Verslag van de discussie over wereldperspectieven op de internationale zomerschool van het CWI. Verslag door Peter Delsing
Op de zomerschool van het CWI werd op zondag en maandag gesproken over de processen van revolutie en contrarevolutie op wereldvlak. De massabeweging van werkenden en jongeren kende – door het ontbreken van een arbeidersleiding – nederlagen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Oude dictaturen konden zich daardoor opnieuw in het zadel hijsen. In Latijns Amerika raken de illusies in het linkse populisme in Venezuela, Bolivië en tot op zekere hoogte de PT in Brazilië uitgeput. De woede van de massa van de bevolking is er niet minder om. Zelfs de Wereldbeker was daar niet imuun voor. Telkens toen Dilma – presidente van Brazilië – in beeld kwam, ontstak er een luid fluitconcert onder de Brazilianen in het stadion.
In Azië verliest de economische motor van China stoom, wat effecten heeft op de regio maar ook de rest van de wereld kan raken. De opstoot van nationalisme en militarisme bij China en de bevriende regimes van de VS dreigt de oude evenwichten te verstoren. De mislukkingen in Irak, Syrië, Libië,… tonen de zware problemen en de onmacht van het imperialisme. De crisis in Oekraïne weerspiegelt op zijn beurt de toegenomen spanningen tussen de imperialistische machten. In een fase van economische stagnatie of crisis wordt de strijd om invloedssferen en het veilig stellen van markten heviger.
Door het gebrek aan massapartijen met een links en revolutionair programma kunnen delen van de maatschappij in barbarij wegglijden. Dat zien we met de crisis en oorlog in Gaza, de oorlog in Oekraïne, de nieuwe dictatuur in Egypte, de burgeroorlog in Libië en Syrië, de opkomst van islam-fundamentalistische groepen zoals Isis in Irak,… De situatie in Irak bevestigt helaas de perspectieven die het CWI vooraf naar voren bracht: een imperialistische interventie zou leiden tot twee of drie nieuwe Saddams in de regio en zou een voedingsbodem bieden voor het islamfundamentalisme.
Maar er waren ook overwinningen voor de massa’s en socialisten: in Brazilië konden de massale betogingen van juni vorig jaar de prijsverhogingen voor transport zo goed als ongedaan maken. In Zuid-Afrika zorgde de uitloper van de mijnwerkersstrijd voor een bredere heropleving van de klassenstrijd, waarbij een belangrijke vakbond als Numsa met het ANC brak en voor een nieuwe arbeiderspartij pleitte. In Seattle, in de VS, werd voor het eerst in 100 jaar een revolutionaire socialist in de gemeenteraad verkozen, Kshama Sawant van onze zusterorganisatie Socialist Alternative. Onder impuls van die doorbraak werd het hoogste minimumloon in de VS ingevoerd. Deze overwinning zal 100.000 werknemers de komende jaren uit de armoede tillen. De 15 Now-campagne kan een rolmodel worden voor andere strijdbewegingen in de VS, en is nu reeds een belangrijke bron voor de versterking van het marxisme in het bastion van het wereldkapitalisme. Deze strijdbeweging voor een reëel minimumloon geeft de cynici ongelijk. Verandering en positieve sociale hervormingen zijn mogelijk. Maar enkel – gezien de vervallen staat van het kapitalisme – op basis van een revolutionaire strategie en door massamobilisatie en massale druk op de heersende klasse en haar politici.
Kapitalistische economie: de “kalmte voor de storm”
Op economisch vlak weten de kapitalisten niet waar ze zijn en waar ze naartoe gaan. De groei die de wereld kende na de crisis van 2007-2008 was op schulden gebaseerd. Wereldwijd liggen de schulden vandaag 30% hoger dan voor de crisis, stelde Per-Ake uit Zweden. Volgens een rapport van de Bank of International Settlements (BIS) zijn de beurzen vandaag losgekoppeld van de realiteit en leven we in de “kalmte voor de storm”.
