Als het gaat om sociale woningen, openbare diensten, lokale jobs, hulp aan wie in moeilijkheden verkeert, kinderopvang, onderwijs, … is de vaststelling duidelijk: net als andere steden en gemeenten is Luik het slachtoffer van een neoliberale dictatuur. De wachtlijsten worden overal langer. Er wordt prioriteit gegeven aan dure prestigeprojecten. De situatie in Luik is nog erger door het verdwijnen van de traditionele industrie. De werkloosheidsgraad behoort er tot de hoogste van Wallonië.
Pamflet van LSP in Luik
Het economisch en sociaal weefsel werd steeds verder afgebouwd om plaats te maken voor de kapitalistische jungle. Dit gebeurde tot in de intercommunales. Het klein wereldje van gevestigde politici toonde in het openbaar zijn ware gezicht: een microkosmos gebaseerd op inhaligheid en machtshonger.
De schandalen kwamen er na jaren waarin de bevolking gevraagd werd om de broeksriem aan te halen en te besparen onder het mom dat de kas van de gemeenschap leeg was. Als een werknemer een ‘zware fout’ maakt, kan hij afgedankt worden en zelfs zijn recht op werkloosheidsuitkering verliezen. Voor diegenen die zich op onze kap verrijkt hebben, geldt dat niet. Veel kiezers zullen in oktober van de gelegenheid gebruik maken om zich uit te spreken tegen het systeem waar de inhaligheid die zo kenmerkend is voor de grote private bedrijven nu ook het beheer van de gemeenschappelijke goederen en diensten is binnengeslopen.
Een gedurfd programma
Deze campagne biedt een kans om een programma te verdedigen dat duidelijk breekt met het neoliberalisme. LSP pleit voor een campagne waarbij het gemeentepersoneel benoemd wordt of toch minstens een vast contract krijgt; een onmiddellijke collectieve arbeidsduurvermindering tot 30 uur per week met bijkomende aanwervingen en zonder loonverlies; een radicaal publiek investeringsplan voor kinderopvang, sociale huisvesting, scholen, … Een programma dat de bestaande tekorten inzake sociale huisvesting ernstig aanpakt door te renoveren en te bouwen, maar ook door gebruik te maken van de bestaande wet-Onkelinx waarmee leegstaande gebouwen kunnen opgeëist worden.
De woede onder de bevolking moet aangegrepen worden om te mobiliseren voor onze openbare diensten, voor het opleggen van een echte transparantie door de werkenden en hun organisaties op een centrale wijze te betrekken in het beheer en de controle op verschillende diensten. Wie kan er beter een einde maken aan verspilling en het wanbeheer dat uit de privé is overgenomen, dan de werkenden en hun gezinnen die zowel het personeel als de gebruikers van de diensten vormen?
Om een dergelijk programma te realiseren, moet de terugbetaling van de historische stadsschuld in vraag gesteld worden. Terugbetaling moet geweigerd worden, tenzij op basis van bewezen behoeften. De neoliberale plundering is verantwoordelijk voor de schulden, niet de gemeenschap. Er wordt een financieel keurslijf opgelegd aan de lokale overheden, net zoals de Europese Unie dit doet aan de lidstaten. Om de belangen van de bevolking centraal te stellen, moet een lokaal bestuur breken met de begrotingsdwangbuis. Er is nood aan een rebelse stad en een front van rebelse gemeenten, waar de verkozenen loyale vertegenwoordigers zijn van de lokale bevolking. Dan wordt veel mogelijk, onder meer een campagne om de volledige financiële sector in publieke handen te brengen.
Zou dit niet leiden tot een financiële voogdij over de stad?
Net als elders worden ook in Luik de publieke schuld en de beperkingen rond begrotingstekorten gebruikt als excuses voor maatregelen die de levensstandaard van de meerderheid van de bevolking verslechteren. Het moet echter niet zo lopen.
Dit werd in 1982 aangetoond toen de stad Luik, net als Antwerpen, aan de rand van het bankroet stond als gevolg van een schuldencrisis. Luik ging een tijdje over tot de niet-afbetaling van de schulden. De lonen van het gemeentepersoneel werden slechts gedeeltelijk of met vertraging betaald. De stad werd door de regering verplicht om een drastisch besparingsplan door te voeren met een loonstop en een stop op promoties, afschaffing van premies en vergoedingen, de niet-vervanging van personeel dat op pensioen ging.
In plaats van strijd te voeren om de nodige middelen af te dwingen van de regionale en nationale overheden, besloot de toenmalige meerderheid in de stad (PS en Ecolo) om het bij louter formeel protest te houden. Het ontbrak nochtans niet aan energie en strijdbaarheid. Er waren tussen april 1982 en juli 1983 tal van stakingen van het gemeentepersoneel, de brandweerlieden gingen over tot een hongerstaking en werden vervoegd door andere diensten, de belangrijkste invalswegen naar de stad werden geblokkeerd, het stadhuis werd omsingeld door vuilnis, vrouwengroepen gingen georganiseerd naar grote winkels waar ze hun inkopen deden en verklaarden dat ze niet konden of wilden betalen, …
Jammer genoeg hadden de vakbondsleiders een bevoorrechte relatie met het gemeentebestuur waardoor ze weigerden om de strijd te verbinden met die van het Antwerps gemeentepersoneel. De crisis was pas begonnen, velen hoopten dat het van korte duur zou zijn en dat het zou volstaan om even door te zetten tot er betere dagen zouden komen. Vandaag is de situatie anders. Ook de ijzeren greep van de PS-leiding op het sociaal verzet is afgebrokkeld.
Een politieke aardschok in Luik?
In oktober 2017 titelden de media: ‘aardschok in Luik.’ Een peiling gaf de PTB 28,3% waarmee het de grootste partij werd in de vurige stad. PS, MR en CDH zaten tot over hun oren in de Publifin-affaire en betaalden daar een hoge prijs voor. Beeld je in wat de situatie nu zou geweest zijn indien de PTB de gelegenheid had aangegrepen om in het offensief te gaan rond een slogan zoals die van Mélenchon in 2012: “De macht grijpen.” Jammer genoeg verklaarde Raoul Hedebouw toen echter al dat het niet zijn ambitie was om burgemeester van Luik te worden.
De kans was er nochtans om aan te tonen wat een rebelse stad kan doen als deze weigert om de schulden af te betalen en overgaat tot massale investeringen in de publieke diensten, de arbeidsduur zou verminderen, … Luik zou de voortrekker van een toekomstig netwerk van rebelse steden en gemeenten kunnen zijn om het financiële keurslijf te doorbreken. In Seraing en elders plaatsen ook recentere peilingen de PTB voor de PS, die zo een historische absolute meerderheid kan verliezen.
Velen zien de dringendheid om een einde te maken aan de sociale afbraak en willen een fundamentele verandering. Dat is waar Thierry Bodson (regionaal secretaris van het FGTB) uitdrukking van gaf toen hij opriep tot de vorming van linkse meerderheden. De PTB kan het voortouw nemen in dat proces door zich te baseren op de actieve mobilisatie van de werkenden om zo een reëel sociaal programma op te leggen.
We hopen dat de PTB tientallen zetels wint in de gemeenteraden, maar ook dat de PTB deze kans zal grijpen om te bouwen aan een front van sociaal verzet waarin plaats is voor al wie wil ingaan tegen het besparingsbeleid.
