Het wetsvoorstel van Van Quickenborne wordt wellicht in de komende weken door de federale regering goedgekeurd. “Deze wet brengt een essentieel democratisch recht in gevaar: het recht om te betogen,” stelt de coalitie ‘Verzet is geen misdaad’, die het gemeenschappelijk vakbondsfront (ACV, ABVV en ACLVB), Greenpeace, de Liga voor de Mensenrechten en 11.11.11 verenigt.
Van Quickenborne liet zich inspireren door het Franse voorbeeld waar de wet sinds 2019 (en de Gilets Jaunes beweging) repressiever is geworden en het verbieden van betogingen toestaat.
Afgelopen mei zei ABVV-voorzitter Thierry Bodson dat hij dit voorstel erger vond dan een aanval op de automatische loonindexering (Le Soir, 15 mei 2023). Hij heeft een punt, maar de reactie op deze aanval blijft te beperkt. In juni 2022 verklaarde Bodson ook dat het ABVV meteen een nationale 24-uursstaking zou organiseren als er opnieuw een staker veroordeeld zou worden. Het stakingsrecht is ondertussen opnieuw aangevallen en toch bleef een algemene nationale vakbondsreactie uit.
Dit wetsontwerp maakt deel uit van een sterke trend waarbij justitie steeds meer ingrijpt in collectieve conflicten, meer bepaald om de belangen van de bazen te verdedigen. Dit was niet, of toch minder, het geval in de jaren 1980 en 1990. Bertrand Henne zei op La Première: “Herinner je je het zeer harde conflict in de staalfabriek van Clabecq, toen militanten van het ABVV de autosnelweg blokkeerden met bouwmachines … toen sprak het gerecht hen vrij.” Sindsdien zijn er veroordelingen geweest na de blokkade van de Cherattebrug en de haven van Antwerpen voor “kwaadwillige belemmering van het verkeer.” Tijdens het Delhaize-geschil hebben de rechtbanken stakingspiketten verboden, deurwaarders ingeschakeld, soms met de hulp van de politie. De directie heeft justitie gebruikt om het verzet van de vakbonden te verzwakken.
Men kan niet anders dan vaststellen dat de dominantie van het overlegsyndicalisme de onderhandelingspositie van de werknemers heeft verzwakt. De beste manier om een recht te verdedigen, is door het serieus en ambitieus te gebruiken. De mobilisatie op 5 oktober moet zo massaal mogelijk zijn om druk uit te oefenen op de vakbondsleiders om verder te gaan dan enkel “de progressieve partijen van de Vivaldi-coalitie tot rede te brengen.” We zullen meer nodig hebben dan een geïsoleerde wandeling om de aanvallen op het recht op collectieve actie weg te krijgen. Er zal ook meer nodig zijn om de bazen van Delhaize en andere bedrijven ertoe te brengen om hun personeel te respecteren.
Afspraak op 5 oktober, 10 uur, voor het kantoor van minister Van Quickenborne, op de Kruidtuinlaan.
Wat is dat wetsvoorstel van Van Quickenborne?
Het wetsvoorstel bepaalt dat een gerechtelijk demonstratieverbod kan worden opgelegd. Volgens de minister wordt dit beperkt tot wie zich misdraagt op betogingen. Zoals Van Quickenborne zelf ondertussen zou moeten weten, kan ‘misdragen’ erg verschillend geïnterpreteerd worden. Dit wetsvoorstel bedreigt niet enkel ‘relschoppers’, maar al wie door de politie of het gerecht als dusdanig wordt bestempeld. Is het opzetten van een stakerspost, het aanbrengen van krijttekeningen op de grond, het in brand steken van een pallet of het deelnemen aan een spontane betoging straks nog toegelaten? En wat met acties van burgerlijke ongehoorzaamheid?
