaal! Want als de franchisering lukt, zorgt dit ervoor dat de vakbonden buitenspel staan en dat deze flexibele en precaire arbeid het nieuwe normaal wordt. We willen geen samenleving waarin je op zijn minst 2 jobs nodig hebt om te overleven. Dat is nu al voor steeds meer werkenden het geval!”
“We hebben nood aan een opbouwend actieplan! In elke stad kunnen op zaterdag grote piketten rond de winkel gevormd worden, waarbij klanten, buren en werknemers uit andere sectoren worden opgeroepen om mee te doen. Deze kunnen dienen als opstap naar een lokale betoging in elke stad, zoals die in Luik op 7 april. De volgende stap in dit plan is dan een massale mobilisatie naar de actiedag van de hele distributiesector op 17 april!”
Thomas zal op 15 april (11u-12u30) spreken in de commissie ‘De aanval op het personeel Delhaize is een aanval op iedereen’
op SOCIALISME 2023 14 & 15 april. Pianofabriek (Fortstraat 35, 1060 Brussel)
Lees ook:14-15 april: Socialisme 2023