De kapitalistische klasse probeert nog maar zelden ver vooruit te blikken in de toekomst van haar systeem. In een recent rapport van de OESO – een club van rijkere landen – gebeurde dat wel. Volgens dit rapport zal de economische groei de komende 45 jaar nog maar 2/3e van de groei uitmaken van de afgelopen periode. Volgens diezelfde OESO is het aantal werklozen in de ontwikkelde landen sinds de crisis van 2008 al gegroeid van 32 naar 38 miljoen. Ze schatten dat de komende 45 jaar er 50 miljoen vluchtelingen naar zowel Europa als de VS zullen trekken op zoek naar een beter leven. Rond het klimaat en de opwarming van de aarde stelt het rapport dat we ons in diezelfde periode aan een verdubbeling van de uitstoot van CO2-gassen mogen verwachten. In een erkenning van het eigen sociale failliet moeten we ons volgens de OESO de idee van Detroit inbeelden – de bankroete en sociaal ineengestuikte Amerikaanse stad – maar dan, binnen enkele decennia, in steden als Parijs of Stockholm. De waarzeggers van het kapitalisme hadden evengoed naar het huidige Athene kunnen verwijzen.
Maar zowel de BIS als de OESO blijven de oude recepten prediken. Ze houden vast aan het kapitalisme en een politiek van besparingen, wat enkel tot een nog diepere depressie kan leiden. Toch is er een besef bij de meer vooruitziende delen van de burgerij dat het zo niet verder kan. Bijvoorbeeld met de inkomensongelijkheid die de stabiliteit van het systeem ondermijnt en de woede tegenover de arrogante superrijken aanwakkert. Of zoals een miljardair uit Seattle het gevat uitdrukte: “Als het zo doorgaat, zullen de middengroepen verdwijnen en zitten we weer in Frankrijk op het einde van de 18e eeuw. We kunnen ons opnieuw aan rieken voor de poort verwachten”.
De kapitalistische klasse kampt met een volledige ondermijning van haar legitimiteit en die van haar instellingen. In de VS komt die bijzonder scherp tot uiting, waarbij een andere miljardair die al jarenlang miljoenen dollars in politieke kandidaten pompt, in de Financial Times stelde dat hij probeert om een Republikein te vinden die “niet volledig gek is” – volgens de FT “een moeilijkere opdracht dan het lijkt”. Maar ook in Obama zijn de illusies grotendeels vervlogen. Obama vervolgde meer klokkenluiders dan Bush, wees meer vluchtelingen uit dan ooit, en wist als vertegenwoordiger van big business geen reële verandering te brengen.
De kapitalisten boeken opnieuw mooie winsten, maar potten die op of speculeren ermee op de beurs. Volgens Larry Summers, raadgever van het VS-establishment, zijn er “onvoldoende investeringsmogelijkheden om de gespaarde middelen in te zetten”, wat een definitie van kapitalistische overaccumulatie zou kunnen zijn. In de eurozone is er amper groei en vreest de elite deflatie, prijsdalingen omdat de markten ondermijnd zijn en de kapitalisten nauwelijks investeren. We kunnen ons verwachten aan nieuwe bankencrisissen en een verderzetting van de onconventionele politiek van de Europese Centrale Bank. Dit zal bestaande zeepbellen verder opblazen en de basis leggen voor ergere financieel-economische crisissen dan in 2007-2008.
Het voorbeeld van Argentinië toont overigens aan dat het de kapitalisten menens is. In de VS trok 7% van de investeerders naar de rechtbank, na de niet-terugbetaling van haar schulden door de Argentijnse regering. Dit als uitloper van de economische crisis begin de jaren 2000. De speculanten kregen van de rechter in de VS gelijk. Als Argentinië geen geld op tafel legt, kan het van de financiële markten worden uitgesloten, wat een revolutionaire situatie in het land kan uitlokken. De burgerij wil hiermee internationaal een voorbeeld stellen: probeer niet om je schulden niet af te betalen, of er zullen wurgende sancties volgen. Het CWI staat voor de kwijtschelding van de schulden aan financiële aasgieren en speculanten, de nationalisatie onder democratische controle van de banksector, en het runnen van de economie onder controle van de werkende bevolking.
