De strijd tegen de dictatuur moet het effect van deze historische verkiezingsuitslag maximaliseren! Werkenden moeten centraal staan in strijd en zich richten tot de massa’s op het Chinese vasteland!
Reactie door Socialist Action (Hongkong)
De districtsraadsverkiezingen van zondag 24 november waren een grote overwinning voor de anti-autoritaire protestbeweging die in juni van start ging. Zonder de massale protesten, die al bijna zes maanden onafgebroken woeden, zouden deze aardverschuivingen niet hebben plaatsgevonden.
De afgelopen maanden zijn 5.000 betogers gearresteerd, ongeveer een derde van hen is jonger dan 18 jaar. Het politiegeweld is een van de belangrijkste drijfveren achter de protesten: duizenden mensen zijn in het ziekenhuis opgenomen en drie jongeren, waaronder een van 14 jaar oud, zijn neergeschoten met scherpe munitie. De afgelopen weken is het geweld van de politie nog toegenomen.
De laatste telling bij de districtsraadsverkiezingen is 388 zetels (komende van 126) voor de pro-democratische oppositie en 59 (komende van 298) voor het pro-Beijing kamp. Dit betekent dat de pan-democraten en andere oppositiekandidaten bijna 90% van de zetels hebben gewonnen in een kiessysteem dat de kandidaat met de meeste stemmen de zetel haalt. De pro-democratische kandidaten waren goed voor 60% van de stemmen, vergeleken met 40% voor het regeringsgezinde kamp.
Historische verkiezingen
De opkomst lag bijzonder hoog: 71,2% ging stemmen. De opkomst bij de laatste verkiezingen voor de Wetgevende Raad (Legco) in 2016 was het vorige record met een opkomst van 58%. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2015 ging slechts 47% stemmen. Nu stemden bijna twee keer zoveel mensen: 2,94 miljoen (2019) tegenover 1,47 miljoen (2015). Bij veel van de 600 stembureaus vormden zich reeds een uur voor de opening wachtrijen. Veel jongeren behoorden tot de vroege kiezers in een volledige ommekeer ten opzichte van voorgaande jaren.
Hongkong is geen democratie; het politieke systeem van het land maakt verkiezingen mogelijk voor de districtsraden, het laagste bestuursniveau, en voor de helft van de zetels in de Legco, waar de regeringsgezinde bevolking een meerderheid heeft dankzij gemanipuleerde speciale kiesdistricten die voornamelijk voor het grootkapitaal zijn gereserveerd. De regering, onder leiding van een door Peking goedgekeurde Chief Executive, kan niet worden gekozen.
De burgerlijke pan-democratische leiders zijn waarschijnlijk net zo verbaasd als iedereen. Ze gaan van het controleren van 0 naar 17 van de 18 raden. Alleen het Islands District (Lantau), waar acht van de achttien zetels niet gekozen maar benoemd zijn, wordt nog steeds gecontroleerd door het regeringsgezinde kamp. Drie districtsraden zijn van pro-Beijingse controle overgegaan naar geen enkele gekozen pro-Beijing raadslid (Sai Kung, Tai Po en Wong Tai Sin). Dit laatste is een arbeiderswijk waar de lokale bevolking de afgelopen maanden verschillende keren met de politie in botsing kwam en protesteerde tegen het gewelddadige optreden van de politie en het gebruik van traangas.
De districtsraden zijn niet erg belangrijk en relatief machteloos. Er is een sterke conservatieve traditie om deze verkiezingen te depolitiseren, waarbij alleen nadruk ligt op “lokale kwesties”. Dit was altijd in het voordeel van het pro-regeringskamp, dat over enorme financiële middelen beschikt. Zij kunnen “blokstemmen” mobiliseren door middel van liefdadigheid en omkoping, en door hun dominantie van traditionele netwerken zoals culturele groepen die banden hebben met het vasteland van China.
Maar dit jaar werd de ‘niet-politieke’ traditie van deze verkiezingen aan de kant geschoven door een ongekende militante sfeer. De stemming werd de facto een referendum over de steun voor de protesten tegen de regering en het steeds gewelddadiger optreden van de regering. De resultaten laten er geen twijfel over bestaan waar de meerderheid van de Hongkongers staat. Voor de regering, het pro-Beijingse kapitalistische establishment en het dictatoriale regime van Xi Jinping is dit een vernederende tegenslag.
Nieuwe complicaties voor CCP
Het leidt ook tot nieuwe complicaties voor de regering en de CCP in een poging om een einde te maken aan de politieke crisis. Na de vierde plenaire vergadering van de CCP eind oktober was het duidelijk dat Peking druk uitoefende op de regering van Hongkong en de politie om genadelozer om te gaan met de voornamelijk jonge demonstranten. Er stonden plannen op stapel voor een lokale variant van “4 juni” – de massamoord van 1989 in Peking – die misschien minder dodelijk zou zijn, maar gericht op een even schokkende en krachtige beëindiging van de protesten. Dit plan is op korte termijn niet meer mogelijk.
