Recent onderzoek in het magazine Nature Geosciences, hoofdzakelijk door onderzoekers werkzaam in het Verenigd Koninkrijk, over de mogelijkheid om klimaatopwarming te stabiliseren tot 1,5°C boven het pre-industriële niveau wordt door klimaatsceptici gebruikt om de stijging van de globale temperaturen te minimaliseren.
Artikel door Pete Dickenson uit ‘Socialism Today’
Zij beweren dat de modellen die gebruikt worden door het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), een onderzoeksbureau van de Verenigde Naties, om klimaatopwarming te voorspellen het probleem overdrijven. In de Daily Mail stond te lezen dat “volgens deze modellen, temperaturen wereldwijd vandaag 1,3°C boven het 19de eeuwse niveau zouden liggen. Maar het Britse verslag spreekt van een stijging tussen 0,9° en 1,0°C.” Mocht dit waar zijn spreken we van een daling van om en rond de 30%. De Daily Mail publiceerde vervolgens een brief van de Labour minister Graham Stringer waarin hij beweerde dat maatregelen tegen de klimaatopwarming geen haast meer vereisen.
Academici zoals de econoom Nicholas Stern verwelkomen dit verslag omdat het de mogelijkheid vooropstelt van het bereiken van 1.5°C en de opwarming daar te houden, iets wat voordien volledig buiten bereik leek voor hen. Tot recent werd een temperatuurstijging tot 2°C algemeen gezien als het maximum om vermoedelijk catastrofale klimaatveranderingen tegen te houden. Het groeiende bewijs van extreme weersomstandigheden gelinkt aan de huidige stijging van 1°C geeft aan dat dit moet worden herbekeken en het IPCC werkt op dit moment een verslag uit hierover.
Na de controverse over de publicatie in Nature Geosciences, voerde de website Carbon Brief een analyse uit over de data, met input van de auteurs van de studie. Dit toonde aan dat de Daily Mail de gegevens fout had weergegeven. Het verslag, dat op zich niet de bedoeling had om klimaatmodellen te beoordelen, vergeleek de huidige data over opwarming (2015) met een voorspelling van een klimaatmodel voor 2020. Dit werd gedaan omwille van de specifieke noden van het onderzoek maar het vergelijkt appels met peren omdat de temperaturen tussen deze twee data eveneens zullen stijgen. Als er een correctie wordt gemaakt, is de foutenmarge tussen de voorspellingen en de feitelijke temperaturen al gehalveerd tot 0,17°C in 2015.
Een andere factor is het feit dat de voorspellingen van modellen enorm afhangen van de data die ze gebruiken. De verschillende datasets die beschikbaar zijn, geven elk op zich enorm verschillende uitkomsten. De data die de Britse onderzoekers gebruikten, gaan terug tot 1860, maar de precisie ervan is duidelijk minder in vergelijking met die uit latere periodes. Ook neemt de database van het Met Office grote delen van het arctische gebied niet in zijn berekeningen op. Als we naar de set van NASA kijken, die metingen sinds 1880 gebruikt, was er 0,06°C meer opwarming in 2015 dan de modellen voorspelden. Die resultaten zijn vergelijkbaar met de resultaten van andere data.
Er zijn wel storingen in de data voorgevallen, waarin er overschattingen van de te verwachte temperaturen werden gemaakt, maar deze zijn te wijten aan het effect van de vulkanen El Chichon in 1982 en Pinatuba in 1991. De assen die deze uitbarstingen met zich meebrengen, doen de globale temperaturen dalen. Het zijn echter toevalligheden die niet in een model kunnen verwerkt worden.
Een analyse door Carbon Brief die vijf datasets gebruikte over de globale temperaturen tussen 1880 en 2016 stootte over zowat de hele lijn op gelijkenissen met de IPCC-modellen. De data van Berkeley Earth tonen aan dat de opwarming 11% sneller plaatsvindt dan het gemiddelde dat in de modellen is opgenomen, het Met Office houdt het op 6% minder snelle opwarming. De werkelijke opwarmingsgraad ligt ergens daartussen. De waarnemingen sinds 1970 vertellen ons dat de modellen hogere temperaturen voorspellen dan in in werkelijkheid plaatsvinden, maar het verschil bedraagt slechts 0,01°C of 0,02°C. De opwarming van de luchttemperatuur daalde van 1999 tot 2014 door natuurlijk cyclische effecten. Die zorgden ervoor dat de stroming in de Atlantisch Oceaan sneller werd waardoor er meer warmte in werd meegesleurd in plaats van in de atmosfeer op te gaan. Die effecten zijn nu wel gedaan.
