Terecht is er veel aandacht voor de mensen die in de buurt van de vestiging van 3M in Zwijndrecht wonen. Zij zijn samen met de werknemers en voormalige werknemers van 3M de eerste betrokkenen. Voor het ABVV vertegenwoordigt de Algemene Centrale Antwerpen-Waasland het personeel van 3M. We spraken met vakbondssecretaris Levi Sollie.
Interview uit maandblad De Linkse Socialist
Hoe ervaren de personeelsleden van 3M de discussie over de vervuiling?
“Zij voelen zich natuurlijk een emotionele speelbal. Hun bedrijf is nu al wekenlang kop van jut in de media. Er is ook heel wat onzekerheid over de stoffen waar velen van hen jaren mee gewerkt hebben.”
Er is een onderzoek door 3M zelf, het Vlaams parlement doet een onderzoek. Wat zijn de syndicale voorstellen hierover?
“3M hanteert als centrale stelling dat ‘er geen wetenschappelijk bewijs is dat PFOS de gezondheid schaadt’. Nochtans zijn er heel wat wetenschappelijke studies en rapporten die het tegenovergestelde beweren. 3M heeft de productie van PFOS in het begin van deze eeuw stopgezet. In Zwijndrecht gebeurde dat in 2002. Vandaag zijn er van de 168 arbeiders van voor 2002 nog een zeventigtal in dienst.”
“We eisen dat eventuele gevolgen van blootstelling aan PFOS blijven gemonitord en opgevolgd worden. Dit zowel voor de werknemers die nog in dienst zijn als voor diegenen die het bedrijf ondertussen hebben verlaten.”
“De wetgeving voorziet dat werknemers die worden blootgesteld aan chemische agentia na het einde van de blootstelling kunnen blijven genieten van een toezicht op hun gezondheidstoestand. De werkgever is hiervoor verantwoordelijk. Alleen, deze wetgeving is vandaag nog altijd dode letter in ons land.”
“Wij vragen dus dat er nu dringend werk gemaakt wordt van een voorgezet gezondheidstoezicht voor alle werknemers. Ook voor de ex-werknemers dient dit te gebeuren. We eisen eveneens dat dit onafhankelijk van 3M gebeurt. Desnoods moet de overheid de ex-werknemers aanschrijven en uitnodigen voor een jaarlijks voortgezet gezondheidstoezicht.”
“Er moet ook duidelijkheid komen voor de werknemers aangaande hun bloedwaarden. 3M is in september een nieuw bloedonderzoek gestart. Heel wat van de huidige en een beperkte groep ex-werknemers neemt hieraan deel. We willen dat de analyse en rapportage van deze stalen niet enkel aan 3M wordt overgelaten. Een onafhankelijke overheidsinstantie moet hierbij betrokken worden.”
Hoe kan de arbeidersbeweging meer controle uitoefenen?
“Bedrijven zouden verplicht moeten worden om de kennis die ze hebben van chemische stoffen en productieprocessen veel meer te delen met de gemeenschap. We blijven te veel in het ongewisse over de mogelijke effecten van chemische stoffen op mens en milieu. Dit argument gaat extra op voor de vele nieuwe stoffen die de afgelopen jaren op de markt kwamen.”
“De overheid moet er voor zorgen dat de inspectiediensten meer mensen en middelen krijgen. Ze moeten opnieuw doen waarvoor ze zijn opgericht: veelvuldig controle uitoefenen op het terrein. Het is belangrijk dat ze ook over de nodige expertise beschikken. Meer artsen, chemici, fysici en ingenieurs dienen aangeworven om efficiënt te kunnen controleren.”
“Vakbonden en vakbondsafgevaardigden moeten eveneens op de expertise van de inspectiediensten beroep kunnen doen. De drempel om contact te leggen met inspectiediensten moet lager.”
“De bevoegdheden van het CPBW (comité preventie en bescherming op het werk) moeten worden uitgebreid. In de wet staat dat we recht hebben op alle documenten aangaande veiligheid en welzijn, maar in de praktijk krijgen delegees die vaak niet. De faciliteiten voor de afgevaardigden moeten worden uitgebreid. Velen geven nu het signaal dat ze praktisch niet van de werkvloer weg kunnen vanwege de alsmaar krapper wordende ploegbezettingen en de stijgende werkdruk in het algemeen. Hun taak in het comité wordt daardoor veel moeilijker om in de praktijk uit te voeren. De tijd en ruimte om dieper in te gaan op zaken zoals wetgeving aangaande chemische agentia of milieuwetgeving is er nog amper. Je taak uitoefenen als comité-afgevaardigde betekent dat je ook de tijd zou moet hebben om met collega’s te discussiëren en overleggen aangaande de veiligheid en het welzijn. Het betekent dat je bijvoorbeeld ter plaatse moet kunnen gaan na een arbeidsongeval. Die mogelijkheid is er nu vaak niet. De rol van de afgevaardigden in het veiligheids- en welzijnsbeleid dient opnieuw centraler gesteld. We zullen hiertoe zelf harder op tafel moeten kloppen want de patroons gaan het niet in onze plaats doen.”
Om ons meer te laten betalen voor energie of transport, wordt het argument van de ‘vervuiler betaalt’ gebruikt. Wordt dit ook gebruikt bij 3M en industriële vervuiling?
“In de VS heeft 3M reeds meerdere schikkingen getroffen of werd het veroordeeld tot het betalen van grote schadevergoedingen. Analisten van Merrill Lynch schatten dat de schadeclaims die 3M nog wachten in de miljarden dollars kunnen lopen.”
“Het is een belangrijk principe dat de vervuiler betaalt, maar we moeten vooral zorgen dat er geen milieuschade wordt aangericht. We kunnen niet blijven tolereren dat er wordt vervuild. Chemische bedrijven moet de geldende regels volgen en transparant zijn over wat ze produceren en met welke producten ze werken.”