Bovendien heeft de CCP nu een nieuw probleem. In het kader van het vervalste verkiezingssysteem van de kleine kring in Hongkong, waarbij slechts 1.194 kiezers de Chief Executive kozen, hebben de districtsraden bijna 10% van de stemmen in handen. Voorheen werden deze 117 stemmen gecontroleerd door het pro-Beijing kamp onder een systeem waarbij de kandidaat met de meeste stemmen de positie wint. Nu controleren de pan-democraten alle 117 stemmen. Dit kan voor Peking verdere complicaties opleveren bij het beheer van deze ‘verkiezingen’ de volgende keer. Dat zou volgens sommige geruchten in 2020 kunnen gebeuren, als er een plan is om Carrie Lam te vervangen door een ‘nieuw’ minder gehaat gezicht van het establishment.
In de afgelopen zes maanden van massale strijd zijn er door de regering meerdere misrekeningen gemaakt, te beginnen met de inmiddels ingetrokken uitleveringswet. Carrie Lam, de wandelende ramp van een Chief Executive, bekende dat haar “fouten” “enorme schade” hebben aangericht. Na het debacle van de districtsraadsverkiezingen zegt Lam dat ze “serieus zal nadenken” over de boodschap hiervan. Niet dat het nadenken van Lam veel zal uitmaken. Haar regering werd het door de Chinese dictatuur verboden om belangrijke toegevingen te doen. Hierdoor was de regering een destabiliserende factor dat het protest heeft aangemoedigd door wreed en arrogant op te treden.
Het regime van Xi vreest dat elke zwakte of bereidheid om toegeivngen te doen in Hongkong de volksmassa’s op het Chinese vasteland ertoe zal aanzetten om zich te organiseren en eigen eisen te stellen om de vele grieven aan te pakken. De grieven van Chinese arbeiders en jongeren lezen als een kopie van die in Hongkong: lage lonen, onzekere banen, onmenselijke werktijden, onbetaalbare huisvesting, verstikkende vervuiling en een dictatoriaal regime dat alle oppositie vervolgt.
Beschuldigen van Carrie Lam
Het besluit om door te gaan met de districtsraadsverkiezingen wijst op een nieuwe fout van de regering van Carrie Lam en haar ondersteunende partijen. Tot op het allerlaatste moment werd er nagedacht over het al dan niet annuleren van de verkiezingen (de facto een staatsgreep), maar men besloot door te gaan vanuit de vrees dat annuleren nieuwe steun voor de protestbeweging zou oproepen en de internationale druk zou verhogen. Ze rekenden op een slecht resultaat voor hun kandidaten, maar niet van deze omvang.
Het pro-regeringsblok overtrof zichzelf met een enorme mobilisatie van zijn kiezersbasis, met in totaal 1,17 miljoen stemmen. Dit is 330.000 stemmen meer dan bij de vorige districtsraadsverkiezingen, toen het totale aantal kiezers slechts 1,47 miljoen bedroeg. Deze mobilisatie was duidelijk een essentieel element in hun plan. Maar nu is er voorspelbaar heel wat kritiek en krijgt Carrie Lam door regeringsgezinde verliezers allerhande verwijten naar haar hoofd geslingerd. Ze verloren immers hun positie en er is de grootste crisis in Hongkong sinds de Chinese overname in 1997.
De belangrijkste pro-Beijing partij DAB (Democratic Alliance for the Betterment and Progress of Hong Kong) werd gedecimeerd en won slechts 21 zetels, vergeleken met 119 bij de vorige verkiezingen. Partijleider Starry Lee bood aan ontslag te nemen, maar werd overgehaald om te blijven omdat niemand anders de baan wil. De FTU (Federatie van Vakbonden) won slechts 4 zetels, tegen 27 in 2015, wat betekent dat zij niet langer de op een na grootste partij in het pro-Beijing kamp is. Die positie gaat naar de kleine Liberale Partij met 5 zetels.
Dit resultaat is een harde klap voor de regering en een ernstige tegenslag voor het CCP-regime. Het zal ook gevolgen hebben in China, onder meer in de machtsstrijd binnen het regime. De nationalistische antidemocratische anti-Hongkongse chauvinistische propaganda van Peking heeft altijd beweerd dat de protesten tegen de regering slechts door een minderheid werden gesteund. De beste internetcensuur ter wereld zal niet verhinderen dat deze verkiezingsuitslag in China doordringt en bekend wordt, wat de propaganda van de staat tegen de beweging aanzienlijk kan ondermijnen.
