Op de opiniepagina’s van knack.be schreef Bert Schelfout van Open Vld een stuk onder de titel “Eerlijke democraten staken niet.” Vreemd dat ‘eerlijke democratie’ wordt gekoppeld aan een voorstel om het democratisch recht op staken af te bouwen. Dat heeft niets met democratie te maken, het leidt ons integendeel terug tot de tijd van een nog repressievere vorm van dictatuur van het kapitaal.
De liberale jongeren van Bert Schelfout en co kwamen eerder met de ‘Werkbond’ op de proppen, een initiatief gericht op het uitdrukkelijk aan banden leggen van het stakingsrecht. Met het initiatief wilden ze een terugkeer naar de antistakingsregels van het decreet D’Allarde en de Wet Le Chapelier uit de tijd van Napoleon. Samenspannen tegen de werkgever werd toen strafrechtelijk vervolgd. De reden daarvoor klinkt nogal erg Open Vld’achtig: in naam van de vrijheid van arbeid was er een verbod op stakingen. Er waren toch voldoende andere manieren om ongenoegen te laten blijken? Zie ook ons artikel ‘Stop de vergassing van het recht op protest’.
In het stuk voor knack.be gaat Schelfout niet zo ver als met de door zijn partijgenoten opgerichte Werkbond. Nu pleit hij bijvoorbeeld niet voor een verbod op stakingsposten. Neen, hij beperkt zijn stuk tot de ambtenaren. Mensen in overheidsdienst die geen dienstverlening aanbieden negeren de democratie, luidt de stelling van Schelfout die als liberaal liefst zoveel mogelijk openbare diensten geprivatiseerd ziet. Is democratie dan echt beperkt tot het kleuren van een bolletje om de paar jaar en moeten we tussen deze mediagestuurde populariteitstests door allemaal zo stil mogelijk zwijgen?
Het recht op collectieve actie is een levendige democratische praktijk die afgedwongen is tegen de liberale en andere machthebbers in. Dat werkgevers liever niet zien dat het werkvolk zich verenigt en actie voert, kunnen we begrijpen. Liefst hebben ze volgzame werkmieren die zoveel mogelijk winst voor de werkgevers creëren. Maar wat heeft de afkeer van het recht op collectieve acties in hemelsnaam te maken met ‘eerlijke democratie’? Waarom heeft Schelfout overigens niet de eerlijkheid om te erkennen dat de staking van 15 december volgens een peiling van Het Nieuwsblad door ruim 40% van de Vlamingen werd gesteund en dat meer een vijfde van de hardwerkende Vlamingen eraan deelnam? Beide cijfers liggen hoger dan het stemmenpercentage van Schelfouts eigen partij.
Aanleiding voor de nieuwe uithaal van Schelfout vormden de staking bij Ivago in Gent, de acties bij de NMBS of nog de dreigementen met acties bij de politie. Schelfout moet erkennen dat het huidige beleid indruist tegen de belangen van het personeel in de publieke sector. Maar daar zouden die personeelsleden niet tegen mogen staken, want dat zou “het vertrouwen van de mensen in politiek en ons democratisch systeem ondermijnen.” Schelfout is expliciet in het omschrijven van de redenen voor het beperken van het stakingsrecht: “Het ondergraaft de slagkracht van politici om besluiten te nemen in het algemeen belang die indruisen tegen particuliere belangen van bijvoorbeeld ambtenaren.” Kortom, staken bemoeilijkt maatregelen die onpopulair zijn onder het personeel. Die vaststelling werd eerder bevestigd door de studie die aangaf dat sterke vakbonden een sterke toename van de ongelijkheid afremmen.
Het afremmen van het stakingsrecht moet de regering extra slagkracht geven en dit uiteindelijk om de rijksten nog rijker te maken. Die ongelijkheid is voor liberalen een objectief gegeven dat niets met politiek of ideologie te maken heeft. De heersende ideologie is die van de heersende klasse, wist Marx al. En uiteraard wordt die afgedaan als niet-ideologisch maar als ‘de waarheid’. Schelfout bevestigt dit: “Minimale dienstverlening maakt fundamenteel onderdeel uit van een volwassen democratie. Het staat los van enig politiek discours. Alle politici zouden voorstander moeten zijn.” In een “volwassen democratie” staan neoliberale standpunten volgens Schelfout dus “los van enig politiek discours.” Dat is natuurlijk wishfull thinking, het neoliberale model is wel degelijk politiek bepaald en het werd op democratische wijze betwist met de stakingsbeweging eind 2014. Met het huidige beleid zijn nieuwe stakingsacties in de komende periode overigens onvermijdelijk.
De opstelling van Schelfout komt erop neer dat hij als onderdeel van het establishment, van de machthebbers dus, van bovenaf wil beslissen hoe het verzet van onderuit tegen het gevoerde beleid er wel en niet mag uitzien. Hij wil dat de neoliberalen niet alleen tegen de wil van een groot deel van de bevolking in overgaan tot een aanval op de levensstandaard van werkenden en uitkeringstrekkers, maar hij wil ook nog eens beslissen hoe die werkenden daartegen mogen reageren. Liefst op een manier dat niemand het merkt. Met een opiniebijdrage op knack.be bijvoorbeeld. ‘Eerlijke democraten’ leggen zich neer bij de dictatuur van het kapitaal?
Tenslotte dit nog: de pogingen van liberalen om zich als ‘eerlijke democraten’ voor te doen, worden niet boven gehaald als het over Griekenland gaat. Dan wordt het argument dat Syriza een mandaat kreeg om het besparingsbeleid te stoppen meteen van tafel geveegd met de stelling dat dit economisch niet haalbaar is en dat het algemene Europese belang voorgaat op het individuele Griekse belang. De Grieken beseften blijkbaar niet dat ‘eerlijke democraten’ niet voor Syriza en tegen het besparingsbeleid mogen stemmen?
Als liberalen over democratie prediken, werkende let op uw democratische rechten!
