Het zag er even naar uit dat de extreemrechtse kandidaat Milei de eerste ronde van de Argentijnse presidentsverkiezingen zou winnen. Hij won in de voorverkiezingen, maar kwam nu niet verder dan dat resultaat. Hij strandde met zijn partij La Libertad Avanza op 30,02%. De minister van Financiën en kandidaat van de Peronistische Unión por la Patria haalde 36,63%, beduidend meer dan de 27,27% die hij in de voorverkiezingen haalde.
Door Marcos Ariel, Alternativa Socialista (ISA in Argentina)
Het oppositiefront van de voormalige rechtse president Macri, Juntos por el Cambio (Samen voor Verandering), verloor overweldigend. Deze partij haalde 23,83%, tegenover 28,27% in de voorverkiezingen. Het is de grote verliezer van de eerste ronde en haar kandidaat, Patricia Bullrich, werd uit de tweede ronde gehouden.
Het Frente de Izquierda (Links Front) eindigde op de vijfde plaats met 2,69%, waarmee het de stemmen behield die het in de voorverkiezingen behaalde. Dit was genoeg om één parlementslid in de stad Buenos Aires en één nationaal parlementslid toe te voegen.
De rechtse Peronist Juan Schiaretti eindigde op de vierde plaats met 7,6%.
Extreemrechts toont zijn lelijke gezicht
De verkiezingen werden gehouden te midden van een steeds diepere economische crisis die arbeiders en de armen straft, met een inflatie van ongeveer 140% per jaar, armoede van 40% en een recorddevaluatie van de nationale munt, waarbij de waarde van de dollar in één jaar steeg van 300 pesos naar 1000 pesos.
Het is precies vanwege deze ernstige situatie, die de verantwoordelijkheid is van de huidige regering en de vorige regering van Juntos por el Cambio (Samen voor Verandering), dat in de voorverkiezingen van augustus de ultrarechtse Javier Milei won met zijn retoriek tegen de ‘politieke kaste’ en zijn voorstel om de crisis te beëindigen met de dollarisering van de economie.
Euforisch over hun triomf, ontketenden de kandidaten van Libertad Avanza publiekelijk hun voorstellen van directe aanvallen op de arbeidersklasse en democratische rechten. Zo verzette Milei zich tegen arbeidsrechten, verklaarde dat “sociale rechtvaardigheid diefstal is” en dat bijvoorbeeld ontslagvergoedingen, ziekteverlof, enz. moesten worden afgeschaft en pensioenen moesten worden geprivatiseerd.
In zijn ijver om te privatiseren viel hij CONICET (Nationale Raad voor Wetenschappelijk en Technisch Onderzoek) aan, een staatsinstelling met groot wetenschappelijk prestige, en viel hij ook de vrije openbare universiteit aan met de slogan “betaal voor de universiteit, luie donder.”
Aan hun anti-legale abortusstandpunt voegden ze ook de ontkenning van de genderkloof op het werk toe. Ze stelden voor dat mannen “afstand kunnen doen van het vaderschap” en kunnen weigeren hun kinderen te onderhouden en ze vielen de LGBTIQ+ gemeenschap aan door te zeggen dat homo zijn hetzelfde is als ziek zijn of een handicap hebben.
In een land waar de genocide van de militaire dictatuur niet is vergeten, ontkenden ze de genocide door te zeggen dat er een oorlog was met slechts “enkele excessen” door de militairen. Ze raakten zelfs zeer gevoelige vezels in het Argentijnse volk, door de soevereiniteit over de eilandengroep Malvinas te ontkennen.
Milei’s viering van de brute devaluatie die plaatsvond in de week voor de verkiezingen en zijn uitspraken ten gunste van de stijging van de dollarkoers omdat “hoe meer de dollar stijgt, hoe beter het is om te dollariseren” viel erg slecht bij de bevolking omdat we weten dat wanneer de dollar stijgt, de prijs van voedsel ook stijgt.
Massa profiteert van afwijzing van Milei
Massa’s electorale comeback kan worden verklaard door het feit dat hij inspeelde op de afwijzing van Milei’s waanzin. De angst dat “alles zou kunnen ontploffen” moedigde een deel van de bevolking die niet stemde in de voorverkiezingen aan om dat deze keer wel te doen, zodat de opkomst steeg van 69,62% naar 77,67%. Aan de andere kant voegde hij de gematigde stemmen toe van Rodriguez Larreta die de voorverkiezingen in Juntos por el Cambio verloor van Patricia Bullrich die een vergelijkbaar profiel heeft als Milei.
