Afgelopen zaterdag kwamen meer dan 170 mensen naar het jaarlijkse discussie- en vormingsevenement van LSP: Socialisme 2014. De internationale dag van de arbeid op 1 mei was amper achter de rug en zat nog vooraan in de geesten van de enthousiaste deelnemers die dieper wilden ingaan op wat de strijd en de solidariteit voor het socialisme concreet betekenen. Deze editie was beperkt tot één dag, maar het programma was daarom niet minder sterk met een diversiteit aan thema’s en benaderingen rond een centraal thema: ons voorbereiden op het besparingsoffensief dat na de verkiezingen ongetwijfeld wordt ingezet.
Geen herstel voor 99% van de bevolking
Het centrale ogenblik van het evenement was de slotmeeting die werd geopend met een videoboodschap van Kshama Sawant, de eerste socialistische verkozene in Seattle sinds meer dan 100 jaar. Dat werd toegelicht door Els Deschoemacker, lid van het Uitvoerend Bureau van LSP en net terug van zeven weken in de VS waar ze het indrukwekkende politieke werk van Socialist Alternative ging ondersteunen.
In de VS hebben Kshama Sawant en Socialist Alternative de verkozen positie gebruikt om direct een offensieve campagne te voeren voor een minimumloon van 15 dollar per uur. Deze beweging is het sterkste ontwikkeld in Seattle door de rol van Socialist Alternative, maar ze bereidt zich overal in de VS uit. Toen Kshama Sawant in de media werd gevraagd of ze niet vreest dat dit zal leiden tot een ware “klassenoorlog”, antwoordde ze terecht dat deze oorlog al volop bezig is, maar dan enkel door de tegenzijde. Het is tijd dat we vanuit het kamp van de arbeiders ons verzet organiseren, een stelling die overigens niet alleen voor de VS opgaat…
MITSOS PANTAZOPOULOS, Griekse antifascistische militant en socialist (lid van Xekinima, zusterorganisatie van LSP in Griekenland), spreekt over de lessen die we kunnen trekken uit de strijd tegen het besparingsbeleid en tegen het fascisme in Griekenland.Vervolgens sprak een Griekse socialist, Mitsos Pantazopoulos van onze zusterorganisatie Xekinima. Hij ging in op de gevolgen van de afgelopen vier jaar van asociaal beleid met harde aanvallen door de trojka en het Griekse establishment. De sociale en economische structuren van het land zijn vernietigd, de desindustrialisering is enorm, de publieke diensten werden geprivatiseerd en het minimumloon ging met meer dan 30% omlaag. Recent werd aangekondigd dat Griekenland terug op het financiële toneel verschijnt, de begroting van 2013 kende zelfs een overschot, maar dit was wel op basis van een slagveld waarbij alle sociale verworvenheden onder de sloophamer gingen. Dat is hoe een klassenoorlog eruit ziet!
De asociale aanvallen zijn niet zonder verzet gepasseerd. Griekenland kende een dertigtal algemene stakingen, waarvan vier van 48 uur. De Griekse arbeidersbeweging sluit terug aan bij haar beste tradities en we zien elementen van revolutionaire ontwikkelingen. Het is echter onmogelijk om met de huidige vakbondsleiders en de meeste linkse leiders vandaag tot een overwinning te komen. De vakbondsleiders blijven de banden met de sociaaldemocratie behouden en roepen steeds op tot stakingen zonder ze te organiseren, waardoor het zich beperkt tot een weinig offensieve uitdrukking van de woede va de massa’s.
Maar ondertussen is het bewustzijn van de arbeidersklasse sterk veranderd. De Russische revolutionair Leon Trotski stelde destijds al dat de arbeidersklasse bij het begin van een strijd weet wat ze niet wil, maar nog niet wat ze dan wel in de plaats wil. Een meerderheid van de Griekse samenleving begint te beseffen wat ze wel wilt, dat verklaart het enorme electorale succes van Syriza in 2012. Dit resultaat kwam door de oproep tot linkse samenwerking en een linkse regering die onder meer moest weigeren om de overheidsschulden af te betalen. Na de verkiezingen liet Syriza de radicale standpunten al snel achterwege. Het electorale succes van Syriza en het perspectief dat dit biedt aan linkse organisaties is geen eindpunt, maar het begin van een nieuwe periode van confrontatie tussen het kapitaal en de arbeiders. Zelfs met het perspectief van een linkse regering, is er geen enkele garantie dat de politici hun beloftes zullen nakomen, enkel een sterke krachtsverhouding uitgebouwd door de arbeidersbeweging kan dat afdwingen.
