In een enthousiaste sfeer werd vorig weekend door meer dan duizend arbeiders, jongeren en vertegenwoordigers van de MST (beweging voor landloze boeren) een nieuwe partij opgericht onder de naam “Partij voor Socialisme en vrijheid” (SOL, het Portugese woord voor zon). De partij werd opgericht in Brasília, de hoofdstad van Brazilië.
Peter Taaffe en Marcus Kollbrunner
Het is niet evident om zoveel mensen bijeen te brengen in een groot land als Brazilië. Een aantal vertegenwoordigers moest meer dan 2.000 kilometer reizen om aan de bijeenkomst te kunnen deelnemen. Bij regionale meetings in de aanloop naar deze conferentie waren er alles samen 20.000 aanwezigen.
De aanleiding voor de oprichting van deze nieuwe partij was de draai naar rechts van de PT (Arbeiderspartij) van Lula, die momenteel de regering leidt. Een aantal linkse parlementsleden protesteerden tegen de aanvallen op de arbeidersklasse, waaronder een aanval op de pensioenrechten en een brutaal offensief tegen de ambtenaren. Uiteindelijk waren er slechts tegenstemmen van één senator, Heloísa Helena, en drie verkozenen in het lagerhuis.
Bij de opening van de conferentie waren er militante toespraken over de noodzaak van “socialisme” en “revolutie”. Deze toespraken kregen enorm goede reacties van de aanwezigen, waarbij constant slogans werden geroepen en eisen naar voor gebracht werden over de noodzaak van socialisme.
Heloísa Helena, de leider van de partij, is een populaire en gekende figuur. Net zoals Babá, een parlementslid uit Pará in het noorden van Brazilië, is Helena een krachtige spreker. Ze zei dat deze nieuwe partij de vlag van het socialisme zal verdedigen en onvermoeibaar de strijd zal aangaan tegen het systeem dat de arbeiders en armen vermoordt. De strijd zal moeilijk zijn, benadrukte Helena, maar diegenen die ons voorgingen moesten nog harder vechten, “als je onder de militaire dictatuur probeerde te vluchten uit de gevangenis, was het mogelijk dat je handen werden afgekapt.” Ze besloot haar toespraak met een oproep voor socialisme, “wij zijn gehaast, want we worden verplicht om ons te haasten omdat miljoenen Brazilianen werkloos zijn en aan tafel zitten zonder dat er voedsel op komt.”
Eén van de sprekers verklaarde dat de 21ste eeuw een socialistische eeuw zal moeten zijn, of dat er niets meer zal zijn. In deze toespraak verwees de spreker ook naar een opstand in de gevangenis van Rio waarbij brutale repressie tegen de opstand leidde tot meer dan 30 doden.
Er werd statuten voor de nieuwe partij aangenomen waarbij deze enorm democratisch zijn met het recht op tendensen en fracties binnen de partij met de mogelijkheid om eigen ideeën publiek naar voor te brengen. Het politiek programma dat aanvaard werd, was in het algemeen veel linkser dan wat het geval is bij andere nieuwe arbeiderspartijen met een grote nadruk op socialisme en revolutie.
Er zijn een aantal elementen van het programma die moeten uitgeklaard worden en deze discussie werd gevoerd door leden van Socialismo Revolucionário, de Braziliaanse afdeling van het CWI. Door het karakter van de partij, de leiding die voornamelijk van een Trotskistische achtergrond komt, het radicale programma en de radicale leden van deze partij, kan deze nieuwe formatie niet omschreven worden als een klassieke “brede partij”. Het is een coalitie van sterke Trotskistische en revolutionaire groepen, maar het is tevens een partij die mits een goede benadering snel een enorme impact kan krijgen onder de woedende en radicaliserende Braziliaanse massa’s.
Een ander opvallend element op de conferentie was het uitgesproken internationalisme van zowel de leden als de leiding. CWI-leden Peter Taaffe en Marcus Kollbrunner werden uitgenodigd om een solidariteitsbericht te brengen, maar door de intense en chaotische discussies was daar geen tijd meer voor. Beide kameraden werden expliciet naar voor het podium geroepen voor de slotmeeting en de afsluiting van de conferentie waarbij iedereen de ‘Internationale’ zong.
