Bij aanstellingen van topfiguren in de sportwereld en toekenningen van grote sportevenementen wegen financiële en politieke belangen vandaag steeds sterker door. Waar er algemene afkeuring is voor doping onder sporters, wordt de financiële doping en fraude aan de top nog al te vaak toegedekt. Het slavenschandaal in Qatar waarbij honderden arbeiders in mensonterende omstandigheden het voetbalfeest van de Wereldbeker mogelijk maken, is slechts de etter die uit de zieke FIFA-zweer komt.
Even ter herinnering. Een tijdje terug besliste de FIFA om de Wereldbeker Voetbal van 2022 in het Arabische Qatar te organiseren. Dat is een land zonder enige voetbaltraditie, met weinig infrastructuur en een klimaat waar temperaturen van boven de 40 graden niet uitzonderlijk zijn. Ideaal voor een voetbalwedstrijd dus. Er was enige ophef rond de toekenning van de Wereldbeker aan Qatar. Die ophef ging nog niet zozeer over de rol die het land speelt in de regionale conflicten en het ondersteunen van dictaturen – laat staan het eigen dictatoriale regime in Qatar – maar wel over de suggestie dat de rijke sjeiks niet aarzelden om de top van de voetbalwereld om te kopen om het prestigieuze tornooi binnen te halen.
Het binnenhalen van zo’n evenement heeft eigenlijk niets met sport te maken, maar alles met prestige en infrastructuurwerken waar een aantal bedrijven rijk mee kunnen worden. De Wereldbeker in Qatar maakt dit helemaal duidelijk. Moest het om voetbal gaan, zou het tornooi in een land met een aangepast klimaat, aanwezige infrastructuur en in de nabijheid van een groot aantal supporters worden georganiseerd. Dat gebeurt niet omwille van de financiële belangen en het prestige van de sjeiks. Voor supporters is Qatar amper bereikbaar, maar waarvoor zijn supporters nodig als er televisierechten kunnen verkocht worden.
Bij de bouw van de infrastructuur voor de Wereldbeker van 2022 vielen al tientallen Nepalese doden. Uit een onderzoek van de Britse krant The Guardian blijkt dat er uiteindelijk duizenden migranten de dood zullen vinden om het prestigieuze spektakel van de sjeiks en voetbalbonzen naar ongeziene beurshoogten te stuwen. Oh ja, er zal naar verluidt ook gevoetbald worden. Bij de bouw van de infrastructuur worden vooral migranten ingezet. Die zijn goedkoper en werken voor bijna geen geld tot ze er bij neervallen. Dat is letterlijk te nemen. De afgelopen maanden viel er bijna dagelijks een Nepalese migrant dood van het werken, doorgaans van hartaanvallen. Voor werkgeversvertegenwoordigers als Van Eetvelt moet dit het paradijs zijn: geen hoge loonkosten, interessante flexibiliteit van het personeel en geen pensioenkosten!
In Qatar werken heel wat migranten, meer dan 90% van de werkenden zijn migranten. Voor de stadions, wegen, havens en hotels voor het voetbaltornooi zouden 1,5 miljoen arbeiders ingezet worden. Een groot aantal van hen komt uit Nepal, dat land is goed voor 40% van de migrantenarbeiders in Qatar. Vorig jaar alleen trokken 100.000 Nepalezen naar Quatar.
Voor de migranten die werken tot ze erbij neervallen, is Qatar een levende hel. Hun uitbuiting en misbruik is pure slavernij. De Nepalese ambassade in Doha maakte melding van 44 doden tussen 4 juni en 8 augustus, dat is ongeveer 1 per dag. Meer dan de helft kwam om het leven door hartaanvallen of arbeidsongevallen. Andere Nepalese slavenarbeiders klagen over het feit dat ze maandenlang geen loon zagen en dat hun lonen ingehouden worden om te vermijden dat ze de slavernij ontvluchten. Vaak worden de identiteitspapieren van de slaven afgenomen om hen aan de werf te binden. Wie weg wil, kan dat niet. Vaak betaalden de Nepalese slaven grote bedragen om aan een job in Qatar te geraken. Ze hadden de hoop dat dit een weg vooruit zou aanbieden, maar het duwt hen enkel dieper in de miserie.
Officieel verzetten de projectontwikkelaars, sjeiks en voetbalbonzen zich uiteraard tegen slavernij en zeggen ze dat de arbeidsomstandigheden zullen onderzocht worden. Alsof dat verwacht kan worden van een organisatie waar de oliedollars en bijhorend prestige zwaarder doorwegen dan sportieve belangen. De slavenarbeid is net een onderdeel van de winstgevendheid van het hele prestigeproject. Ondanks de neerwaartse druk op onze lonen, flexibele jobs aan extra lage lonen en aftakeling van iedere vorm van sociale bescherming, zal zelfs het Duitse model moeilijk kunnen concurreren met het Nepalese model. In naam van competitiviteit worden onze arbeid- en loonomstandigheden afgebouwd tot het slavenmodel. En ook een gezonde voetbalcompetitie in de vorm van een Wereldbeker wordt om zeep geholpen.
