Betoging van 14 mei
"Luik heeft de energie, laten we haar de middelen geven”. Met deze oproep, die een beetje leek op de reclame van een firma voor centrale verwarming, riep het gemeenschappelijke vakbondsfront op voor een regionale betoging in Luik op zaterdag 14 mei 2005.
Jean Peltier
De economische situatie in de regio gaat er stelselmatig op achteruit. Op 26 april hield de hoogoven van Ougrée ermee op: het begin van een verder lopende sluiting van de warme faze van de metaalbewerking in Luik, die in 2009 zal voltooid zijn. Bijna 2000 directe en 5000 indirecte jobs – vooral in onderaanneming – zullen zo binnen de vijf jaar verdwijnen. Dit alles terwijl dat Arcelor in het eerste kwartaal van 2005 de grootste winsten uit haar geschiedenis boekte!
Tegelijkertijd komt er niets terecht van de “economische reconversie” waar de patroons, burgerlijke politici en syndicale leiding zo eensluidend de mond van vol hadden als enige hoop voor de regio. Enerzijds laten de investeringen van de patroons – in het bijzonder van Arcelor, dat als compensatie beloofd had te investeren – op zich wachten. Anderzijds zijn de lokale politici verwikkeld in een ware veldslag tussen verschillende clans omtrent controle over deze operatie. Vooral bij de PS is dit het geval.
De syndicale leidingen kijken met toenemende verontrusting naar deze algemene malaise. Die volstond echter niet om bij hen veel strijdbaarheid op te wekken. Ze organiseerden geen enkel ernstig antwoord op de beslissing van Arcelor om de sluiting van de warme faze met twee maanden te vervroegen. Dit zal Arcelor er zeker niet toe aanzetten om zich in de toekomst beter aan hun afspraken te houden. We hebben het dan over de kalender voor de sluitingen en de investeringsbeloften. ABVV en ACV kozen er als reactie voor om op 14 mei een regionale betoging te organiseren, om zo een grotere inspanning van de patroons en een politiek van reconversie te eisen. Ze riepen ook op voor het behoud van de sociale zekerheid, tegen de afschaffing van het brugpensioen en de ontmanteling van de openbare diensten. Door enkel een betoging te organiseren, ontweken ze echter de kwestie van bijvoorbeeld een 24-urenstaking.
Op de betoging waren er maar 2000 mensen. Dat ze tijdens het Pinksterweekend viel en dat het weer slecht was, verklaren deze mislukking niet. De waarheid is dat de verschillende vakbondscentrales, momenteel betrokken in de loononderhandelingen per sector, zelfs hun eigen beslissing om te betogen niet serieus namen. Resultaat: het is moeilijk in te beelden dat de patroons en politici staan te beven voor vakbonden die 2000 mensen op de been brengen. Ze weten immers dat soortgelijke betogingen in het verleden al 15.000 mensen op straat brachten, en dat de betoging die volgde op de aankondiging van de sluiting van de warme faze in Luik, in 2003, 40.000 op de been bracht.
De ongerustheid onder de arbeiders is groot: ze worden geconfronteerd met sluitingen, ontslagen, werkloosheid. De grote toename van kleinere strijdbewegingen in de bedrijven van de regio de laatste maanden toont bovendien dat de strijdbaarheid niet is verdwenen. Het is echter meer en meer duidelijk dat de syndicale leidingen niet bereid zijn om die strijd te ontwikkelen en één te maken. Meer dan ooit zullen strijdbare syndicale militanten die taak in handen moeten nemen.
Een gemiste kans
Julie, sinds kort lid van LSP-MAS in Luik, is een jonge werkloze vrouw. Ze vertelde ons dit over de betoging:
“Ik nam deel aan de betoging van werklozen in Luik in februari, aan de Jongerenmars in april en aan de betoging nu op 14 mei. Ik ben enorm teleurgesteld en kwaad over dit soort betogingen, waar er geen echte strijdbaarheid meer is, waarop de vakbonden geen slogans meer lanceren en geen poging doen om de mensen die naar de betoging kijken aan te spreken… Waarbij dit alles wordt vervangen door luid verspreide muziek, fanfares en rijdende concerten op vrachtwagens. Van eisen merk je zo niets meer, erg efficiënt is het niet! Wanneer zien we terug betogingen die niet op een mislukte carnavalstoet lijken? Je begint te denken dat de syndicale bureaucratie er alles aan doet om een reële strijd en de woede van de bevolking te onderdrukken“.
