IN JANUARI is in Brazilië "de beweging voor een nieuwe arbeiderspartij" gelanceerd. Dit gebeurde door vroegere leden en verkozenen van de PT, vakbondsleden en socialisten. Het is nog maar een jaar geleden dat Lula voor de Arbeiderspartij (PT) als president aantrad. Er werd veel verwacht van zijn presidentschap, maar hij loste de verwachtingen niet in. Toen hij aan de macht kwam, heeft hij onmiddellijk geprobeerd om de heersende klasse en het imperialisme gerust te stellen. Voor de arbeidersklasse en de onderdrukten heeft het eerste jaar onder Lula ontgoochelingen en woede teweeggebracht.
Rik Lampaert
De regering van Lula – waar ook burgerlijke partijen aan deelnemen – volgt een strikt budgettair en monetair beleid, waarbij er gestreefd wordt naar een nog groter begrotingsoverschot dan het IMF vraagt. Ondertussen is de werkloosheid gestegen. Lula heeft de belofte om 10 miljoen nieuwe jobs te creëren in de eerste 4 jaar verbroken.
De verwachtingen van de landloze boeren werden niet ingelost. Oorspronkelijk had de regering 60.000 families land beloofd, eind 2003 hadden slechts 13.000 families land gekregen. Activisten die opkomen voor de landloze boeren werden opgepakt en belandden in de gevangenis, onder een door de PT geleide regering.
Een deel van de arbeidersklasse is al in beweging gekomen tegen de aanvallen van de regering. 600.000 federale staatsambtenaren gingen langer dan een maand in staking rond aanvallen op de pensioenen en looneisen. Er is strijd geweest tegen herstructureringen in de metaal en de auto-industrie. Een beweging tegen inschrijvingsgeld aan de universiteiten en rond looneisen van leerkrachten in Sao Paula zit er aan te komen.
Een meerderheid van de Brazilianen zit nog met veel verwachtingen. Uit een opiniepeiling blijkt dat meer dan 60% Lula steunt. Deze steun zal afnemen met elke nieuwe maatregel die tegen de arbeidersklasse wordt genomen.
De uitsluiting van de PT-verkozenen die tegen de pensioenhervorming stemden, maakte de noodzaak van een alternatief – een beweging voor een nieuwe partij – duidelijk. Het zet namelijk de deur open voor verdere uitsluitingen ter linkerzijde. De ontgoocheling in de PT kan, bij gebrek aan een alternatief, ook leiden tot politieke onverschilligheid bij een laag van ontgoochelde mensen.
De lancering van de nieuwe beweging betekent een nieuwe fase in de strijd van arbeiders-activisten en socialisten. De Braziliaanse sectie van het CWI, Socialismo Revolucionario, speelt een belangrijke rol in de uitbouw van deze nieuwe partij, en zoekt tegelijkertijd steun voor zijn eigen revolutionair-socialistische programma.
Uit de nieuwe ontwikkelingen in Brazilië vallen lessen te trekken. In veel landen is er geen alternatief op de partijen die vroeger de belangen van de arbeiders verdedigden, maar vandaag meegaan in de neo-liberale logica. In het algemeen is er nood aan een partij waar de arbeiders zich onafhankelijk van de burgerij kunnen organiseren, op een programma dat mensen voor winst plaatst. Een partij die bouwt aan een inplanting in scholen, bedrijven, wijken,…
Deze partij kan niet uit het niets worden gecreëerd. Het zal sprongen in het bewustzijn vereisen op basis van massale bewegingen, zowel op politiek als industrieel vlak, vooraleer de meest klassebewuste arbeiders de noodzakelijke stappen zullen zetten om zo’n partij op te bouwen. Het vormen van zo’n partij zou objectief een enorme stap vooruit betekenen.
