Met een tekort van 8 miljard euro op de begroting is het voor de bazen en hun politici duidelijk waar de volgende regeringen moeten besparen: op de kap van de gewone werkenden en gepensioneerden. De Gentse arbeidseconoom Stijn Baert vroeg de politieke partijen naar hun standpunt over onder meer het “uitfaseren van SWT”, lees: het volledig afschaffen van brugpensioen. Opmerkelijk resultaat: behalve SP.a en PVDA zijn ze allemaal voor. Werken tot we erbij neervallen, is de boodschap.
N-VA en Open VLD waren het duidelijkst in hun antwoord: ze verklaarden zich zonder voorwaarden akkoord met het voorstel om het brugpensioen volledig af te schaffen tegen het einde van de volgende legislatuur in 2024. Samen met de verhoogde pensioenleeftijd betekent dit dat werken tot 67 jaar de absolute norm wordt. Dat een gemiddelde werkende tot 64 jaar gezond is, wordt niet in overweging genomen. Zelfs vervroegd vertrek bij een collectieve afdanking, zoals recent bij Proximus, moet voor de liberale partijen N-VA en Open VLD weg.
CD&V, Groen en Vlaams Belang antwoordden “akkoord, maar.” Zij voegen er voorwaarden aan toe, zoals een overgangstermijn. Maar in principe zijn ze het er dus mee eens. Wie dacht dat CD&V het ‘sociaal gezicht’ in de rechtse regering vormde, weet nu beter. Wie naar Groen uitkeek als alternatief op de rechtse regering is ook een illusie armer. De studie van Stijn Baert stelde overigens ook andere vragen. Op de stelling “de lonen moeten minder gekoppeld zijn aan de anciënniteit” antwoordden drie partijen volmondig ‘akkoord’: N-VA, Open VLD en Groen.
Het Vlaams Belang probeert zich ‘socialer’ voor te doen, maar pleit eigenlijk al jaren voor langer en harder werken. In de jaren 1990 waren de ‘Japanse werkmieren’ nog expliciet het voorbeeld voor het toenmalige Vlaams Blok, vandaag worden asociale voorstellen wat toegedekt om het verschil met N-VA sterker te benadrukken. Maar op de vragen van Stijn Baert komt voormalig champagne-KVHV’er Tom Vandendriessche (die als medewerker in het Europees Parlement de vragen aan VB beantwoordde) niet verder dan steun geven aan het afbouwen van de koppeling tussen loon en anciënniteit en aan het afschaffen van brugpensioen op voorwaarde dat oudere werkenden ‘goedkoper’ worden. De partij is daarnaast voorstander van versnelde degressiviteit van werkloosheidsuitkeringen.
SP.a antwoordde ‘niet akkoord, maar’ en PVDA ‘niet akkoord’ rond het brugpensioen. Rond de koppeling van lonen en anciënniteit – het voorstel om die koppeling af te zwakken heeft tot doel om de lonen van oudere werkenden naar beneden te trekken – antwoorden SP.a en PVDA op dezelfde wijze als rond de brugpensioenen: PVDA is onvoorwaardelijk tegen, SP.a zegt ‘niet akkoord, maar’. Daarmee weten we meteen wie bereid is om de vakbondseisen hieromtrent te verdedigen en in welke mate ze dit doen. SP.a wil het wel doen, maar laat de deur open om ook compromissen te sluiten die de rechten van werkenden aantasten. Enkel PVDA spreekt klare taal. Zullen de vakbonden in hun stemoproep hier rekening mee houden?
Rond het brugpensioen en de pensioenleeftijd dit nog: afgelopen week kwam de Nederlandse SP met resultaten van een eigen studie bij 77 bedrijven. Daaruit blijkt dat driekwart van de bedrijven niet zeker zijn dat hun personeelsleden tot 66 kunnen doorwerken. Zeven op de tien bedrijven aarzelt om 50-plussers aan te werven omdat dit een risico op gezondheidsproblemen vormt. Wat het Nederlandse beleid overigens ook toont, is dat een begroting in evenwicht (zelfs met een overschot) niet leidt tot het einde van de asociale aanvallen op de werkenden en hun gezinnen: het offensief wordt gewoon doorgezet. De partijen bij ons die beweren dat eerst de begroting op orde moet vooraleer sociale maatregelen mogelijk zijn, liegen ons voor.
De rechtse partijen staan klaar om na de verkiezingen verder te besparen op onze levensstandaard. N-VA verklaarde reeds dat het met de Zweedse coalitie verder wil: de regering die ze in december met slaande deuren verliet mag dus verder doen op voorwaarde dat Jambon premier wordt. In het verzet tegen asociale maatregelen werpt Groen zich niet op als een betrouwbare bondgenoot en ook SP.a laat de deur voor toegevingen open. Enkel PVDA neemt het op voor de vakbondseisen. Vandaar de opstelling die LSP inneemt bij deze verkiezingen: een stemoproep voor PVDA, gekoppeld aan de uitbouw van onze eigen organisatie om de noodzaak van een socialistische samenleving op de agenda te zetten.
