Analyse vanop chinaworker.info (eerst gepubliceerd op 28 juli)
China wordt opgeschrikt door een nieuwe verzetsbeweging. Tienduizenden mensen kondigden aan dat ze niet langer de hypotheek zullen afbetalen voor onafgemaakte appartementen waar ze niet in kunnen wonen. Het protest werd enkele weken geleden op sociale media aangekondigd en verspreidde zich als een lopend vuurtje naar tientallen steden. Dit gebeurde ondanks de censuur van de staat die discussies hierover verbiedt en webfora sluit als die gebruikt worden om de ‘betaalstaking’ te coördineren.
De vastgoedcrisis in China wordt met de dag erger. De mondiale kapitalisten en het Chinese regime zijn grotendeels overrompeld door de snelheid en de diepte van deze vastgoedcrisis. S&P Global heeft zijn eerdere raming van een inkrimping van de Chinese vastgoedmarkt met 15% dit jaar herzien en voorspelt nu een ineenstorting van 28-33%. Dat cijfer is zo enorm dat de Chinese economie onmogelijk nog een recessie kan vermijden. Toch is het mogelijk dat Beijing frauduleuze BBP-cijfers publiceert waarin sprake is van een groei van 3-4% tegen het eind van het jaar.
Vervalste gegevens
De bbp-groei van 0,4% in het tweede kwartaal is niet geloofwaardig, en uitgaande van andere meetgegevens zoals de huizenverkoop, de cement- en staalproductie, het goederenvervoer over de weg en het luchtverkeer lijkt het waarschijnlijker dat de economie in de periode april-juni sterk is gekrompen.
De hypotheekstaking is snel toegenomen sinds zij eind juni in één provincie, Jiangxi, uitbrak. Het aantal mensen dat weigert hun hypotheek te betalen, is gestegen van aanvankelijk 20 bouwprojecten tot 100, 200 en nu 300 bouwprojecten in het hele land. Deze opstand omvat tienduizenden, mogelijk zelfs 100.000 betaalstakers in 50 steden. Dit zijn meestal armere steden, waaruit blijkt dat dit protest grotendeels is gebaseerd op gezinnen uit de arbeidersklasse of de lagere middenklasse.
Er zijn naar schatting acht miljoen onafgewerkte appartementen in China, die zijn verkocht door financieel insolvente projectontwikkelaars, zonder dat de kopers ze kunnen betrekken. In China is de meest gebruikelijke methode voor de verkoop van nieuwe appartementen de voorverkoop, waarbij tot 80% van de appartementen wordt verkocht voordat ze zijn gebouwd. De bouw van deze projecten is opgeschort omdat de ontwikkelaars, enkele van China’s grootste bedrijven, geen geld meer hebben.
Snel ontwikkelen
De hypotheekstaking is de nieuwste manifestatie van ‘plat liggen en niets doen’ (tangping) in China. In dit geval gaat het niet om passieve niet-medewerking, maar om een actieve strijd. Betalingen worden gestopt, ondanks het gevaar van repressie en ondanks dreigementen door de staat. Deze beweging zorgde voor paniek bij de autoriteiten, onder meer wegens de mogelijk nefaste gevolgen voor het banksysteem indien de beweging zich verder uitbreidt.
“Bouwvertraging is niet nieuw,” vertelde een CCP-functionaris aan de Financial Times. zWat wel onverwacht is, is de op hol geslagen verspreiding van het probleem.”
“Als deze kwestie [de hypotheekstaking] zich veel sneller ontwikkelt, zo niet explodeert, zal het de financiële stabiliteit zeker bedreigen,” verklaarde Betty Wang van ANZ Research aan ABC News. “Als de beleidsmakers er niet in slagen om deze kwestie snel aan te pakken, zou het zich verder kunnen ontwikkelen en evolueren tot een veel groter risico,” voegde ze eraan toe.
De centrale bank kondigde een reddingspakket van 148 miljard dollar aan voor de vastgoedsector. Zo hoopt het een aantal vastgelopen projecten weer op gang te brengen. Volgens ons zal dit pakket niet volstaan, net zoals we dit jaar al veel eerdere overheidsmaatregelen hebben zien sneuvelen naarmate de vastgoedcrisis zich verdiepte. Kenmerkend voor de crisis dit jaar is de toenemende verlamming van de regering in Beijing.
Het dilemma van het regime
De Chinese dictatuur heeft een traditie in het bezweren van massale strijd door middel van een wortel-en-stok-benadering: een mix van kleine concessies en zware repressie. Maar de regering staat voor een ongewoon lastig dilemma met deze betaalstaking. De stok dreigt al: arrestaties door de politie en de dreiging van een straf waardoor overtreders in de toekomst geen toegang meer hebben tot leningen, reizen, zelfs werk of toelating tot een universiteit.
Tegelijk zijn er berichten over een ‘hypotheekpauze’, de spreekwoordelijke wortel dus. Beide opties houden grote risico’s in voor de Chinese heersende klasse. De tegenstrijdige berichten zijn bovendien een teken van besluiteloosheid en mogelijk zelfs van verdeeldheid binnen het regime. Repressie kan een averechts effect hebben en de opstand doen uitbreiden. Een ‘hypotheekpauze’ zou aangeven dat de regering beseft dat het geen goed moment is om hard op te treden gezien de erbarmelijke toestand van de economie en de algemene woede van de bevolking.
Indien de regering een ‘pauze’ inlast, legaliseert ze in feite een massale niet-betalingscampagne, zelfs indien het slechts tijdelijk is. Dit zou veel meer mensen kunnen aanmoedigen om niet te betalen.
Wat socialisten zeggen
Chinaworker.info verklaart zich solidair met de niet-betalers. Ze zijn bedrogen en bestolen, hun strijd is dan ook volkomen gerechtvaardigd. Socialisten roepen op tot annulering en terugbetaling van de hypotheekbetalingen voor alle onvoltooide projecten. We eisen een dringende verhoging van de werkloosheidsuitkering en een einde aan de loonsverlagingen, die zich ook als een epidemie uitbreiden.
We eisen dat niet alleen de “zombie”-projectontwikkelaars, maar de gehele vastgoedsector zonder vergoeding in handen van de overheid komt en onder democratische controle en beheer van de arbeidersklasse wordt geplaatst. Socialistische maatregelen en democratische planning zijn de enige uitweg uit de crisis van China, terwijl het kapitalistische en repressieve beleid van het regime alles alleen maar erger maakt.
We eisen dat er een einde komt aan de repressie tegen de stakingsgroepen en aan alle politieke censuur op het internet. We eisen de vrijheid van meningsuiting en vrijheid van vereniging. Van cruciaal belang is dat arbeiders onafhankelijke vakbonden en arbeidersorganisaties opbouwen om hun belangen te verdedigen in de strijd tegen het parasitaire en failliete kapitalisme en tegen het dictatoriale bewind.
