Eind juli konden we in de media nog lezen dat de resultaten van Solvay alle verwachtingen overtroffen. In het tweede kwartaal van 2010 groeide de omzet van de activiteiten naast de farmaceutica met 32% tegenover het tweede kwartaal van 2009. Nu weerklinkt een andere boodschap: 800 jobs bedreigd op wereldvlak waarvan 150 to 160 in België. De procedure-Renault werd opgestart.
Een procedure-Renault bij een onderneming in een goede financiële gezondheid, dat is toch wat vreemd. Het bedrijf Solvay probeert zichzelf een imago van “sociaal” bedrijf aan te meten, de bazen zouden er in harmonie omgaan met de arbeiders die vrolijk komen werken terwijl er van bovenaf lonen worden toegekend die boven het gemiddelde liggen. Dat is het imago dat het bedrijf al met zich mee draagt sinds het werd opgericht door Ernest Solvay.
Dat klinkt goed, maar het heeft betrekking op het oude bedrijf Solvay & co. Het bedrijf heeft vandaag niets meer te maken met dat paternalistische imago. Sinds de omvorming van het bedrijf in een Naamloze Vennootschap werd de politiek van “hartelijke zaken” vervangen door een van “harde zaken”. Het belang van de arbeiders werd ondergeschikt gemaakt aan het belang van de aandeelhouders (de families Solvay, Janssen en anderen). De lonen zijn geleidelijk opgeschoven naar de mediaan van de nationale lonen, de sociale voordelen werden stukje bij beetje afgebouwd.
Sinds begin jaren 1980 heeft het bedrijf steeds meer dividenden uitbetaald aan de aandeelhouders. Tegelijk werden de sociale voordelen afgebouwd, onder meer door voor het baremieke personeel een collectieve overeenkomst te sluiten inzake brugpensioen dat niet bepaald gunstig was voor het personeel.
De afgelopen 20 jaar zijn er tal van studies uitgevoerd om na te gaan hoe het bedrijf meer “performant” kon worden gemaakt en hoe de “vaste kosten” konden worden gedrukt. Honderden jobs gingen daarbij verloren. Het bedrijf werd opgedeeld in onafhankelijke bedrijfseenheden, wat meteen ook de mogelijkheid bood om de boekhouding op te smukken. Het onderzoek en de centrale administratie bleven gecentraliseerd in ons land. De organisatie in eenheden heeft ertoe geleid dat verschillende activiteiten samen met het personeel werden afgestoten.
Sinds kort worden zelfs de kaders, die zich steeds hadden verzet tegen een syndicale vertegenwoordiging bij Solvay, aangesproken met voorstellen om een brugpensioen op te leggen. De baremieke bedienden krijgen de keuze tussen blijven of vertrekken, maar de voorstellen om te vertrekken worden steeds dwingender.
Vandaag wordt een stap verder gegaan. De procedure-Renault wordt opgestart. De directie stelt meteen gerust: alles wordt eraan gedaan om de aangekondigde ontslagen zo zacht mogelijk te laten gebeuren. Dat is betwijfelbaar, alle werknemers die in aanmerking kwamen voor een brugpensioen werden immers al aangesproken.
Nu moeten nog eens 150 tot 160 werknemers weg waarbij dit jobverlies niet meer kon worden opgevangen door een collectieve regeling zoals brugpensioen.
Dat geeft een beter beeld op de omvang van de herstructurering. Deze herstructurering werd doorgevoerd na de beslissing om verschillende bedrijfseenheden naar Azië en Latijns-Amerika te verplaatsen. Ook hier zien we de gevolgen van de globalisering. Het bedrijf Solvay kent geen traditie van syndicale strijd, maar de syndicalisatiegraad is er nog steeds hoog.
De aankondiging van de afdankingen is een slag in het gezicht van het personeel en de delegees. De delegees van BBTK (Setca) kunnen daarbij geen beroep doen op hun secretaris die hen jarenlang heeft bijgestaan. Die secretaris werd immers door de vakbond afgedankt op basis van een ver gezochte “dringende” reden. Op een cruciaal ogenblik, nu de procedure-Renault is ingezet, moeten de delegees het doen met secretarissen die het terrein niet kennen. Die doen misschien wel hun best, maar het betekent toch een verzwakking voor de arbeiders.
