Enkele duizenden vakbondsmilitanten, vooral uit die sectoren waar sociale dumping schering en inslag is zoals bouw, transport, voeding en diensten, verzamelden deze middag op het Brusselse Luxemburgplein. De aanleiding was een onderhoud tussen de vakbonden en Europese parlementsleden dat deze namiddag zou plaatsvinden.
Verslag door Bart Vandersteene
Sociale dumping is een harde realiteit geworden in veel sectoren binnen de EU. Werkkrachten worden vanuit die landen waar de lonen het laagst liggen naar hier gehaald om de loon-en arbeidsvoorwaarden hier te ondermijnen. Zoals alle sprekers op de actie vertelden kunnen we die werknemers die hopen een betere toekomst op te bouwen voor zichzelf en hun familie niet verwijten dat ze naar hier komen. Het zijn de werkgevers en de regels die de EU in hun belang creëerde een spiraal naar beneden veroorzaken.
Bart Vannetelbosch, nationaal secretaris van ACV Voeding & Diensten, gaf een beklijvende opsomming van waar we over spreken wanneer het gaat over sociale dumping in de vleesindustrie:
- werknemers 2 shiften na elkaar laten werken en maar één uitbetalen;
- werknemers op tijdelijke werkloosheid plaatsen, toch laten werken, maar geen loon uitbetalen en dus produceren op kosten van de gemeenschap;
- lonen van 6 en 7 euro per uur betalen terwijl het minimumloon 12 euro bedraagt;
- werknemers in een stal laten logeren en zotte kosten ervoor inhouden van hun loon;
- loon in cash uitbetalen en de helft aan de koppelbaas geven;
- bedreigd worden als je naar de vakbond stapt en de dag nadien, met een blauw oog, bij de vakbond komen vertellen dat je je klacht wil intrekken.
Volgens Frank Moreels, federaal secretaris van het ABVV, die als eerste de manifestanten toesprak, zijn er in België de afgelopen 4 jaar 6.000 jobs verloren gegaan in de transportsector. Deze jobs zijn niet in rook opgegaan, maar Belgische chauffeurs werden vervangen door Oost-Europese. Bij deze buitenlandse werknemers vindt er een zware uitbuiting plaats. Ze zijn maanden weg van thuis, ze leven, werken en slapen in hun camion. Ze zijn moe en vormen daardoor ook een gevaar op de weg. Werkgevers vertelden ons vroeger dat de loonkost van Belgische chauffeurs te hoog was en ze haalden Poolse chauffeurs. Toen waren die ook te hoog en haalden ze Sloveense en Slowaakse. Toen die ook te hoog bleken kwamen er Roemeense en Bulgaarse chauffeurs en nu komen er Litouwse en Letse chauffeurs. Deze race to the bottom moet stoppen. Geen enkele werknemer wint hierbij, zij worden gigantisch uitgebuit en de Belgische chauffeurs verliezen hun job. Het zijn de grote multinationals die zo weinig mogelijk willen betalen voor hun transport die voor deze situatie verantwoordelijk zijn.
Frank sprak ook over de verpletterende verantwoordelijkheid van Europa. Het Europa dat al jarenlang probeert het statuut van de havenarbeiders aan te pakken en het Europa dat elke lidstaat dat sociale maatregelen neemt tot de orde roept. Duitsland heeft net een minimumloon ingevoerd, dat ook geldt voor buitenlandse chauffeurs en dat zou iedereen in Europa tevreden moeten stellen. Wat doet de EU? Deze start een procedure om deze maatregel voor buitenlandse chauffeurs te betwisten.
Ook andere sprekers verwezen naar de rol die de EU speelt in heel het verhaal van sociale dumping. Johan Vandycke, nationaal verantwoordelijke voor o.a. de bouw namens het ACLVB, wees scherp op het feit dat Europa de sociale zekerheid in gevaar brengt. Hij stelde terecht dat pas wanneer alle bouwvakkers in Europa dezelfde rechten hebben, dezelfde lonen en dezelfde sociale bescherming, we fier zullen kunnen zijn op Europa.
Marie-Hélène Ska, algemeen secretaris van het ACV, haalde uit naar het plan van de Europese Commissie om éénpersoonsbedrijven met een startkapitaal van één euro mogelijk te maken. Dit plan moet tegengehouden worden omdat het de sociale dumping enkel maar zal aanwakkeren. Ze riep alle Europese parlementsleden op om hun verantwoordelijkheid te nemen en duidelijk te kiezen tussen ofwel de belangen van de werknemers ofwel die van het kapitaal.
ABVV-voorzitter Rudy De Leeuw, verwees naar het neoliberale karakter van de EU, gebaseerd op vrijheden, zoals het vrij verkeer van goederen, diensten, personen en kapitaal. Hij verweet de EU de sociale vrijheden vergeten te zijn.
Mocht het echter om een vergetelheid gaan dan kon dit snel rechtgezet worden. Maar de hele opzet van deze EU en haar structuren bestaat er net uit om om de sociale rechten ondergeschikt te maken aan de economische wetten van de vrije markt. Wanneer iemand iets vergeet kan je er vriendelijk op wijzen om dit recht te zetten. Wanneer een constructie bewust wordt opgezet om alles wat sociaal is aan Europa af te breken, dan helpt vriendelijk vragen, dan is er maar één optie en dat is een meedogenloze strijd voeren tegen deze EU.
De Leeuw vermeldde correct dat een grote meerderheid van de Europeanen een sociaal Europa willen, een Europa van solidariteit en sociale zekerheid. Maar het is een illusie te denken dat de huidige EU daarvoor een instrument is.
Jan Vercamst, nationaal voorzitter van het ACLVB, noemde de praktijken die vandaag gehanteerd worden door werkgevers, een moderne vorm van slavernij.
En daarmee kunnen we akkoord gaan. Vandaar dat dit thema te serieus is om er luchtig over te doen. Soms leek de actie en de sfeer op een eindeseizoenswedstrijd in het voetbal, een gezellige afsluiter van het jaar en een laatste inspanning voor de congé. Maar mag een actie ook meer zijn dan het mobiliseren van enkele duizenden militanten op een plein in Brussel om de onderhandelaars meer ‘gewicht’ te geven aan de onderhandelingstafel?
Waarom niet een aantal werkgevers in het Brusselse die gekend staan voor hun maffieuze praktijken een bezoekje brengen met enkele honderden vakbondsmilitanten. Waarom niet de moderne slavendrijvers via deze actie bekend maken aan het bredere publiek. Waarom niet een actie organiseren die gevoeld wordt door diegenen die vandaag de EU-regels naar hun hand zetten.
De gelegenheidsgroep van vakbondsmilitanten, die de tekst YMCA van Village People omtoverde tot een aanklacht tegen de EU en opriep tot een strijd tegen het Europa van de banken, was nog het meest expliciet in hun kritiek, door de vinger op de wonde te leggen.
Op het einde van de toespraken kon Marc Goblet, federaal secretaris van het ABVV, nog terecht de link maken met de nood om in België de strijd tegen de besparingsregering terug nieuw leven in te blazen. Hij verwees als enige naar de volgende belangrijke afspraak waar alle sectoren elkaar kunnen vinden om elkaars strijd te ondersteunen, 7 oktober 2015, de grote nationale manifestatie naar aanleiding van één jaar regering Michel I. Hij pleitte terecht om na de zomer een evoluerend actieplan in België op te starten naar analogie met het succesvolle actieplan van vorig jaar. Tegelijk pleitte hij er voor om dit, gezien de Europese realiteit, ook op Europees vlak op poten te zetten.
