Het Europese liberaliseringsbeleid houdt lelijk huis in onze openbare diensten. Het postpersoneel kan ervan meespreken. Ieder jaar opnieuw wordt een sociaal bloedbad aangericht met een drastische vermindering van het aantal personeelsleden. Bovendien volgden de ‘hervormingen’ elkaar in snel tempo op. Een constante daarbij was het opdrijven van de flexibiliteit en het afbouwen van de dienstverlening voor gewone gebruikers.
Na de sluiting van tal van postkantoren en het opdrijven van de flexibiliteit van de postbodes met onder meer de Georoutes, volgt nu het bericht dat dit allemaal niet volstaat voor de Europese Commissie. Die onderzoekt de overheidssteun aan bpost, mogelijk moet het bedrijf honderden miljoenen terug betalen en ook de jaarlijkse toelage van 321 miljoen euro voor het uitvoeren van taken van openbare diensten ligt onder vuur. Dat kan tot 5.000 jobs kosten.
De afgelopen jaren werd bpost voorgesteld als een voorbeeld van een liberaliseringsbeleid. In een recordtempo werden aanvallen ingezet op de dienstverlening en het personeel. Dit leidde lokaal tot protest met stakingsacties van het personeel dat kantoor per kantoor protesteerde tegen de invoering van onder meer de Georoute of lokale acties tegen de sluiting van kantoren. Eengemaakt nationaal verzet kwam er niet, waardoor de maatregelen uiteindelijk toch werden opgelegd.
Het resultaat is een winstgevend bedrijf waarbij een groot deel van de winst weg vloeit naar de private aandeelhouder CVC, een topmanager met een bijhorend extravagant loon, minder personeel, aanvallen op de arbeidsvoorwaarden en minder dienstverlening. Voor de Europese Commissie is dat niet genoeg.
De zakenkranten de Tijd en L’Echo stelden dat er interne documenten in regeringskringen circuleren waaruit blijkt dat Europees onderzoek naar illegale staatssteun tot 5.000 jobs bedreigt. De overheidssteun wegnemen, zou onder meer de bedeling van kranten en pensioenen bedreigen. De krantenbedeling is op zich goed voor 2500 jobs.
In 2010 zakte het gemiddelde aantal werknemers (VTE’s) voor het eerst onder de 30.000. In 2008 waren er gemiddeld 31.460 werknemers, in 2009 30.030 en in 2010 29.324. Dit betekent dat respectief 1.430 en 706 jobs zijn verdwenen. Op zeven jaar tijd verdwenen 12.000 banen en de directie wil tegen 2017 nog eens 6.300 jobs weg. Dit sociale bloedbad wordt aangericht door personeel niet te vervangen, van de 2.000 natuurlijke afvloeiingen per jaar wordt slechts de helft vervangen. Dat gebeurt bovendien aan slechtere voorwaarden. Het resultaat is dat winst wordt geboekt met de openbare dienstverlening. Voor het boekjaar 2010 was er 209,6 miljoen euro winst toerekenbaar aan de aandeelhouders, de totale winst uit operationele activiteiten bedroeg 319,2 miljoen euro. Topman Johny Thijs stak 1,07 miljoen euro op zak.
Bovenop het ‘normale’ jaarlijkse bloedbad bedreigt de Europese Commissie nu nog eens 5.000 jobs. In de plaats van te snoeien in de dividenden voor de aandeelhouders, wil de directie het eventuele wegvallen van overheidssteun aangrijpen om nog eens bij het personeel te besparen. Volgens de directie is dit nog niet aan de orde, het verslag van de Europese Commissie is nog niet klaar. De vakbonden verklaarden dat het bericht in De Tijd “heel voorbarig” is.
Een beslissing is er inderdaad nog niet, maar de richting van het liberaliseringsproces is wel duidelijk. Mogelijk zal deze aanval op de werkgelegenheid er nu nog niet komen, maar als we hen laten doen zal het enkel om uitstel van executie gaan. De directie zal daarbij niet aarzelen om hard het mes te zetten in de tewerkstelling en de arbeidsvoorwaarden, dat is al jarenlang het beleid en nu zal eens te meer worden ingeroepen dat het ‘moet van Europa’. Dat de overheid jaarlijks zowat een derde van de staatsteun terug krijgt in de vorm van dividenden en dat een private aandeelhouder de afgelopen jaren met honderden miljoenen is gaan lopen, zal niet in rekenschap worden gebracht. Een geliberaliseerde postmarkt betekent immers dat winst moet worden gemaakt.
De beste wijze om een eventuele grootschalige aanval af te wenden, is door nu eindelijk ernstig verzet te organiseren tegen de volledige liberaliseringspolitiek en het jaarlijkse sociale bloedbad dat bij bpost wordt aangericht. Bedeling van post moet een openbare dienst zijn en geen melkkoe voor private aandeelhouders. Een openbare dienst betekent dat de dienstverlening centraal wordt gesteld, met inbegrip van menselijke arbeidsomstandigheden en verloning voor het personeel.