Contrarevolutie door ontbreken massaal links alternatief
De ene kant van de medaille bestaat uit een terugval in het revolutionaire proces, onder meer in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. In Egypte vond vorig jaar wellicht de grootste betoging in de geschiedenis plaats: 20 miljoen betogers die de afzetting van president Morsi eisten. Bij gebrek aan onafhankelijke massaorganisaties van werkenden en jongeren kwam het leger terug aan de macht, onder leiding van generaal Sisi. Het leger ontketende een bloedige repressie tegen de fundamentalisten van de Moslimbroeders, met 2500 doden en 16.000 gewonden tot gevolg. Zoals het CWI waarschuwde zouden deze methodes ook tegen de arbeidersbeweging worden ingezet. In maart werden 22 strijdbare vakbondsmilitanten opgepakt in een porseleinfabriek en beschuldigd van “lidmaatschap” van de Moslimbroeders.
Sisi kwam in mei als winnaar uit de stembusgang, maar slechts met een opkomst van 46%. Hij beloofde de werkloosheid aan te pakken met infrastructuurwerken, maar daarvoor is het Egyptische kapitalisme veel te zwak. Enkele maanden na zijn verkiezing braken er opnieuw stakingen los in verschillende sectoren. Sisi beloofde de helft van zijn loon in te leveren, maar er zijn grenzen aan zijn bonapartistische politiek van het balanceren tussen de klassen. Als hij de subsidies voor brood of benzine verder aanpakt, kan dit leiden tot nieuwe massabewegingen. In ’78 viel de regering van Sadat na het optrekken van de broodprijzen.
In Gaza wordt een hoge prijs betaald voor het niet doortrekken van de revoluties en massabewegingen in Tunesië, Egypte, Libië,… – die onder een socialistische arbeidersleiding de hele regio hadden kunnen transformeren. Op het moment van de zomerschool waren er 480 doden gevallen, waarvan 1/4e kinderen. Slechts 52% van de Israëli meent dat een militair offensief een oplossing kan bieden. Maar uit veiligheidsoverwegingen steunt nog altijd een meerderheid de aanvallen op Gaza. De Hamasraketten van hun kant zijn groter en reiken dieper in Israël. Dit toont de uitzichtloosheid van militaire middelen om het conflict te beëindigen.
De CWI-sectie in Israël-Palestina neemt een principieel klassenstandpunt in. De kapitalistische regering van Netanyahu is met haar politiek van staatsterreur de grootste agressor. Door de onderdrukking van de Palestijnen is de steun voor het fundamentalistische Hamas in Gaza nog toegenomen. Maar een bezetting van Gaza zou voor de Israëlische regering een nachtmerriescenario zijn. Netanyahu zegt ook dat het niet zijn bedoeling is om Hamas omver te werpen. De betogingen in Israël tegen de oorlog zijn nog relatief klein, met o.a. 10.000 mensen die op straat kwamen in Tel Aviv. In Londen betoogden er maar liefst 50.000 mensen, ook in Brussel en andere steden waren er belangrijke protestacties. Rond dit soort internationaal thema kan er een grote protestbeweging ontstaan. Wij komen op voor een onafhankelijk socialistische Palestina en een socialistisch Israël, met Jeruzalem als gedeelde hoofdstad en de verdediging van de rechten van alle minderheden. Op kapitalistische basis is er geen uitkomst voor zowel de Palestijnse als Israëlische bevolking.
