Massabewegingen zetten de wereld in lichterlaaie. Dat brengt een golf van brutale repressie met zich mee. Regeringen beantwoorden de massaprotesten met de matrak, het waterkanon, traangas, rubberen kogels en zelfs met scherp. In Chili, waar de noodtoestand werd uitgeroepen, rijden de tanks door de straten … een schouwspel dat onbehaaglijke herinneringen oproept aan de militaire dictatuur van Pinochet. In verschillende landen vielen doden.
Artikel door Michael uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
De protesten volgen op gebeurtenissen die het vuur aan de lont steken (zoals de uitleveringswet in Hongkong, de prijzen van de metro in Chili, een besparingspakket in Ecuador, de veroordeling van de Catalaanse onafhankelijkheidsstrijders, jarenlange dictatuur in Soedan, gebrek aan verandering in Egypte, … ). Onderliggend is er evenwel een meer diepgaande en algemene woede over de levensomstandigheden, de besparingen, uitzichtloosheid en het gevoel niet gehoord te worden. Ook de klimaatbeweging maakt deel uit van het groeiende protest. Een hele generatie knoopt aan met de methode van massaprotest om het politieke beleid uit te dagen.
De toename van massaprotest in de huidige periode heeft alles te maken met de onmacht van de heersende elite om haar systeem nog verkocht te krijgen. De werkende klasse betaalt de prijs van jaren besparen en crisis op alle vlakken: economisch, sociaal, ecologisch, … Openlijke en massale repressie van massabetogingen zoals in Catalonië, Chili, Hongkong, Ecuador … is het laatste redmiddel van een staat die zich bedreigd voelt en geen antwoord heeft op de verzuchtingen van haar bevolking. Friedrich Engels, samen met Marx de grondlegger van het wetenschappelijk socialisme, merkte op dat de staat “in laatste instantie een groep gewapende mannen” is.
Grootschalige repressie is geen ingeving van het moment. Ook kleinschaliger protest wordt vaak met repressie beantwoord: dat gaat van het verbieden van betogingen en acties tot het permanent klaar houden van de oproerpolitie om bewegingen te ontmoedigen of af te schrikken. Dat is wat we in Brussel hebben meegemaakt met politiegeweld tegen een actie van Extinction Rebellion aan het koninklijk paleis. Dat geweld heeft uiteraard een afradend doel tegenover al wie overweegt om te protesteren.
Repressie heeft echter haar limieten. Massabewegingen hebben niet alleen het voordeel van het getal, maar ook de kracht om de meerderheid van de bevolking over alle grenzen van verdeeldheid te verenigen. De collectieve belangen worden centraal geplaatst. De verdeel- en heerstactieken die religieuze, etnische of andere verdeeldheid stimuleren blijken voor de heersende klasse plots niet meer voldoende om de aandacht af te leiden van het asociale beleid. De geloofwaardigheid van de vertegenwoordigers van het kapitalisme is weg. De repressie die ze jarenlang op de bevolking toepassen, volstaat niet meer om de bevolking af te schrikken. Als het protest echt massaal is, beginnen uiteindelijk de uitvoerders van de staatsrepressie te twijfelen: gewone agenten en soldaten beginnen zich tegen de bevelen en de eigen top te keren. Dit zagen we bijvoorbeeld in Soedan.
Massabewegingen vallen niet uit de lucht, ze zijn het resultaat van voorafgaande opbouw en staan veel sterker als dit gebeurde met een zo breed mogelijk gedragen betrokkenheid. Comités en algemene vergaderingen zijn cruciaal om ons van onderuit te organiseren. Daar worden eisen en tactieken besproken om de draagkracht van een beweging te verbreden over alle uitgebuite lagen van de bevolking, de repressie het hoofd te bieden en de beweging tot overwinningen te brengen. Wanneer de arbeidersklasse haar volledige gewicht in de schaal gooit, tot stakingen overgaat en de economie dagenlang platlegt, is geen enkele repressie sterk genoeg.