Maar er zijn andere factoren die het regime in de kaart kunnen spelen. Een deel van de pan-democratische leiders is gevoelig voor druk van het regime en de kapitalisten om de protestbeweging te de-escaleren. De grootste verkiezingswinnaar binnen het pan-democratische blok is de Democratische Partij, met 91 zetels (tegenover 43 zetels de vorige keer). Deze partij heeft een geschiedenis van het aangaan van achterkamertdeals met vertegenwoordigers van de CCP en het afremmen van strijd voor democratische rechten.
De Democratische Partij geeft aan hoe zij haar nieuwe grotere rol ziet. Voorzitter Wu Chi-wai zei: “De verdeeldheid in de samenleving moet zorgvuldig worden aangepakt.” Er bestaat een reëel gevaar dat de pan-democratische compromispolitici – tot nu toe grotendeels gemarginaliseerd door de massale strijd – zullen proberen hun versterkte electorale positie te gebruiken om een grotere invloed op te eisen en aan te dringen op een verschuiving van massale actie (van welke aard dan ook) naar ‘onderhandelingen’. De beweging kan deze dreiging, die een terugkeer naar de mislukte aanpak van eerdere strijden zou betekenen, alleen maar voorkomen door een democratische organisatie van de strijd aan de basis.
De strijd opvoeren
De massabeweging in Hongkong moet haar inspanningen opvoeren en het politieke voordeel van deze verkiezingen gebruiken voor een injectie van nieuwe energie. Om de Chinese dictatuur te verslaan, de enige manier om de vijf eisen van de beweging te winnen en een einde te maken aan het autoritaire bewind in Hongkong, volstaat het niet om alleen in Hongkong te protesteren.
De strijd moet zich uitbreiden naar het vasteland van China door aansluiting te zoeken bij de onderdrukte arbeiders en jongeren – een kracht die de CCP het meest vreest – en ook door beroep te doen op solidariteit in de hele wereld. Dit betekent solidariteit van de gewone werkende bevolking en in het bijzonder van degenen die soortgelijke onderdrukking bestrijden in massale strijd van Chili tot Catalonië en Iran. Het betekent niet dat er hoop moet worden gevestigd op Trump of andere rechtse kapitalistische politici in de VS of Europa, wier houding ten opzichte van China en Hongkong wordt bepaald door handels- en zakelijke belangen in plaats van democratische rechten. Die weg is de snelste naar verraad en een nederlaag.
De verbluffende tsunami bij de verkiezingen in Hongkong is een kans om de massale strijd, die dringend behoefte heeft aan een koerswijziging om te winnen, een nieuwe impuls te geven. De strijd moet gebaseerd zijn op de arbeidersklasse als de meest effectieve sociale kracht om een autoritair regime te verlammen en omver te werpen. De opbouw van democratische comités – op werkplaatsen, op scholen en in lokale gemeenschappen – om de beweging steviger en effectiever te organiseren is een topprioriteit.
Dit maakt een nieuwe politieke benadering nodig om de democratische strijd te koppelen aan die voor de rechten van werkenden en armen, omdat de ene strijd niet zonder de ander kan winnen. Het betekent een uitbreiding van de vijf eisen om rekening te houden met de behoeften van werkenden en jongeren: een noodprogramma rond huisvesting voor de bouw van 100.000 sociale woningen per jaar, dramatische loonsverhogingen, een universeel pensioenstelsel en een 8-urige werkdag.
De macht van de miljardairs breken
Deze eisen worden steeds ontzegd door de kapitalistische tycoons wier belangen de autoritaire regering dient. Wij willen het recht om een regering te kiezen door middel van algemeen kiesrecht vanaf 16-jarige leeftijd, maar we moeten ook de democratische controle overnemen over de grote bedrijven en banken, die alle sociale vooruitgang blokkeren en de rijkdom van de samenleving concentreren in handen van een kleine elite – in grotere mate dan bijna elke andere economie in de wereld. Uit een recente studie blijkt dat de 50 rijkste miljardairs in Hongkong samen een rijkdom van 300 miljard dollar hebben (het BBP van Hongkong bedraagt 362 miljard dollar). De superwinsten van de Hongkongse tycoons worden mogelijk gemaakt door het autoritaire systeem in Hongkong en China.
Degenen die het eens zijn met deze voorstellen om de anti-autoritaire strijd op te voeren, moeten zich aansluiten bij de Socialist Action, het CWI in Hongkong. Wij voeren campagne voor de oprichting van een nieuwe arbeiderspartij, die alle onderdrukte lagen in de strijd tegen het kapitalisme en de dictatuur in Hongkong, China en de rest van de wereld verenigt.