In Irak zien we een verder uiteenvallen van de kapitalistische staat. Net als in Libië dat in een Mad Max-scenario beheersd wordt door krijgsheren. In Irak zagen we de opkomst van Isis, de fundamentalistische groep die nu haar kans schoon ziet om haar middeleeuwse filosofie in de praktijk te brengen. Isis telt een 15.000-tal strijders waarvan naar schatting 2000 tot 7000 uit Europa. Het economische model van Isis is er een van plundering en smokkel, van onder andere olie. In een deel van Syrië bestaat er een stilzwijgend akkoord tussen Isis, dat oliebronnen controleert, en de Syrische regering van Assad, die voorziet in de distributie, waarbij de winsten worden gedeeld. Delen van de Sadoedische elite steunen Isis financieel, als soennitische kracht tegen Iran en wellicht ook om ze uit te kopen. Maar ze zijn er ook voor bevreesd, omwille van de barbarij en het feit dat Isis zich ook kan richten op de val van het Saoedische regime. Een deel van de wortels van terreurgroepen als Isis zijn sociaal, in het failliet van het kapitalisme en imperialisme om een leefbare toekomst te bieden. Der Spiegel bracht een artikel over een Isis-strijder uit een achtergebleven buurt in Istanboel, Turkije. Bij Isis krijgen de strijders 400 dollar per maand en nog andere materiële voordelen.
Isis presenteert zich als een goed gerunde terreurgroep aan haar investeerders en doet dat vrij openlijk. Maar in Irak kon ze enkel een kans krijgen door te steunen op soennitische elementen die compleet vervreemd zijn van de regering, steun van soennitische stamhoofden en ex-Baathisten (de partij van Saddam). Zelfs veel sjiieten zijn niet bereid om te vechten voor de corrupte regering Maliki. Isis mag dan deels steunen op de meest wanhopige en onderdrukte lagen van de regio en daarbuiten, ze voert een volledig reactionaire politiek die enkel de arbeiders, boeren en jongeren uit de regio tegen elkaar opzet en verdeelt.
In Azië verschuiven economisch en militair de tectonische platen van een continent. Het VS-imperialisme probeert via haar bondgenoten – Japan, Australië, de Filipijnen,… – om de opstomende macht China te beheersen. Ze stimuleren de militarisering in deze landen om voor zichzelf de kost zo laag mogelijk te houden. In Japan werd de grondwet aangepast, zodat het leger ook in het buitenland kan worden ingezet. Premier Abe stelt dat hij het niet erg vindt om als “rechtse militarist” te worden neergezet. Dit opgeklopte nationalisme en het militariseren van de regio leidde al tot conflicten tussen Japan, de Filipijnen en China. Maar het stimuleren van extreemrechtse nationalistische krachten in Japan kan op een bepaald moment ook aan de controle van de VS ontsnappen. In Vietnam waren er anti-Chinese rellen in verschillende bedrijven, georganiseerd door de officiële vakbonden en betaald door de overheid. Dit weerspiegelde ook een element van sociaal protest, wat socialisten begrijpen, maar we pleiten voor onafhankelijke organen van de klasse en gedisciplineerde acties, niet voor de contraproductieve methode van rellen.
Wereldwijd is de arbeidersklasse van de ontwikkelde landen een rem op directe militaire conflicten tussen de grootmachten. Maar regionale spanningen en oorlogen zijn mogelijk. Door het aanporren van haar lokale vazallen draagt het VS imperialisme bij tot de destabilisatie van Azië. Dit kan ook zorgen voor een toename van staatsgrepen, gefaalde staten,… Indirect zouden deze spanningen en conflicten ook de wereldeconomie serieus ondermijnen, gezien het groeiende belang van Azië in het wereld BBP.