Massa nam ook enkele economische maatregelen die, hoewel gedeeltelijk en beperkt, het lijden van de arbeidersklasse enigszins verzachtten, zoals de terugbetaling van 21% btw, de afschaffing van de inkomstenbelasting voor werknemers, de toekenning van een subsidie aan informele werknemers en krediet tegen lage rente.
Op politiek vlak promootte Massa enerzijds een angstcampagne door te beweren dat een eventuele overwinning van Milei automatisch het verlies van alle rechten zou betekenen. Aan de andere kant probeerde hij zich volledig te distantiëren van de Peronistische president Alberto Fernández, door hem verantwoordelijk te stellen voor alle “fouten” en ook van vice-president Cristina Kirchner, die gedurende de hele campagne zweeg.
Met het oog op de tweede ronde, die op 19 november wordt gehouden, zullen zowel Massa als Milei op zoek gaan naar de stemmen van Juntos por el Cambio, die door hun verkiezingsnederlaag in een onomkeerbare crisis zijn beland. Hun stemmen zullen deels naar Massa gaan en deels naar Milei, die stemmen zal krijgen van de meest rechtse vleugel die, net als Macri, zijn sympathie voor zijn libertaire ideeën niet onder stoelen of banken steekt.
Ongetwijfeld verdiept dit verkiezingsproces de politieke crisis van het systeem. Aan de ene kant zal het uiteenvallen van Juntos een poot verwijderen uit het tweepartijen/coalitiesysteem, waarmee de burgerij regeerde na de diepe crisis van de Argentinazo in 2021.
Maar het zal ook het einde betekenen van de Peronistische coalitie. Massa zelf heeft al aangekondigd dat als hij het presidentschap wint, hij een regering van “nationale eenheid” zal vormen met daarin “het beste van elke politieke partij”, dat wil zeggen, de overblijfselen van de rechtervleugel die vandaag Juntos por el Cambio vormen.
Het is duidelijk dat een presidentschap van Milei een aanval op de arbeidersklasse zou betekenen, maar als extreemrechts een opgang kent en mogelijkheden heeft om te regeren, is dat de verantwoordelijkheid van het Peronisme dat alle verwachtingen heeft teleurgesteld, maar ook van de vakbondsbureaucratie die al die jaren medeplichtig was aan de besparingen van de regering.
Maar de electorale reactie tegen Milei is een uitdrukking dat de strijd tegen tegen extreemrechts kan opgevoerd worden, zelfs als degene die daar electoraal voordeel uit haalt een van de directe verantwoordelijken is voor het besparingsbeleid.
De reactionaire standpunten van Milei mogen ons niet doen vergeten dat Massa de minister van besparingen is. Als hij uiteindelijk wint, zal hij de president van de verdieping van de besparingen zijn. Omdat het niet mogelijk is te regeren ten gunste van het grootkapitaal en tegelijkertijd ten gunste van de arbeiders, is het niet mogelijk te regeren voor het IMF en voor het volk. Of men regeert voor het een of voor het ander. In zijn voorstel om de rechtervleugel toe te voegen aan zijn regering van nationale eenheid heeft hij de aard van zijn mogelijke regering al duidelijk gemaakt.
Arbeidersklasse moet zich voorbereiden op strijd
Daarom zullen de arbeiders en het volk, los van wie de tweede ronde wint, moeten strijden om onze rechten te verdedigen en ervoor te zorgen dat de crisis wordt betaald door degenen die haar hebben veroorzaakt, de kapitalisten.
In die zin is het belangrijk dat het Frente de Izquierda haar stemmen uit de voorverkiezingen heeft behouden en een parlementslid in de stad Buenos Aires en een nationaal parlementslid heeft kunnen toevoegen aan de vier die ze al had. Dit laat zien dat, ondanks een electorale verschuiving naar rechts, het linkse front een potentieel heeft, hoewel het helaas beperkt blijft tot het electorale veld.
Om de strijd te organiseren die de arbeidersklasse vroeg of laat zal voeren, hebben we een linkerzijde nodig dat niet alleen electoraal verenigd is, maar ook fundamenteel in de dagelijkse strijd van de arbeidersklasse.
Op deze weg moeten we een socialistisch alternatief opbouwen in Argentinië, omdat de volgende president het kapitalistische model zal verdiepen waardoor de weinigen profiteren, de superrijken die elke dag rijker worden terwijl de arbeiders armer worden.
