Schijn van soevereiniteit…
De naderende presidentsverkiezingen in de VS beheersen het beleid van dat land ten opzichte van Irak. Onder de invloed van de onthullingen over grootschalige martelingen, impliciet of expliciet gesteund door minister van Defensie Rumsfeld, is de publieke opinie in de VS gewijzigd. De afschuw is nog vergroot door het beleg van Falluja waar de VS troepen bijna duizend mensen afslachtten voordat ze werden gedwongen tot een roemloze aftocht.
Pieter Brans
Als zondebokken voor de blunders van Bush zijn de directeur en de onderdirecteur van de CIA ontslagen vanwege de schok die deze gebeurtenissen hebben veroorzaakt. Bush probeert nu uit alle macht om de illusie te scheppen dat de machtsoverdracht op 30 juni een reële stap is op weg naar vrede en democratie voor het volk van Irak.
Om steun te krijgen voor een VN resolutie heeft de regering de VS althans in woorden een concessie gedaan; men heeft wat betreft de interim regering in Irak geaccepteerd dat er nu staat: volledige soeverein en onafhankelijk. Deze concessie heeft maar een heel beperkte betekenis. De Irakese minister president Allawi heeft al gedaan wat Colin Powell twee maanden geleden heeft gevraagd. Hij heeft ‘een deel van de soevereiniteit’ teruggegeven aan de VS en meer specifiek aan de 138.000 man grote bezettingsmacht van coalitietroepen die onder het bevel van de VS zal blijven staan.
ONGEKOZEN REGERING
De interim regering van Irak is een samenraapsel van mensen die niet gekozen zijn. Zij hebben hun posities te danken aan het feit dat zij bereid zijn de belangen van het VS imperialisme te dienen. En in sommige gevallen omdat zij zich erop beroepen groepen te vertegenwoordigen die de VS binnen boord willen houden. Allawi heeft nog een extra eigenschap die voor het VS imperialisme aantrekkelijk is: hij heeft duidelijk gemaakt dat hij zichzelf beschouwt als de ‘sterke man’ die zonder te aarzelen bereid is om bruut geweld tegen de Irakezen in te zetten. Hij heeft al plannen gemaakt om het nieuwe Irakese leger opnieuw dezelfde structuren te geven als in de tijd van Saddam Hoessein.
Geen van de leden van de niet gekozen ‘regering’ die optreedt als een vijgenblad voor de wrede imperialistische bezetting van Irak zal er in slagen om zijn sociale basis te behouden zo hij die al heeft. De meeste beschikken daar niet over. Vijf van de zes leidende figuren in de regering zijn mensen die het grootste deel van hun leven in het buitenland hebben doorgebracht. De ministers van communicatie, elektriciteit, industrie en mineralen (olie) woonden allen in de VS tot 2003. Eén van hen heeft nog een baan in de VS waarvan hij onbetaald verlof heeft genomen om minister te worden in de Irakese regering!
STABILITEIT BLIJFT VER ZOEK
Om de illusie te versterken dat onder de interim regering de stabiliteit toeneemt, hebben de VS nog verdere politieke en militaire concessies moeten doen. Ze hebben hun eis laten vallen voor de arrestatie van de tegen de VS gerichte Shia leider Al Sadr en ze hebben hun troepen terug moeten trekken uit de heilige Shiitische stad Najaf.
Maar direct daarna maakten ze in één klap duidelijk hoe VS bezetting nooit echte democratie zal brengen in Irak maar een toename van geweld en conflicten. De leden van de interim regering hadden nog maar net besloten om hun ‘milities’ te ontbinden (wat overigens schijnt te betekenen dat ze wel blijven bestaan maar formeel deel uitmaken van het nieuwe Irakese leger) of alle andere milities die niet ontbonden waren, werden verboden en hun leden werd het recht ontzegd om drie jaar lang politieke ambten te bekleden. Dit betekent dat zelfs als de militie van Al Sadr vandaag ontbonden wordt, hij drie jaar lang niet aan verkiezingen kan deelnemen.
VS-BEZETTING LEIDT TOT VERZET
De VS waren er al in geslaagd om Al Sadr van een leider met relatief weinig steun tot een icoon van het verzet te maken. Deze laatste stap kan zijn steun alleen maar vergroten en de vlammen aanwakkeren van wat nu al bijna een algemene en nationale opstand van het Irakese volk tegen de VS bezetting is.
Er zullen pieken en pauzes zijn in het verzet in Irak, maar het is duidelijk dat het verzet door zal gaan zolang de coalitietroepen Irak bezetten. Ook als ze op een bepaald moment blauwe helmen krijgen, zal ze dat niet acceptabel maken voor de meerderheid van de Iraki’s gegeven de verantwoordelijkheid van de VN voor de sancties in het verleden. De dromen van de nieuwe conservatieven zijn vervlogen. De regering Bush zoekt wanhopig naar een uitweg uit Irak maar dan wel één die de strategische en economische belangen van de VS intact laat. Maar zo’n strategie bestaat niet.
Er zijn in Irak geen krachten waar de VS zijn aanwezigheid kan baseren. Op een klassiek imperialistische manier proberen de VS te leunen op en te balanceren tussen de zelfbenoemde leiders van verschillende etnische en religieuze groeperingen, maar ze zijn niet in staat om hun ambities te helpen realiseren. Een grondwet voor Irak is geen stap dichterbij gekomen. Ook dat vergroot de kans op een bloedige burgeroorlog in Irak in de toekomst.
BREUK MET KAPITALISME NODIG
Maar dit is niet de enige mogelijke toekomst voor het land. In de nasleep van het beleg van Faluja streden Soennieten en Sjiieten gezamenlijk tegen de bezetting. Dit toont het potentieel voor een verenigde beweging van de Irakese arbeidersklasse en de armen.
Helaas is het programma van Al Sadr vijandig aan zo’n gezamenlijke beweging; het is gericht op de vestiging van een behoudende theocratische islamitische staat. Socialisten moeten steun geven aan de opbouw van arbeidersorganisaties in Irak die de religieuze en etnische tegenstellingen kunnen overbruggen. Democratische en multi-etnische defensie eenheden zijn nodig. Het kapitalisme biedt geen democratische uitweg uit de huidige nachtmerrie. Daarom moet de beweging tegen de bezetting opkomen voor een regering van de arbeiders met de armen in de steden en op het platteland voor geheel Irak die in staat is om te breken met het kapitalisme en af te rekenen met het imperialisme, en in staat is om een democratisch en socialistisch programma uit te voeren.