In Oekraïne vindt reeds een van die proxy-oorlogen plaats tussen de verschillende imperialistische machten. De Maidanbeweging werd er gekaapt door rechtse en extreemrechtse krachten. Een groot deel van de Oekraïense bevolking had illusies in de EU, omdat ze de rol daarvan nog niet zien, en wou zich onafhankelijker tegenover Rusland opstellen. Poetin dacht echter dat hij een ongeschreven akkoord had met het westen rond Oekraïne. Rusland ondervond reeds een toegenomen invloed van de VS in Irak, rond Syrië en andere staten uit de voormalige Sovjet invloedsfeer. Het Russische imperialisme is niet zo sterk als andere grootmachten, maar kan zeer agressief uit de hoek komen. In Oekraïne spelen voor Poetin verschillende economische en militaire belangen: de doorgang verzekeren van Russisch gas naar Europa, haar marinebasis in de Krim verdedigen, de banden tussen de militaire industrie in oostelijk Oekraïne en die in Rusland verzekeren,…
De meerderheid van de linkerzijde in Rusland is gedesoriënteerd door de nationalistische propaganda van de Russische oligarchie. Ze zien geen onafhankelijke rol voor de arbeidersklasse in de regio – de enige kracht die oorlogen blijvend kan stoppen. Poetin en de Russische media beweren dat ze een “fascistische junta” in Kiev bestrijden. De regering in Kiev is nationalistisch en extreemrechtse krachten zijn er een onderdeel van. Maar ze zijn niet de beslissende kracht.
Het CWI verdedigt het recht op zelfbeschikking, maar niet op basis van vreemde bajonetten. De arbeidersklasse moet daar zelf over kunnen beslissen. Veel arbeiders, onder andere de Russisch sprekende arbeiders, in de Krim of oostelijk Oekraïne zijn voor meer autonomie, maar de gewelddadige separatistische groepen worden zeker niet enthousiast ondersteund. Het referendum in de Krim was ook niet echt democratisch. Het ging meer over een overname door het Russische imperialisme. Wij staan voor de opbouw van onafhankelijke massaorganisaties – vakbonden en partijen – in de regio. We benadrukken de gemeenschappelijke belangen van de werkenden en jongeren. Zowel tegen het gangsterkapitalisme van Poetin als tegen de Oekraïense oligarchen, waarvan de regering in Kiev de belangen verdedigt.
Krachten van de revolutie: nieuwe massabewegingen onvermijdelijk
In Europa zagen we na een golf van stakingen, vooral in Zuid-Europa, een nieuwe fase van meer afwachten en het verwerken van de voorgaande periode. Door het gebrek aan leiding en perspectief vanuit de vakbondsleiders en de inertie bij veel nieuwe linkse formaties (Syriza in Griekenland, Links Blok en Communistische Partij in Portugal, IU in Spanje, Front de Gauche in Frankrijk,…) zitten we in een periode van milde reactie. Er werden nederlagen geleden, hoewel lokaal ook overwinningen mogelijk bleken, maar nog geen verpletterende, bloedige nederlaag zoals destijds met het fascisme. De arbeidersklasse behoudt haar immense potentieel van verzet en strijd tegen besparingen en kapitalistisch verval. In Europa weegt de erfenis van de val van het stalinisme, het verraad van de sociaaldemocratie en van de stalinistische partijen, de effecten hiervan op het bewustzijn,… zwaarder dan in de VS. In de VS is momenteel een ernstige radicalisatie bezig, mede gekanaliseerd en uitgedrukt in de sterke groei van de Amerikaanse sectie van het CWI en de succesvolle strijd in Seattle voor een verhoging van het minimumloon.
In Brazilië komen we in het najaar mogelijk in een nieuwe fase van klassenstrijd. Vorig jaar zorgden de junibetogingen voor een breuk in de situatie. De prijsverhoging van het openbaar transport werd zo goed als ongedaan gemaakt. Maar het potentieel van de beweging was groter dan deze realisatie – met ook eisen rond gezondheidszorg, onderwijs,… De Braziliaanse sectie van het CWI nam actief deel aan de betogingen. Andere linkse groepen wisten aanvankelijk niet welke positie in te nemen, omwille van de aanwezigheid van verschillende klassen (ook protesterende werkgevers en rechtse groepen) in het verzet.
