Het Waalse FGTB (ABVV) verklaarde zich voorstander van een progressieve meerderheid van PS, PTB en Ecolo in het Waals parlement na de verkiezingen van 2019. Dezelfde oproep wordt ook op lokaal vlak gedaan. We spraken hierover met Boris, verantwoordelijke van Gauches Communes in Sint-Gillis (Brussel).
Interview door Stéphane Delcros voor de novembereditie van ‘De Linkse Socialist’ (die vrijdag van de drukker komt)
Wat is je inschatting van lokale progressieve meerderheden?
“Het Waalse FGTB deed inderdaad een oproep om waar mogelijk linkse coalities te vormen. Het sprak zich uit tegen de ‘tegennatuurlijke’ coalities die PS en MR de dag na de verkiezingen sloten in onder meer Verviers. De vakbond voerde in Luik zelfs een actie om deze oproep te ondersteunen. Het FGTB merkt op dat er zoals verwacht een politieke verschuiving naar links is in Wallonië. Om in te gaan tegen het besparingsbeleid van de regering-Michel is het daarom volgens het FGTB aangewezen om coalities van PS, PTB en Ecolo te vormen.
“De PTB stelt terecht dat er tijd nodig is om hierover te discussiëren in de eigen structuren en om de leden te raadplegen. Op de verkiezingsavond zelf vormden de traditionele partijen meteen snelle akkoorden waarbij de postjes verdeeld werden. Links moet ervoor opletten dat het zich niet laat vangen aan geheime onderhandelingen. De vestiging van progressieve coalities moet gebeuren op basis van een breed publiek debat binnen de arbeidersbeweging over hoe een beleid dat breekt met de besparingen tot stand kan komen.”
Wat denk je van de gesprekken tussen PTB, PS en Ecolo in verschillende gemeenten?
“De situatie is niet gelijklopend in de verschillende steden waar PS en PTB in gesprek gingen. Zowel in Charleroi als Herstal beschikt de PS over een absolute meerderheid. In Luik is een coalitie met de PTB niet de enige mogelijkheid. Maar in Molenbeek kan de MR enkel naar de oppositie verwezen worden indien de PS tot een akkoord met de PTB komt. Catherine Moureaux (PS) verklaarde dat ze zo’n coalitie op de been wil brengen, dat er veel raakvlakken zijn en dat er nood is aan een progressieve meerderheid om de “dringende sociale noden” aan te pakken.
“Het programma moet het vertrekpunt zijn om tot een meerderheid te komen. Wat zou een dringend sociaal programma in Molenbeek betekenen? Op initiatief van de vakbonden waren er belangrijke eerste mobilisaties van het personeel van de lokale en regionale openbare diensten voor betere arbeidsvoorwaarden. Zou die linkse meerderheid de eisen van de vakbond overnemen? Dit zou onder meer betekenen dat contractueel personeel statutair wordt, dat de laagste lonen opgetrokken worden en een collectieve arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen doorgevoerd wordt. Laten we de PS dwingen om woord te houden: de partij sprak zich uit voor een minimumloon van 14 euro per uur en een vierdagenweek. Zal de PS het bij verkiezingsbeloften houden in het kader van de komende parlementsverkiezingen in mei om de beloften vervolgens terug op te bergen, of worden deze partijstandpunten geconcretiseerd op lokaal niveau?
“Daarnaast is er het gigantische gebrek aan publieke investeringen dat tot enorme sociale tekorten heeft geleid, ook op lokaal vlak. Om daar resoluut verandering in te brengen, moet de transfer van publieke middelen naar de grote bedrijven en de superrijken stoppen zodat de achterstand van publieke investeringen kan aangepakt worden. Deze investeringen moeten gericht zijn op de sociale noden. Dit betekent een drastische verhoging van het aantal scholen, gemeentelijke crèches en sociale huisvesting om aan de noden te voldoen. Met een dergelijk strijdprogramma kan links vooruitgaan.
“De PS probeert tegelijk om het beeld te creëren van de PTB als een tot oppositie veroordeeld partij omdat er geen akkoorden mogelijk zijn. Paul Magnette nodigde de partij uit in Charleroi, maar verklaarde meteen dat het lokaal programma van de PTB tot een verhoging van de jaarlijkse uitgaven met 30% zou leiden, wat volgens het PS-kopstuk onbetaalbaar en onrealistisch is. Hij wil de verantwoordelijkheid voor het niet sluiten van een akkoord bij de PTB leggen.”
Hoe kan geantwoord worden op het argument dat een links programma onbetaalbaar is?
“In Sint-Gillis verdedigden we met Gauches Communes (een initiatief gesteund door LSP, de Humanistische Partij en de campagne ROSA) een programma dat vertrekt van de sociale noden. We eisten een radicaal plan van publieke investeringen voor 4 scholen, 30 crèches, 3.000 sociale wooneenheden en 850 degelijke jobs. Maar we beperkten ons niet tot die elementen. We legden ook uit dat linkse meerderheden het bestaande financiële keurslijf moeten doorbreken. Dat is onmogelijk zonder een programma dat voor echte verandering gaat en zich niet beperkt tot louter symbolische maatregelen in de marge.
“Een links gemeentebestuur dat resoluut ingaat tegen het besparingsbeleid zou noodzakelijkerwijs beroep moeten doen op burgerlijke ongehoorzaamheid. Hogere overheden zouden een dergelijk bestuur al redelijk snel onderwerpen aan een begrotingstraject met besparingen op de gemeentediensten en het personeel. Desnoods kan het gewest het bestuur schorsen en de controle op de gemeente overnemen. Dat is een machtsgreep die ingaat tegen het mandaat van de kiezers. De regionale en federale overheden gedragen zich tegenover de gemeenten zoals de Europese Commissie tegenover de lidstaten, of zoals de schuldeisers tegenover Griekenland.
“De campagne van Gauches Communes is niet de gemakkelijkste om te voeren, maar bereidt het debat voor op de aanvallen van rechts, voor wie een beleid dat breekt met de besparingen nu eenmaal ‘onbetaalbaar’ is. De PTB botst op het probleem dat het deze campagne niet gevoerd heeft en haar militanten en kiezers niet voorbereid heeft op dit offensief. De partij had zich duidelijk moeten uitspreken over de nood aan een netwerk van rebelse steden waar de actieve mobilisatie van de bevolking en de arbeidersbeweging gestimuleerd wordt om het budgettaire keurslijf te breken. Met Gauches Communes hebben we dit linkse model verdedigd en vandaag blijkt het belang ervan in de discussie over linkse meerderheden.
“In mei volgend jaar kunnen we stemmen voor een regering van de ‘miljonairstaks.’ Om een dergelijke maatregel door te voeren, zal links een programma met socialistische maatregelen moeten verdedigen met onder meer de niet-betaling van de publieke schulden, de nationalisatie van de banken onder democratische controle en de inzet van het wapen van de nationalisatie tegen het onvermijdelijke patronale tegenoffensief.”
