Interview met Sanne Coremans, vakbondsafgevaardigde CAW Antwerpen, uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Het Antwerpse bestuur wil delen van het sociaal werk uitbesteden aan de private sector. Volgens schepen Fons Duchateau (N-VA) moet dit leiden tot meer innovatie. Een kritische sociale sector kan het asociale bestuur missen als kiespijn. Bijgevolg wordt een nieuwe sociale sector gekocht: één die braaf doet wat het neoliberale bestuur vraagt. Voor een aantal deelwerkingen is er al een tender uitgeschreven: een soort aanbesteding waarop iedereen kan inschrijven. We spraken hierover met Sanne Coremans, afgevaardigde voor het ABVV bij CAW (Centrum Algemeen Welzijn) Antwerpen en zelf werkzaam in een ‘getenderd’ project.
Wat is de impact van deze vermarkting op de werkvloer?
“Het heeft een enorm effect op de dagelijkse werking. Er heerst een teneergeslagen sfeer. Maar tegelijk proberen we wel een gezamenlijke strijd van alle getroffen projecten en van de volledige sector te voeren. Zo was er op 19 oktober voor het eerst een personeelsvergadering met mensen van alle getroffen VZW’s en hun deelwerkingen: CAW, Samenlevingsopbouw, Free Clinic, De Sleutel, Vagga, … De sociale sector is erg versnipperd en nu worden diverse projecten met vermarkting bedreigd. Het was belangrijk om allemaal samen te bespreken hoe we reageren.
“Sociaal werkers begeleiden de meest kwetsbaren in de samenleving. Deze operatie van vermarkting is rampzalig voor zowel personeel als cliënten. De omvang van de subsidies mag in absolute cijfers dan wel min of meer gelijk blijven, een privaat bedrijf zal winst proberen te maken door te besparen op personeel en dienstverlening. Ook voor de cliënten is het problematisch. In de tenders die uitgeschreven zijn, is er sprake van een kleiner aantal op te volgen cliënten dan wat vandaag het geval is. Onder meer bij de woonbegeleiding is dit zo. Waar moeten de honderden mensen die straks zelfs hier uit de boot vallen naartoe? Bovendien worden in de tender minder taken opgelegd, zo zou G4S Care bij de overname van de daklozenbegeleiding van ‘De Vaart’ niet langer aan budgetbeheer doen.
“De bezorgdheid van het personeel is tweeledig: hoe kunnen we onze dagelijkse werking invullen en wat betekent dit voor de cliënten? We hebben de indruk dat het bestuur vooral wil dat de allerzwaksten zo snel mogelijk uit het zicht verdwijnen zodat ze geen ‘overlast’ bezorgen. De opdracht en het beroep van sociaal werkers wordt anders ingevuld, vanuit een beheersingslogica in plaats van een emancipatorische en krachtgerichte kijk. Zelfs indien de huidige organisaties de tender binnenhalen, zal het huidige systeem van tewerkstelling binnen de sociale sector onder druk komen te staan. De uitgeschreven tenders van 3 jaar worden maximaal twee keer verlengd, dat maakt dat je na twee tijdelijke contracten nog zeker drie jaar zeker bent van je tewerkstelling. Wat is een contract van onbepaalde duur dan nog waard?”
Het stadsbestuur houdt geen rekening met het protest en wil kost wat kost met G4S Care in zee gaan. Hoe wordt daarop gereageerd?
“Het bestuur geeft inderdaad aan dat G4S Care de voorkeur geniet om de daklozenbegeleiding over te nemen, ook al zijn die onderhandelingen nog niet rond. [Sinds dit interview lijken de problemen bij die onderhandelingen overigens enkel groter te worden, redactie]. Maar onze strijd beperkt zich niet tot één project. De vermarkting van de volledige zorgsector is al langer bezig, wij zijn niet de enigen die geraakt worden. We hebben wel het gevoel dat ‘De Vaart’ het eerste grote dossier in het sociaal werk is: als dit passeert, zal de rest volgen.
“Doorheen de acties krijgen we een goede respons: sociaal werk is immers in het belang van iedereen. We gaan spreken op de hogescholen en universiteiten, studenten nemen deel aan onze acties. Met de actie van 7 oktober aan het stadhuis van Antwerpen zagen we het potentieel. Er waren veel studenten, sociaal werkers uit andere steden met een grote groep uit Brussel en ook syndicalisten uit andere sectoren zoals de chemie, distributie, voeding, … Het Sociaal Werk Actienetwerk (SWAN) speelt een grote en bijzonder positieve rol in het eenmaken van het personeel in de sector en op die basis kunnen we ook een bredere solidariteit tot stand brengen.
“De actiedag van de social profit op 24 november is voor ons belangrijk omdat er gelijkaardige problemen in de volledige zorgsector zijn. Alleen zullen we het niet halen, er is een brede ‘witte woede’ nodig. We moeten ons ook richten tegen het volledige besparingsbeleid. Onze cliënten ondervinden de gevolgen van dat beleid met hun energiefacturen en andere stijgende kosten. Daarbovenop wordt nu ook hun sociale begeleiding afgebouwd. De boodschap die zij krijgen is dat ze maar hun plan moeten trekken. In het neoliberale jargon hebben ze daar zelfs een ‘zelfredzaamheidsmatrix’ voor. We kunnen dit niet aanvaarden en moeten wel in verzet gaan tegen de afbouw van hulpverlening en het besparingsbeleid in het algemeen.”