Dus is er geen reden om te spreken over een overdrijven van de klimaatproblematiek door gebruik van slechte data. Zelfs als we de modellen aan de kant schuiven, is er geen twijfel mogelijk dat 2014, 2015 en 2016 de warmste jaren ooit waargenomen waren. De temperaturen rijzen voor het eerst met 1°C boven de pre-industriële niveaus. Het bewijs hiervoor komt sneller en sneller bij ons terecht. Extreme weersomstandigheden zoals droogtes, overstromingen en hittegolven zijn duidelijk gelinkt aan deze nog steeds relatief kleine stijging.
Dringende actie is nodig om de klimaatproblematiek op te lossen en te bestrijden
Al het voorgaande betekent dat het nodig blijft om met dringende actie klimaatproblemen te bestrijden, dat houdt ook het limiteren van de stijging tot 1,5°C in. Een van de auteurs van het Nature Geosciences onderzoek, professor Piers Foster, zegt dat “ons onderzoek de nood voor dringende actie bevestigt die nodig zal zijn om de stijging van temperaturen te beperken tot 1,5°C.”
Een co-auteur, professor Michael Grubb – samen met prominente klimaatexperts zoals Nicolas Stern – denkt dat het mogelijk is om het te beperken tot 1,5°C als we nu meteen handelen. Hij had het eerst afgedaan als niet mogelijk binnen de huidige democratie, omdat alle CO2-uitstoot moet worden gebannen binnen de volgende 7 jaar. Grubb gaf ook aan de jaarlijkse daling van CO2-uitstoot nodig om dit doel te halen nog maar drie keer in de recente geschiedenis is voorgevallen: tijdens de grote depressie van de jaren ‘30, WOII, en het uiteenvallen van de Sovjet Unie. Zijn pessimisme is gerechtvaardigd als we kijken naar de “maatregelen” de grootste kapitalistische spelers in de laatste dertig jaar namen.
De meer optimistisch gedachte gaat ervan uit dat er 20 jaar tijd is vooraleer de stijging met 1,5°C bereikt wordt. Deze ademruimte is een gevolg van de bevindingen in de paper, alsook het onverwachte plafond van uitstoot in China, en het neergaan van de prijzen van wind- en zonne-energie. Als we aannemen 20 jaar speling te hebben, die vrij handig en welkom zou zijn, zijn er nog steeds weinig vooruitzichten dat grote kapitalistische landen beslissende maatregelen zullen nemen. Dat komt vooral door het huidige mechanisme, onderhandeld door de VN tijdens de Klimaattop in Parijs in 2015, al achterhaald was nog voor Donald Trump besloot om de VS niet meer te laten meespelen.
Er zijn echter enorme twijfels over de basis van de optimistische kijk van professor Grubb. Zijn idee dat er directe actie moet worden ondernomen is heel. Daar komt nog bij dat Carbon Brief aangeeft dat er hoogstwaarschijnlijk geen grote verschillen meer zullen plaatsvinden tussen werkelijke en voorspelde temperaturen. Hier komt nog eens bij dat het beleid in China, die er nu voor zorgt dat de uitstoot niet meer stijgt, enorm onderhevig is aan de economische noden van de heersende bureaucratie. Als die onder druk komt te staan krijgen we een terugschroeving van het beleid. (Zie ook: Green China to Save the World?, Socialism Today No.201, September 2016).
De prijsdaling van hernieuwbare energie heeft die markt dan wel een boost gegeven, het gaat te traag om een werkelijke impact te hebben (Trump Dumps Paris Accord, Socialism Today No.210, July 2017). Het meest realistische vooruitzicht is waarschijnlijk dat de tijd die we hebben om de stijging tot 1,5°C te beperken minder dan 20 jaar is. Er is geen kans dat er ook maar een beetje moeite wordt gedaan binnen de huidige business-as-usual benadering van de grote kapitalistische machten. Enkel een stap weg van de vervuilende kapitalistische winsteconomie en naar een democratisch geplande economie onder het bestuur van de meerderheid van de bevolking kan onze planeet redden van gruwelijke scenario’s die het klimaatprobleem opwerpt.
