SP.a tegen stakingen en voor een “slimme index”?
De laatste weken kwam het in sociale kwesties steeds meer tot aanvaringen tussen de SP.a en de vakbonden, in het bijzonder ook met de ABVV-militanten. Naar aanleiding van de discussie over de index, de automatische aanpassing van de lonen aan de stijgende prijzen, had Caroline Gennez het over de noodzaak van een “slimme index”. Een die niet meer alle lonen aanpast aan de stijgende levenskost, maar enkel een vast bedrag geeft aan de laagste lonen.
Artikel door Peter Delsing uit de december/januari-editie van ‘De Linkse Socialist’
Bruno Tobback (voorzitter van de SP.a) kwam een dag later tussen om te melden dat hij daar niet mee akkoord was. Maar dat deed hij niet vanuit een links of sociaal standpunt: door voor alle werkenden een reële aanpassing van de lonen te eisen, bijvoorbeeld, zodat onze lonen eindelijk op een meer fatsoenlijke manier de dalende koopkracht van de laatste jaren zouden beginnen goedmaken. Desnoods door het geld te halen waar het zit: bij de superrijken, hun toplonen, belastingparadijzen en opgepot, niet-productief kapitaal. Neen, Tobback klonk als een veeleer voorspelbare, grijsgedraaide patronale plaat: “De lagere lonen worden inderdaad beschermd, maar het is geen oplossing voor de loonkost en de competitiviteit, omdat het vooral de lagere lonen ten goede komt.”
De voorstellen tot ondermijning van de index ontlokten bij de Algemene Centrale, de grootste arbeiderscentrale binnen het ABVV, een scherpe reactie: elke aanval op de index wordt door de AC als een “oorlogsverklaring” bestempeld en zal volgens voorzitter Alain Clauwaert worden beantwoord met “stakingen” en desnoods een “nationale 24-urenstaking”. Allicht heeft de vrees voor een direct en frontaal conflict met de vakbonden en hun basis – net na de schandalige aankondiging van de sluiting van Ford Genk en een reeks van andere ontslagen – ervoor gezorgd dat er voorlopig geen indexsprong komt, hoewel de index wel verder wordt uitgehold. Als je telkens een stukje van de salami snijdt, blijft er uiteindelijk ook niets meer van over.
Ga in het onderwijs maar eens vragen wat de jarenlange onderfinanciering en besparingen – ook beheerd door SP.a’ers – inmiddels hebben betekend. Klassen en aula’s zitten overvol, schoolgebouwen ruimen plaats voor containerklassen en het onderwijzend personeel wordt uit de sector gejaagd door burn-outs en uitzichtloosheid.
Bij De Lijn was het SP.a’ster Ingrid Lieten die het personeel met telkens nieuwe besparingen, afschaffing van lijnen en diensten,… tegen zich in het harnas joeg. In de jaren ‘90 was Johan Vande Lanotte als Minister voor Overheidsbedrijven mee verantwoordelijk voor de kaalslag in jobs en condities in gewezen openbare diensten.
Terwijl de PS soms nog de indruk wil geven een partij te zijn met vroegere wortels binnen de arbeidersklasse – hoewel ze evengoed een patronale agenda verdedigt – is de lijst van parvenu’s bij de SP.a wel erg lang. Half november lanceerden SP.a’ers Karin Temmerman en David Geerts, naar aanleiding van een staking bij de NMBS, een demagogisch voorstel tegen “wilde stakingen” in de pers. Dat de staking bij de NMBS geen “wilde staking” was, was even bijzaak. Dat spontane stakingen dikwijls het gevolg zijn van verslechterende condities en onveiligheid door besparingen op personeel en middelen? Temmerman had er vanzelfsprekend geen oren naar en kraamde uit – in de beste burgerlijk-liberale en N-VA-tradities – dat NMBS-stakingen de “reizigers gijzelen”. Wie heeft Bart De Wever nog nodig als baarlijke vijand, als je als arbeidersbeweging zulke vrienden hebt?
Van “burgerlijke arbeiderspartij” naar een partij van neoliberale bespaarders
Een oudere generatie herinnert zich de SP.a nog als een partij die opkwam “voor de werkende mens”. In de leiding zaten altijd verdedigers van het kapitalisme en andere carrièrezoekers. Maar aan de basis had je tot in de jaren ‘80 dikwijls nog een actief partijleven. Het was een “burgerlijke arbeiderspartij”, deel van het kapitalistisch systeem aan de top, maar dikwijls nog met strijdbare arbeiders en vakbondsmilitanten aan de basis. Sinds de SP.a in regeringen mee is gaan besparen en met de handen in de trog zit, is een groot deel van het electoraat uitgezwermd. Sommigen stemmen nog als minste kwaad op de SP.a, maar dat kan syndicale militanten, jongeren en werkende mensen niet actief vooruithelpen.
Als je kijkt naar de politiek van het sociaaldemocratische Pasok in Griekenland, de PSOE in Spanje, en de “socialisten” in Portugal: ze hebben zich allemaal gediscrediteerd en hondstrouw mee de crisis en miserie van het systeem op de werkende bevolking afgewenteld. In Griekenland leidde het zich neerleggen bij het “minste kwaad” tot het opkomen van het ergste kwaad: de openlijk fascistische partij Gouden Dageraad, met vandaag 14% in de peilingen!
We dienen ginder en in eigen land de strijd te organiseren. Niet enkel via syndicale instrumenten, maar ook door te bouwen aan netwerken van linkse activisten, vakbondsmilitanten,… die op basis van de erger wordende crisis van het systeem, de hardere aanvallen op onze levensstandaard,… binnen en buiten de vakbonden, onder jongeren en gepensioneerden, kunnen bouwen aan een breed, democratisch politiek verlengstuk voor de werkende meerderheid van de bevolking. LSP wil bijdragen aan dat proces en is bereid om open in discussie te gaan over vroegere ervaringen in de strijd om de maatschappij te veranderen. We denken dat tijd en ervaring zullen uitwijzen dat opkomen voor degelijk werk, inkomen, gezondheidszorg, onderwijs,… niet los kan worden gezien van de strijd voor een democratische, socialistische maatschappij.
