Naar aanleiding van de 50e dag van de Aarde op 22 april publiceerde Michael Moore de documentaire ‘Planet of the Humans’, een documentaire geregistreerd door Jeff Gibbs. De documentaire stelt financiers en grote aandeelhouders aan de kaak wegens greenwashing: een groen profiel gebruiken om het eigen imago en de winsten op te krikken, zonder dat dit evenwel de klimaatbeweging of het milieu ten goede komt.
Door Julien (Brussel)
Gedurende de hele film haalt Jeff Gibbs uit naar deze valse vrienden van de milieubeweging: Barack Obama, Elon Musk, Robert F. Kennedy, Al Gore … De vermeende ‘groene’ omschakeling van de Amerikaanse energie-industrie vult de zakken van banken en industriëlen ten nadele van de bossen en de bevolking in de gebieden waar de houtindustrie de ogen op liet vallen. Het sterke punt van de documentaire is dat geïllustreerd wordt dat de oplossing voor de klimaatcrisis niet moet verwacht worden van de miljardairs die het debat in de richting van zuiver technologische oplossingen sturen om niet te moeten praten over systeemverandering.
Onder het kapitalisme is de productie in handen van de rijksten. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het onderzoek dat ons anderhalf uur lang wordt voorgelegd, voortdurend gericht is op de rijksten en hun leugens ontmaskert. Dit besef dat de klimaatcrisis wordt veroorzaakt door het kapitalisme wordt gedeeld door steeds grotere lagen, vooral onder jongeren. Het onderzoek van Jeff Gibbs is nuttig om voorbeelden te geven van de impact van het kapitalisme op klimaatactivisme.
Het is echter jammer dat na 1u30 voorbeelden over hoe de rijken de planeet vernietigen… de film eindigt met de uitleg dat “het niet de CO2 is die de planeet vernietigt, het zijn wij.” Het feit dat de film helemaal aan het eind struikelt, neemt het onderzoekswerk niet weg, maar illustreert de huidige beperking van veel mensen in de klimaatbeweging. De woede en de ongerustheid zijn groot, maar hoe de klimaatcrisis efficiënt bestrijden?
Een aantal van de tussenkomsten in de documentaire zijn gericht op de globale demografie, met de veronderstelling dat we met te veel mensen zouden zijn. Dit soort conclusies heeft helaas het nadeel dat ze het kapitalisme niet ter discussie stellen en zich vooral richten op neokoloniale landen. Bij het zien van de klimaatcatastrofe (“nog maar 12 jaar om een onomkeerbare ecologische catastrofe te voorkomen”), kunnen jongeren en arbeiders ertoe worden gebracht om in deze richting te denken, niet vanuit racisme maar uit de terechte angst dat de mensheid bedreigd is.
Gelukkig is er een oplossing voor het behoud van de natuur en de mensheid. Dit is natuurlijk niet mogelijk onder het kapitalisme. Een systeem dat gebaseerd is op winstbejag zal het milieu en de werkenden altijd op de tweede plaats zetten. Als het gaat om de keuze tussen het stimuleren van de economie aan de ene kant en het redden van levens en het klimaat aan de andere kant, zullen de intellectuelen van het kapitalisme zich altijd voordoen als pragmatici, maar ook als de enigen die de dingen duidelijk zien. We moeten echter buiten de kapitalistische logica treden.
Het kapitalisme komt sneller in de problemen dan welk ander systeem dan ook in het verleden, en dit reeds vanaf de eerste jaren van zijn bestaan. De aandeelhouders hebben altijd de voorkeur gegeven aan winst boven de gezondheid van de arbeiders en de schade die de fabrieken aan de omliggende dorpen hebben toegebracht. Nu het kapitalisme is gegroeid, bedreigt het de hele planeet. Maar de arbeidersklasse is ook groter dan ooit.
Het ergste zou zijn om in fatalisme te vervallen. Het kapitalisme is niet het eerste systeem dat beweert het laatste te zijn dat de mensheid ooit zal kennen. Wij verdedigen een socialistische samenleving waarin een democratische planning van de productie een einde maakt aan de verspilling en de vervuiling die inherent zijn aan de logica van de winst. Het wordt dan mogelijk om massaal te investeren in de zoektocht naar ecologische alternatieven. Laten we niet alleen het kapitalisme bekritiseren. Laten we het naar de verleden tijd verwijzen. Er staan ons veel strijd te wachten: sluit je aan bij LSP om deel te nemen en een duidelijk alternatief te verdedigen: democratisch socialisme.