Met onze sectie brachten we eisen vanuit de arbeidersklasse naar voren om de beweging tegen de besparingen en de crisis van het systeem te richten. Na de junibeweging trad de regering van de PT dikwijls repressief op tegen stakingsbewegingen. Zo werden tientallen metroarbeiders vlak voor de Wereldbeker gecriminaliseerd, gearresteerd en soms ontslagen na een staking. De straatvegers staakten tijden het Braziliaanse carnaval, een staking die een keerpunt betekende en een inspiratie vormde voor veel andere groepen van arbeiders. De regering moest het ontslag van 300 stakende arbeiders, tijdens de acties, weer ongedaan maken.
De woede en het ongenoegen van de Braziliaanse arbeiders en jongeren bereikt stilaan een kookpunt, wat ook op en rond de Wereldbeker duidelijk werd. Tegen het einde van het jaar dreigt er een crisis van de waterdistributie in Rio, waarbij sommige arbeiderswijken nu al gedurende enkele uren per dag gerantsoeneerd zijn. Deze desorganisatie is een gevolg van de privatisering van het water. Als er een crisis losbarst rond dit thema kan dit verregaande gevolgen hebben en tot nieuwe massabewegingen leiden. De Braziliaanse CWI-sectie eist de hernationalisatie van de waterdistributie.
Alle tekenen wijzen op een opleving van klassenstrijd in de komende periode. Het is duidelijk dat de PT en president Dilma de bevolking niet meer tot kalmte kunnen aanzetten. Nieuwe explosies en bewegingen zijn ingebakken in de situatie. In het najaar nemen onze leden en sommige dichte sympathisanten deel aan de verkiezingen met de linkse partij PSol. In Rio bestaat er een kans dat een dichte sympathisant van onze afdeling wordt verkozen, wat een nieuwe fase zou inluiden voor onze organisatie in Brazilië.
De doorbraak in de VS van Socialist Alternative veranderde de positie van onze afdeling volledig. Van een relatief kleine en onbekende organisatie zijn we uitgegroeid tot de belangrijkste radicaal linkse kracht in de VS. Tegen het einde van dit jaar kan dat ook numeriek, qua aantal leden, het geval zijn. Er zijn contacten voor Socialist Alternative in tientallen steden, op basis van de verkiezing van ons lid Kshama Sawant in de gemeenteraad van Seattle en de geruchtmakende en geslaagde campagne voor een minimumloon van 15 dollar.
Verschillende nieuwe afdelingen zijn in opbouw. Gedurende het afgelopen jaar werd niet alleen de eerste revolutionaire socialist verkozen sinds lang in een Amerikaanse gemeenteraad, Socialist Alternative dwong samen met de beweging het hoogste minimumloon in de VS af, we onderhandelden en zetten de vertegenwoordigers van het kapitaal in een belangrijke Amerikaanse stad onder druk, legden hen een paar keer de terugtocht op, vormden front en braken op strategische momenten met de bureaucratische vakbondsleiders. Dit was alleen maar mogelijk door de mogelijkheden op voorhand te analyseren en gedurfd tussen te komen, waar de rest van de Amerikaanse linkerzijde vooral de eigen onmacht rationaliseert. Het was mogelijk door de directe eisen te koppelen aan een democratisch-centralististische organisatie die op basis van een overgangsmethode op elk maneuver en elke wending van de tegenstander – het kapitaal met haar politici en media – kon reageren. Een socialistische organisatie die de beweging in elk stadium, door een voortdurende dialoog, van de gebruikte tactieken, strategie, eisen en programma kon overtuigen.
