Van 2 tot en met 13 december vindt in Madrid de COP25 plaats: de 25ste klimaattop van de VN in navolging van de klimaatconferentie in Rio de Janeiro in 1992. Veel moeten we daar helaas niet van verwachten. En wel hierom.
1/ Waarom zou deze klimaattop doen wat de vorige niet deden?
Het is ondertussen de 25ste klimaattop. Eén van de meer ambitieuze klimaattoppen was die van Parijs in 2015. Maar ook die kwam niet verder dan niet-bindende doelstellingen die niet volstaan om rampzalige klimaatverandering tegen te gaan. Moesten de doelstellingen van Parijs al gehaald worden, dan komen we aan een opwarming met 3,2 graden tegen het einde van de eeuw. Wetenschappers van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) stellen dat opwarming boven de 1,5 graden leidt tot onherstelbare en zichzelf versterkende schade. De tijd dringt: tegen 2030 zou er een halvering van alle uitstoot moeten zijn. Maar daar zal het in Madrid niet over gaan… Net als op de vorige klimaattop in Polen zullen we een operatie theatrale diplomatie en bijhorende communicatie krijgen.. Niets wijst erop dat er nu meer dan gebakken lucht uit de bijeenkomst zal komen.
2/ Groeiende internationale instabiliteit en spanningen
Eén van de eerste beleidsdaden van de Amerikaanse president Trump was om de klimaatakkoorden van Parijs te verwerpen. De geloofwaardigheid van het politieke systeem is zodanig ondermijnd dat onberekenbare populisten als Trump of Bolsonaro in Brazilië verkozen raken. Zij richten zich uitdrukkelijk tegen ambitieuze klimaatmaatregelen. Hun argument: het ondermijnt de economie. Trump staat voor een meer protectionistische koers die de Amerikaanse economie wil voortrekken tegenover die van andere landen. Alle maatregelen zijn daarvoor goed: van handelsoorlogen tot het opzeggen van klimaatakkoorden. Tegen de achtergrond van een dreigende nieuwe economische recessie is een toename van internationale spanningen en van protectionistische maatregelen waarschijnlijk. Dat zal het sluiten van internationale akkoorden, zelfs al zijn ze maar symbolisch en dus onvoldoende, niet gemakkelijker maken.
3/ Collectieve oplossingen die ingaan tegen de belangen van het kapitaal worden niet eens overwogen
Het kon haast niet symbolischer: de COP25 moest normaal gezien plaatsvinden in Santiago, Chili, waar er massaal protest is tegen het optrekken van de prijzen voor het openbaar vervoer. Dat vat het samen: evidente collectieve klimaatmaatregelen zoals publieke investeringen in meer, beter en gratis openbaar vervoer worden niet eens overwogen! Het establishment komt niet verder dan pogingen om ons een schuldgevoel aan te praten, terwijl de grote bedrijven die meteen ook de grote vervuilers zijn ongemoeid worden gelaten. Meer nog: wat er is aan openbaar vervoer wordt klaargestoomd om over te leveren aan de winsthonger van de private sector. Radicale klimaatmaatregelen zoals gratis openbaar vervoer, energie en wetenschappelijk onderzoek in publieke handen zodat een energietransitie mogelijk wordt, massaal plan van publieke investeringen in infrastructuur en groene jobs, … zijn essentieel om een klimaatramp te vermijden of te beperken. Maar daar zal het op de klimaattop niet over gaan. Dat zullen we zelf op de publieke agenda moeten zetten door ons te organiseren en te bouwen aan massabewegingen die gaan voor echte system change: een omverwerping van de kapitalistische hebzucht om plaats te maken voor een systeem gericht op de belangen van de meerderheid van de bevolking. Dat is socialisme.
