De “SmartMove”-kilometerheffing die de Brusselse regering (PS-Ecolo-Défi-OpenVld-Sp.a-Groen) afgelopen december aankondigde en die in 2022 in werking zou treden, heeft heel wat inkt doen vloeien. Bij gebrek aan een geloofwaardig alternatief voor de auto om naar het werk te gaan, zal de rekening zeer hoog oplopen, pendelaar of niet: tussen 180 en 2000 euro per jaar, aldus ABVV-Brussel. Zelfs de in opdracht van de Brusselse regering uitgevoerde studie spreekt van een negatief monetair effect voor absoluut alle categorieën.
Artikel door Boris (Brussel) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
SmartMove doet de traditie herleven van sociaal onrechtvaardige ecotaksen die als progressief worden gepresenteerd. Het zou gericht zijn op de hoogste inkomens, aangezien het meer kost voor grote auto’s? Fout, deze belasting betekent niet veel voor de rijkste mensen die in een grotere auto rondrijden. In feite geldt: hoe lager het inkomen, hoe pijnlijker de extra kosten. Wat de Brusselaars betreft, zal de afschaffing van de verkeersbelasting en de motorrijtuigenbelasting de nieuwe kosten niet compenseren. De andere helft van de Brusselse werknemers, de pendelaars, zal tweemaal worden belast: via de plaats waar zij werken en via hun woonplaats.
SmartMove wil het rijgedrag zodanig veranderen dat het aantal kilometers dat door voertuigen in Brussel wordt afgelegd met 7,7% vermindert, waaronder een vermindering van het verkeer tijdens de spits met 11% om het fileleed met 30% te beperken. In het verslag staat dat deze vermindering vooral door de Brusselaars en niet door de pendelaars zou worden bereikt. Zijn de metro’s en trams niet al overvol tijdens de spits? Bij de MIVB zijn er investeringen gepland, maar deze zijn ruim onvoldoende om te voorzien in nieuwe behoeften op een reeds verzadigd netwerk. Voor pendelaars is er evenmin een geloofwaardig alternatief in zicht. De werkzaamheden aan het GEN zullen niet voltooid zijn vóór 2031. Bij gebrek aan massale overheidsinvesteringen in infrastructuur en openbaar vervoer is de doelstelling om het aandeel van de pendelaars dat gebruik maakt van het openbaar vervoer tegen 2030 op te trekken van 20% tot 40% een droom.
SmartMove zou ten goede komen aan de armste Brusselaars, aangezien zij geen auto hebben en in de buurten wonen die het meest door luchtverontreiniging worden getroffen? 46% van de Brusselse huishoudens heeft geen auto en dit cijfer stijgt tot 68,8% voor huishoudens met een inkomen van minder dan 1000 euro per maand. Het argument is vreselijk cynisch gezien het gevestigde beleid synoniem is met collectieve verarming. Armoede is de eerste oorzaak van gezondheidsproblemen, hetgeen nog eens is geïllustreerd aan de hand van het sterftecijfer door Covid. Luchtverontreiniging, een enorm probleem voor de volksgezondheid, wordt voor 30% veroorzaakt door het autoverkeer. Ons verzet tegen SmartMove betekent niet dat wij er voorstander van zijn om Koning Auto centraal te stellen.
Het is betreurenswaardig dat Greenpeace in de klimaatbeweging een voorstel voor een oneerlijke belasting via een fileheffing in Brussel heeft verdedigd. Dit weerspiegelde niet de gevoelens van de jongeren in de schoolstakingen: zij kwamen niet op voor groen kapitalisme, maar eisten systeemverandering in de plaats van klimaatverandering!
Deze kilometerheffing zou 200 miljoen euro extra opleveren voor de jaarlijkse begroting van het Gewest. Het verzet tegen deze belasting door de Vlaamse en Waalse politici en werkgeversorganisaties riekt naar hypocrisie. Geen van hen is eigenlijk tegen een nieuwe autobelasting die onrechtvaardig is voor de werkenden. De werkgeversorganisaties willen een geharmoniseerd systeem voor het hele land en willen vooral niet dat de bazen daarvoor betalen. Nu het zwaartepunt steeds meer naar de regio’s is verschoven, gaat elke traditionele politicus uit van zijn of haar eigen electoraat. Het idee zelf van een oneerlijke belasting wordt niet bestreden. Wat voor hen een probleem vormt, is de verschuiving van een deel van de autobelasting van Vlaanderen en Wallonië naar Brussel.
Het is aan de bazen om de volledige kosten van het woon-werkverkeer van de werknemers te betalen. Wij verdedigen collectieve oplossingen als alternatief voor de auto via een radicaal plan van overheidsinvesteringen in infrastructuur en openbaar vervoer, zonder de rekening te presenteren aan de Brusselaars of de pendelaars, maar aan de rijksten die vier decennia lang hebben geprofiteerd van het overhevelen van overheidsmiddelen naar hun portemonnee.
