Niet alleen de Argentijnse overwinning en de opmerkelijke prestatie van de Marokkaanse nationale ploeg zullen de herinnering aan het WK Voetbal dit jaar bepalen. Nog meer dan bij vorige edities werd het sportieve immers overschaduwd door het donker kantje van corruptie, extreme uitbuiting en fraude in het ‘ons-kent-ons’-wereldje van het establishment.
Het begon natuurlijk al met de toekenning van de organisatie van het WK aan Qatar. Die beslissing kon enkel ingegeven zijn door corruptie, zowel directe omkoping als het uitspelen van achterliggende economische belangen. Qatar had immers nooit een voetbaltraditie, geen aangepaste infrastructuur en zelfs het klimaat is er niet aangepast voor de sport. Dat alles werd uiteindelijk opzij geschoven: de FIFA-maffia duwde er de kandidatuur van Qatar door.
Vervolgens waren er de enorme schandalen bij de bouw van de infrastructuur, een operatie waar tal van bedrijven (inclusief Europese bouwbedrijven) grote winsten mee boekten op de kap van honderden en wellicht duizenden dode migranten. Uiteraard is dat geen specifiek kenmerk voor de economische verhoudingen in de Golfstaten: ook bij ons duiken er gevallen op van slavenarbeid, die niet moeten onderdoen voor de Qatarese toestanden. De winsten gaan overal boven de arbeidsomstandigheden en zelfs de levens van de werkenden.
Dit alles werd ontkend en toegedekt door de FIFA en de nationale voetbalbonden. Ze gaven ook meteen toe aan de druk van het Qatarese regime om vooral geen afkeuring te laten blijken over de houding van dat regime inzake LGBTQIA+ rechten. Politiek moest buiten de sport gehouden worden, verklaarden ze. Rechtse politici herhaalden dat mantra. In België onder meer door N-VA’er Ben Weyts, die nochtans niet aarzelt om Vlaamse leeuwenvlaggen uit te delen tijdens wielerwedstrijden. Het meest hypocriete aan de stelling dat politiek uit de sport moet gehouden worden, is natuurlijk dat heel het WK een politiek gegeven was. Dat was de reden waarom het in Qatar plaatsvond om te beginnen.
Nu blijkt dat er naast de economische druk ook nog minder subtiele vormen van corruptie en fraude werden gehanteerd. Kritiek op het regime van Qatar werd afgekocht tot in het Europees Parlement toe. Dat maakt meteen duidelijk wat de waarde is van de grote woorden van de Europese instanties over democratie en respect. Standpunten in dat parlement zijn gewoon te koop. Die vaststelling is niet nieuw: moest het niet opbrengen, zouden er niet zoveel lobbyisten actief zijn in en rond het Europees Parlement. Die lobbyisten zijn met meer dan de parlementsleden zelf. Er zouden 25.000 lobbyisten in Brussel werken, met een heel sterk overwicht van grote bedrijven. Wiens brood men eet, diens woord men spreekt! Die volkswijsheid was ook van toepassing in discussies over het WK in Qatar, waarbij de ondervoorzitster van het parlement opmerkelijk mild was voor het regime in Qatar. Niet enkel het Qatarese maar ook het Marokkaanse regime was betrokken partij, blijkt uit wat nu bekend is van het onderzoek.
De huiszoekingen toonden aan dat er veel geld mee gemoeid was en ze wezen op betrokkenheid van verschillende sociaaldemocraten, zowel in het parlement als in ITUC (de internationale vakbondsfederatie). Vaak stellen sociaaldemocraten dat ze proberen om het systeem van binnenuit te veranderen. De realiteit is dat het enige wat doorgaans verandert, de sociaaldemocraten zelf zijn.
Het is bijzonder schrijnend dat er ook een internationale vakbondsbons betrokken was in dit schandaal. Op een ogenblik dat internationalisme voor vakbondsstrijd meer dan ooit relevant is, worden de bestaande internationale structuren gegijzeld door carrièrisme en erger. Internationale vakbondsstructuren om strijd te organiseren, zijn er amper. Deze structuren worden door een groot deel van het personeel ervan gezien als deel van die grote lobbymachine waarin uiteindelijk vooral voor zichzelf wordt gelobbyd. Het is echter door te strijden en een krachtsverhouding op te bouwen dat de werkende klasse sociale verworvenheden afdwingt. Hoeveel sterker zouden we niet staan tegen alle pogingen om ons te verdelen tussen Belgische, Duitse, Nederlandse, Franse … werkenden als we samen in actie zouden komen voor hogere lonen en uitkeringen? Waarom hebben we geen internationale strijdorganen? Het antwoord op die vragen is natuurlijk politiek: het is een kwestie van programma en perspectieven.
Qatargate maakt duidelijk hoe het hele systeem door en door rot is. Het ondergraaft de arbeidsvoorwaarden, maakt gebruik van slavenarbeid, versterkt onderdrukking en verdeeldheid, deelt geld uit aan Eurocraten terwijl er amper loon betaald wordt aan bouwvakkers, en het duwt ook in sportwedstrijden het sportieve naar de tweede plaats. Zelfs de ontspanning van werkenden wordt op die manier bedreigd. Het WK in Qatar is formeel gewonnen door Argentinië, maar eigenlijk is het de kapitalistische inhaligheid die eens te meer met alles ging lopen. Zowel voor de sport als voor het leven en werk van de werkende klasse in het algemeen, is het nodig dat we een einde maken aan de greep van de kapitalisten en hun trawanten.