Het programma dat we daarvoor nodig hebben, is niet enkel voor Griekenland geldig. Er werd onder meer nadruk gelegd op de weigering om de publieke schulden af te betalen en de nationalisatie van de financiële sector en de sleutelsectoren van de economie en dit onder arbeiderscontrole. In Griekenland en elders hebben we nood aan een front van verzet tegen het besparingsbeleid op basis van een duidelijk en radicaal programma.
De financiële oproep door Boris Malarme, de organisator van de campagne Gauches Communes in Brussel, maakte het mogelijk om meer dan 3.300 euro steun op te halen voor de antifascistische comités in Griekenland en de verkiezingscampagnes van WASP in Zuid-Afrika en Gauches Communes in Brussel.
Vervolgens werd op de situatie in België ingegaan. Er werd eerst stilgestaan bij de oproep van 1 mei 2012 van het ABVV van Charleroi en Zuid-Henegouwen over de noodzaak van een politiek verlengstuk voor de werkenden links van de PS en Ecolo. De verkiezingsperiode liet de PS toe om de druk op het ABVV op te voeren, maar het verkiezingsresultaat zal toelaten om opnieuw stappen vooruit te zetten met de oproep. In de komende periode zullen we immers een besparingsoffensief zien en dit op alle machtsniveaus in ons land. Welke coalities er ook gevormd worden, er zal onvermijdelijk een toename van sociale strijd zijn. In die context zal de kloof tussen de syndicale linkerzijde en het deel van de vakbond dat aan de PS verbonden is vergroten, de woede aan de basis zal toenemen en er zal meer nagedacht worden over welke vorm van eenheid we in onze strijd nodig hebben (met vrijheid van debat over welke actievormen of welk programma).
Dat is waarom we nu al oproepen tot een front van verzet tegen de besparingen na de verkiezingen, een front dat strijdbare syndicalisten omvat naast sociale bewegingen en al wie bereid is om tegen het besparingsbeleid te strijden. Een dergelijk front de weg tonen en hoop op overwinningen bieden. Zoals Antoine Thioux, de jongerenverantwoordelijke van ABVV-Charleroi, het op 1 mei dit jaar stelde: “Door syndicale strijd kunnen we tot verandering komen. We moeten opkomen voor een strijdbaar syndicalisme en strijden tegen het kapitalisme en voor socialisme.”
Tenslotte werd gesproken door Anja Deschoemacker, lijsttrekker van Gauches Communes voor de Kamer in Brussel. Ze had het over het belang van de lijsten van Gauches Communes voor de Kamer en het Brussels parlement, deze lijsten worden ondersteund door LSP en de Humanistische Partij. Bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen stond Gauches Communes alleen toen het waarschuwde dat er een besparingsoffensief op alle niveaus zou volgen en dat er verzet zou nodig zijn. Dat was geen valse belofte, maar een oproep tot strijd. Gauches Communes nam verschillende initiatieven in dat kader, zoals toen de gemeente Elsene een drastisch besparingsplan aankondigde. Anja ging dieper in op het programma dat Gauches Communes in Brussel verdedigt: voor elk kind een plaats op school, degelijk onderwijs, 60.000 nieuwe sociale wooneenheden, een collectieve arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen,… We pleiten kortom voor een solidariteitsschok tegenover de concurrentieschok die de gevestigde partijen ons willen opleggen. Wij eisen een massaal plan van publieke investeringen.
Dat zullen we uiteraard niet zomaar bekomen. Het volstaat niet om het beleid van de gevestigde partijen aan te klagen, we moeten ook tot actie overgaan. Geen enkele kapitalistische elite zal vrijwillig de nodige middelen vrijmaken om aan onze behoeften te voldoen. Dat is waarom Gauches Communes opkomt voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie en voor een verandering van samenleving. We zijn uiteraard ook bereid om te strijden voor iedere stap vooruit voor de arbeidersbeweging, dat tonen we overigens in iedere strijdbeweging waarin we betrokken zijn, maar het is van fundamenteel belang om ook te beginnen bouwen aan een reëel alternatief.
