Het onderzoek naar het incident met de stoomvalve waarbij twee werknemers van een onderaannemer het leven lieten moet nog gevoerd worden. Maar eigenlijk kan men het zonder overdrijving een “accident waiting to happen” noemen. Het ongeval had plaats in de Total-raffinaderij maar het had plaats kunnen vinden in ieder van de grote petrochemische bedrijven op de Scheldelaan in Antwerpen. Bij andere bedrijven zoals BASF, Bayer, Evonik-Degussa, Monsanto, ExxonMobil,… wordt op net dezelfde wijze gewerkt qua productie en onderhoud.
Een correspondent
Een deel van de risico’s wordt vandaag door de werkgevers in de petrochemie omwille van het geldgewin en de lagere lonen doorgesluisd naar bedrijven van onderaannemers. In de onderhoudsdiensten en technische afdelingen van de grote petrochemische bedrijven werkten vroeger bijna evenveel werknemers als in de productie. Deze diensten werden echter geoutsourcet en/of het takenpakket wordt doorgeschoven naar onderaannemers.
Grote stilstanden en zelfs het dagelijks onderhoud worden ieder dag opnieuw afgewerkt door duizenden werknemers van onderaannemers want “time is money”. Bij de werkgevers in de petroleumsector staat niet langer de vakkennis, de kennis van de chemische producten, het opleiden van de werknemers en de veiligheid centraal maar wel een zo laag mogelijk kost van de shutdowns en het onderhoud.
Werknemers die voor een appel en ei komen werken uit Portugal, Polen, Roemenië,… en gelogeerd worden in bungalowparken of in wagens en campers op de parking van de chemische bedrijven. Het zijn toestanden die schering en inslag zijn. Vaak “reizen” deze werknemers van shutdown naar shutdown. Telkens worden ze gedwongen om lange uren te kloppen in stressvolle situaties want één dag langer stilstaan betekent een miljoenverlies voor de patroons in de petrochemie. Wat veiligheid betreft wordt door de syndicale delegaties in de petrochemie al veel langer aangeklaagd dat bijvoorbeeld het gebrek aan productkennis, kennis van de installatie maar ook van de taal onvermijdelijk moet leiden tot incidenten en ongevallen. Ook de SEVESO-inspectiediensten werden meermaals door de vakbonden gecontacteerd over de problematiek.
Bij de werknemers en onderaannemers van TOTAL komt de dodelijk afloop dubbel zo hard aan. Er was reeds gewaarschuwd door de vakbonden dat men afstevende op ongelukken wanneer veilig werken en de nodige investeringen om dit werkelijk te kunnen niet prioriteit nummer 1 zouden worden.
Daarbij is er dan nog eens de huidige impasse bij de cao-onderhandelingen waar de directie éénzijdig een patronaal voorstel voorlegde dat bij vele werknemers als beledigend overkwam en op geen enkele manier de werknemers wil laten delen in de miljardenwinst van TOTAL.
Bij de explosie op 19 november vielen twee dodelijke slachtoffers. We betuigen ons medeleven met de families, vrienden en collega’s van de slachtoffers.
Controle op onderaanneming en meer middelen voor veiligheid nodig!
Momenteel is er amper controle op onderaanneming. Dat zet de deur open voor wanpraktijken en het verhoogt het risico op ongevallen. In Frankrijk werd beslist dat een meer gestructureerd overleg verplicht is bij onderaanneming. Dat gebeurde niet toevallig na een grote ramp met een ontploffing in de chemische fabriek AZF in Toulouse in 2001. Na die ramp werd in het Franse parlement zelfs even overwogen om het gebruik van onderaannemers in risicovolle bedrijven te verbieden. Om de veiligheid te garanderen, zou het Comité voor Preventie en Bescherming op de Werkvloer (CPBW) een controle moeten kunnen uitoefenen op de onderaannemers. Een overlegorgaan met de vakbonden van zowel het hoofdbedrijf als de onderaannemers, zou eveneens een nuttige bijdrage kunnen vormen en de eenheid op de werkvloer versterken.