De beweging voor het minimumloon – 15 Now – moet nu in de rest van de VS worden uitgebreid en gevestigd, met lokale acties en campagnes. In Seattle telt 15 Now 11 lokale actiegroepen in de wijken, waar de activisten kunnen deelnemen aan de discussie en zelf initiatieven kunnen nemen. Op collectieve conferenties werden de centrale strategische keuzes en eisen van de beweging bediscussieerd. Dat leidde soms tot heftige discussies. Dat de vakbondsleidingen met de voeten zouden slepen, alles op de onderhandelingen en niets op verdere actie zouden zetten, viel te verwachten. Maar zelfs in de top van de vakbonden moesten sommigen erkennen dat 15 Now en Socialist Alternative beter waren in het betrekken van de basis dan sommige vakbonden zelf. Een deel van het middenkader van de vakbonden, een laag van wijkactivisten,… wisten we van onze strategie te overtuigen.
In de loop van de campagne kwamen prangende vragen op. In de commissie over de invoering van het minimumloon – georganiseerd door de stad – probeerden big business en de Democraten die bij hen aanleunden, langs alle kanten het voorstel van een stevige 15 dollar voor alle arbeiders uit te hollen. 15 Now en Sawant argumenteerden – een tactische toegeving aan het bredere bewustzijn – dat kleinere bedrijven (minder dan 500 werknemers) drie jaar de tijd kregen om naar 15 dollar te gaan. De campagne van de rechterzijde en de burgerlijke media hamerde immers op de “dreiging” van een faillissement van kleine bedrijven bij invoering van een degelijk minimumloon. Sommige andere linkse groepen bekritiseerden ons hiervoor. Maar het is een zaak om langs de zijlijn kritiek te leveren en een andere om een reële strijd te winnen op basis van een correcte inschatting van de krachtsverhoudingen.
Als de vakbondsleiders duidelijk de strijd waren aangegaan voor een directe 15 dollar voor iedereen was allicht meer mogelijk geweest. We riepen voortdurend op naar de vakbondsleiding om een onafhankelijke klassenpositie in te nemen en in te gaan tegen de leugens van de burgerlijke media. Socialist Alternative heeft op een behendige manier – ook erkend door tegenstanders onder de burgerij – het kapitaal een slag toegebracht. 15 dollar minimumloon zal over de komende jaren 3 miljard dollar uit de zakken van het kapitaal slaan. Tienduizende werknemers zullen uit de armoede worden getild in Seattle. CNN.com stelde: “In laatste instantie toont de overwinning in Seattle wat de geschiedenis al meermaals heeft aangetoond: als arbeiders georganiseerd zijn kunnen ze big business doen betalen”.
Na de Occupy beweging riep Socialist Alternative op om met de beweging “200 Occupy kandidaten” in de verkiezingen te lanceren. Deze oproep deden we om te laten zien wat mogelijk was. Uiteindelijk hebben we die oproep om de strijd op het politieke terrein te versterken enkel zelf volledig kunnen realiseren. Kshama Sawant werd met bijna 100.000 stemmen verkozen in Seattle – de burgerij was verrast en had dit niet ingeschat. Vervolgens kwam een nieuwe overwinning, met de campagne die de 15 dollar in Seattle afdwong. Op de uiteindelijke stemming in de gemeenteraad dwongen Sawant en 15 Now de Democratische gemeenteraadsleden om zich stuk voor stuk individueel te verantwoorden voor hun pro big business standpunten. Tot het laatste moment vocht Socialist Alternative met de activisten tegen elke afzwakking van het voorstel, om uiteindelijk ook het doorvoeren van het minimumloon als overwinning van de beweging in de verf te zetten.
