Op 14 januari begon in Zimbabwe een algemene staking die drie dagen duurde. De staking was een reactie op de slechter wordende economische situatie in het land. De oproep kwam van de vakbondsfederatie ZCTU (Zimbabwe Congress of Trade Union) en werd gesteund door andere activisten. Eerder kondigde president Emmerson Mnangagwa aan dat de brandstofprijs met 150% zou verhogen. Brandstof is erg schaars in het door crisis getroffen Zimbabwe.
De landelijke “shutdown” werd goed opgevolgd door werkenden, werklozen en zelfstandigen, de overgrote meerderheid van de bevolking. In de hoofdstad Harare en de op een na grootste stad Bulawayo, verzamelden mensen zich voor grote spontane demonstraties waarin jongeren een prominente rol speelden. Elders bleven de mensen gewoon thuis, de meest gebruikelijke manier om te staken in een land dat gekenmerkt wordt door massale werkloosheid.
De politie heeft de demonstraties beantwoord met traangas en er werd met scherp geschoten. Na twee stakingsdagen waren er vijf dodelijke slachtoffers gevallen door het politiegeweld naast een hele reeks gewonden. Een politiebureau in Harare werd in brand gestoken toen demonstranten protesteerden tegen de brutale repressie.
De demonstranten hebben barricades opgezet en de wegen in enkele steden geblokkeerd. Volgens de media werden winkels geplunderd. De oppositiebeweging MDC (Beweging voor Democratische Verandering) meldde dat het hoofdkwartier van de beweging in Harare werd geplunderd en in brand gestoken, mogelijk als ongelukkig gevolg van de begrijpelijke woede tegen het politieke establishment. Bezittingen van partijleiders van de regerende ZANU-PF waren eveneens doelwitten.
De MDC betuigde solidariteit met de staking, maar werd net als de rest van de pro-kapitalistische oppositie verrast door het massale protest.
De werkenden en de armen van Zimbabwe lijden onder de snelle prijsstijgingen en de tekorten aan goederen. Op 12 januari kondigde de regering bovendien aan dat de prijzen voor benzine en diesel meer dan verdubbelden. Eén liter benzine kost nu 2,7 euro per liter en diesel 2,8 euro – dat zijn de hoogste prijzen ter wereld. Bovendien gaat het om een economisch onderontwikkeld land met enorme armoede.
De regering verklaarde dat de prijsstijging nodig was door de toenemende belastingvoordelen voor de grote bedrijven. Het gaat om een aanval op de werkenden, werklozen en kleine zelfstandigen: de regering van de grote bedrijven probeert de gewone bevolking te laten betalen voor de economische crisis. Mnangagwa wil overigens ook de staatsbedrijven compleet verkopen.
De algemene staking kwam er kort na de doktersstaking. Na meer dan een maand staking voor hogere lonen en een goed functionerende gezondheidszorg kwam er net een einde aan de acties van de dokters. Een paar weken geleden werd ook een lerarenstaking aangekondigd voor later deze maand. Recent trok een groep leraars van Bulawayo naar Harare (430 kilometer!) om de eis van hogere lonen aan de overheid over te maken. Ambtenaren dienden een stakingsaanzegging in nadat de onderhandelingen met de regering op 8 januari afsprongen.
De algemene staking kwam er dus op een ogenblik dat er in alle geledingen van de samenleving een toenemend ongenoegen is. Nog geen zes maanden nadat hij als president verkozen werd, moet Mnangagwa (die in november 2018 betrokken was bij de staatsgreep waarmee zijn voormalige partijgenoot Robert Mugabe na 37 jaar aan de deur werd gezet) een antwoord zien te vinden op een opstand gericht tegen zowel het politieke establishment als de economische situatie.
Wij steunen de algemene staking. De werkenden, jongeren en activisten moeten van het protest gebruik maken om comités op de werkplaatsen, scholen, buurten en dorpen op te zetten. Daar kan de strijd georganiseerd worden en kan de discussie starten over een actieprogramma en alternatief op de situatie die steeds meer op een nachtmerrie lijkt. De enige uitweg is de strijd voor een socialistisch Zimbabwe, een socialistisch Afrika en een socialistische wereld waarin de middelen van de samenleving in publiek bezit worden genomen, democratisch gecontroleerd en beheerd door de werkenden en de armen zodat een planning gericht op ieders behoeften mogelijk wordt.