De slotmeeting werd versterkt door een theatervoorstelling met uittreksels uit ‘Discours à la nation’ (op basis van teksten van Ascanio Celestini) door David Murgia. Het stuk gaat over de klassenstrijd en werd voor het eerst zowel in het Frans als het Nederlands opgevoerd. Er werd wat afgelachen tijdens de voorstelling. Zowel de tekst als de voorstelling ervan werden enorm gesmaakt door de aanwezigen.
Jongeren en socialisme
Op het begin van de namiddag was er al een meeting waarop Mathias en Emily, de Nederlandstalige en Franstalige jongerenverantwoordelijken van LSP, spraken over het belang van jongeren in de strijd tegen het kapitalistische systeem, maar ook over het belang om jongerenstrijd te verbinden aan arbeidersstrijd en daarbij over een alternatief te discussiëren, over socialisme. Onderwijs, werk, huisvesting,… de toekomst ziet er niet goed uit voor jongeren. In België wordt nog niet gesproken over een “gesteriliseerde generatie” zoals in Griekenland (waar veel jonge koppels uit financiële overwegingen geen kinderen nemen), maar de term “opgeofferde generatie” wordt wel al gebruikt.
De Russische revolutionair Leon Trotski stelde: “Het leven is niet gemakkelijk… Je kan het niet leven zonder in uitputting of cynisme te vervallen indien je boven je geen groot idee hebt, een idee dat uitstijgt boven de persoonlijke miserie, boven de zwaktes en alle misdrijven en onbenulligheden” (vrije vertaling). In heel wat landen is cynisme nog dominant onder de jongeren. In België is de belangrijkste doodsoorzaak voor jongeren zelfmoord en ook het aantal depressies neemt toe. Jongeren staan alleen tegenover hun problemen, ook al zijn dat in essentie sociale problemen, ze worden aangeleerd dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor hun situatie. De afwezigheid van een duidelijk alternatief duwt jongeren doorheen Europa in de handen van extreemrechts of rechtse populisten, die net zoals het patronaat niet willen dat jongeren hun klassenbelangen zien.
Een hele generatie moet vandaag nieuwe lessen leren, niet op school, maar op straat, door te strijden voor hun toekomst en voor een andere samenleving.
Concrete ervaringen van strijd vandaag
Op Socialisme 2014 waren er twee keer vier simultane werkgroepen, het was vaak moeilijk om een keuze te maken. ’s Ochtends was er een druk bijgewoonde werkgroep over het proces van revolutie en contrarevolutie in Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Drie jaar na de val van Ben Ali in Tunesië en van Moebarak in Egypte, is het duidelijk dat dat het omverwerpen van deze dictators geen eindpunt was maar de start van een proces. De massa’s moeten daarbij vaststellen dat de acties van de arbeidersbeweging beslissend waren om de dictators ten val te brengen, maar dat vandaag niet de verhoopte verandering bekomen is. Hoe kunnen we onze klasse organiseren om tot overwinningen te komen in het kader van de klassenoorlog die we wereldwijd zien? Dat thema stond centraal in deze commissie en was ook een rode draad doorheen Socialisme 2014.
De andere werkgroepen gingen op de nationale kwestie in België en het gevaar van de N-VA, ingeleid door Anja Deschoemacker, het marxisme vandaag en marxisme en ecologie.
In de tweede reeks werkgroepen werden diverse internationale en nationale specifieke voorbeelden aangehaald. Er was een werkgroep over de groeiende openheid voor socialistische standpunten in Zuid-Afrika na het bloedbad in Marikana in augustus 2012 en de ontwikkeling van de Workers and Socialist Party. Een andere werkgroep ging in op de antifascistische strijd doorheen Europa met een Griekse spreker, Mitsos, en Geert Cool, woordvoerder van onze antifascistische campagne Blokbuster.
Er was een werkgroep over de strijd voor het recht van vrouwen om vrij over hun lichaam te beslissen met een specifieke aandacht voor de situatie in Spanje en België. Naast Aisha van de vrouwengroep van LSP, was er een spreker van Izquierda Unida, een alliantie van radicaal-links in Spanje. De laatste werkgroep bracht vooral syndicalisten bijeen om te discussiëren over hoe een front van verzet op de werkvloer kan opgebouwd worden.
De dag was bijzonder geslaagd, velen kijken ongetwijfeld al uit naar Socialisme 2015. De ongeduldigen kunnen in afwachting daarvan altijd deelnemen aan ons zomerkamp van 3 tot en met 6 juli.