De burgerij en haar instellingen hebben zich in Seattle twee keer laten verrassen, maar een derde keer zal onwaarschijnlijk zijn. In de campagne voor de verkiezing van Jess Spear probeert haar tegenkandidaat Frank Chopp van de Democraten zich voor te doen als progressiever dan hij is, en wordt druk gezet op vakbondsleidingen en andere grass roots organisaties om zich niet voor Spear uit te spreken. Het populaire blad the Stranger, dat zich in het verleden voor Sawant uitsprak, heeft een bocht gemaakt en staat nu achter Chopp. Maar een deel van de redactie was daar niet mee akkoord, wat de nodige polemiek opleverde in het blad. Een overwinning voor Spear is niet het meest waarschijnlijke vooruitzicht, maar een solide stem zou aantonen dat de verkiezing van Sawant geen eenmalige gebeurtenis hoeft te zijn. Socialist Alternative wordt nu door delen van de kapitalistische media al gepresenteerd als de officiële oppositie in Seattle.
In Zuid-Afrika zorgde de mijnwerkersstrijd en het drama van Marikana – waar de ANC regering op protesterende arbeiders liet schieten – voor een trendbreuk. Toen de vakbond Numsa zich uitsprak voor een nieuwe partij van de arbeiders, gebaseerd op socialistische ideeën, was dat een zeer belangrijke ontwikkeling. Helaas riep Numsa niet op om voor de nieuwe linkse partij WASP te stemmen, en het bescheiden resultaat van WASP in de verkiezingen kan het proces om zelf politieke stappen te zetten wat vertragen.
Op het moment van de zomerschool waren er 230.000 metaalarbeiders in staking voor hogere lonen. Een voorstel van een verhoging met 13% werd reeds verworpen. Deze stakingen van de Numsa werden door een commentator beschreven als “het mogelijke begin van een arbeidersrevolutie”. Zuid-Afrika blijft een van de landen waar de strijdbewegingen, maar ook de elementen van een breder socialistisch bewustzijn, reeds een hoger en meer explosief niveau hebben bereikt.
Zuid-Afrika moet een van de weinige landen zijn waar een resultaat van meer dan 60% in verkiezingen, voor het regerende ANC, als een nederlaag wordt gezien. Het ANC verloor daarmee meer dan 200.000 stemmen en zakte 11,3%. Van de stemgerechtigde bevolking stemde nog maar 32% voor het ANC, ondanks het uitdelen van voedselpakketten en het openlijk steunen op het staatsapparaat om de uitslag bij te spijkeren. Bovendien is de burgerij er niet in geslaagd om een alternatief op het ANC te ontwikkelen. Bij de rechtse oppositie, de Democratische Alliantie, is er een interne crisis losgebarsten tussen de zwarte kandidaten op de lijsten en de blanke elite die hen trachtte vooruit te schuiven tegen het ANC. En dit ondanks de vooruitgang in stemmen tijdens de verkiezingen. Met de oprichting van Wasp menen onze leden in Zuid-Afrika dat ze hebben bijgedragen aan de differentiatie op politiek vlak en in de vakbond Numsa. Dit proces zal in de komende periode verder worden uitgediept op basis van strijd en de conclusies die de massa’s daaruit zullen trekken.
In China zorgt de economische vertraging voor zenuwachtige reacties bij de partijbureaucratie. In het bijzonder de pro-democratie beweging in Hong Kong wordt met argusogen gevolgd. De stalinistische leiding in Peking vreest dat de beweging zich kan uitbreiden naar het vasteland. Veel arbeiders en jongeren gebruiken de sociale media om de massabeweging in Hong Kong te volgen. In China zelf is er een verharding van het sociale klimaat. Stakingen duren langer en het aantal sociale conflicten neemt sterk toe. Er zijn geen onafhankelijke vakbonden in China, maar syndicale militanten vormen meer netwerken om elkaar bij te staan in de strijd. Een economische crisis in China zal niet enkel op economisch vlak de wereld schokken. De Chinese arbeidersklasse is een groeiende kracht, met een revolutionair potentieel waarvan ook het wereldkapitalisme de schokgolven zou kunnen gewaar worden.
