CD&V zit in een lastig parket: de neoliberalen in de regering lijken door hun onderling opbod steeds verder te radicaliseren terwijl een groot en groeiend deel van de bevolking daar niets van moet weten. De regeringspartijen verliezen in de peilingen, maar elk voorstel van CD&V om minstens de schijn van een evenwichtig besparingsbeleid hoog te houden, wordt op arrogante wijze afgeblokt. Wellicht leidt het niet tot de val van Michel 1, maar het wijst wel op problemen voor de vorming van een regering-Michel 2.
Het filmfestival in Gent draait op volle toeren, maar ook in de Brusselse Wetstraat lijken er acteurs aan het werk. De inzet: het eigen profiel in de media wat bijsturen of aanscherpen, bij zowel CD&V als Open VLD aangevuld met een portie wanhoop wegens rampzalige opiniepeilingen. Over de kern van het beleid zijn ze het immers allemaal eens: cadeaus aan de grote bedrijven (eventueel aangevuld met de kleine bedrijven) moeten ruimte voor investeringen en jobs creëren waarop de economie kan aantrekken. Zelfs oppositiepartijen als SP.a en Groen gaan een heel eind mee in die richting. In Ter Zake kroop Calvo (Groen) bijna op de schoot van Marc Coucke en diens liberale argumenten. In De Tijd bracht Crombez (SP.a) zijn ‘alternatief’ dat eveneens uit lastenverlagingen bestond. Bij zoveel eensgezindheid, ondanks het evidente falen van deze in essentie neoliberale dogma’s, kan de discussie verlegd worden naar symbolische maatregelen en imagodiscussies.
Het voorstel van CD&V voor een meerwaardebelasting is een symbolisch voorstel in de zin dat het om een beperkte maatregel gaat die, zoals het voorbeeld van de speculatietaks aangaf, heel veel achterpoortjes openlaat om eraan te ontsnappen. De speculatietaks dreigt afgeschaft te worden nu blijkt dat deze maatregel om de rijken te laten bijdragen de overheid via een lagere beurstaks meer kost dan opbrengt… (anders gezegd: de rijken meer oplevert dan kost). Dergelijke maatregelen dienen blijkbaar vooral voor de aankondiging ervan en de bijhorende ‘perceptie,’ maar de rijken echt raken doen ze niet. Daarvoor zijn er teveel uitwegen en ontbreekt het aan een opening van de boekhouding, een vermogenskadaster en een stok achter de deur om het ontduiken van die maatregelen te stoppen.
Het voorstel van CD&V is om meerwaarde op aandelen te belasten tegen 7,5% voor zover er per persoon op 10 jaar tijd meer dan 50.000 euro winst geboekt is. Het tarief stijgt tot 30% indien aandelen binnen het jaar verkocht worden. Volgens Rutten (Open VLD) zou dit de middenklasse raken, zoals gepensioneerden die hun groepsverzekering in aandelen omzetten. Het maakt meteen duidelijk dat Rutten meer mensen kent onder de 15% Belgische gezinnen die aandelen bezitten (waarvan slechts een minderheid meer dan 5.000 euro winst per jaar boekt) dan onder de 15% Belgische gezinnen die onder de armoedegrens leven.
Met dit voorstel wordt geen ernstige bijdrage van de superrijken gevraagd, het komt nog niet in de buurt van een vermogensbelasting. Tegelijk is de regering van plan om erg hard toe te slaan in de gezondheidszorg. Dat ondermijnt onze levensstandaard verder of dacht iemand dat bijna 1 miljard euro besparingen niet gevoeld worden door de overgrote meerderheid van de bevolking die wel eens beroep doet op die gezondheidszorg en dat 600 miljoen besparen op de overheid kan zonder dat er gevolgen aan verbonden zijn? Er zijn ook nog de maatregelen die eerder genomen zijn (hogere pensioenleeftijd, indexsprong, ….) en nu wil de regering daarbovenop de flexibiliteit opvoeren (terwijl we nu al zo flexibel zijn dat jongeren steeds meer genoodzaakt zijn om vier vijfde te werken of beter gezegd: voltijds werken voor een vier vijfde loon) en de discussie starten over de berekening van de ‘loonhandicap’ om een stijging van de lonen te vermijden. Tegenover die horrorcatalogus volstaat geen zoethoudertje.
Het mag dan al een beperkt voorstel zijn, voor Open VLD is een meerwaardebelasting op aandelen onaanvaardbaar. Alexander De Croo vertelde doodleuk dat de opstelling van CD&V hem overkomt alsof de PS in de regering zit. In liberale kringen is dat zowat het ergste verwijt dat er is. De arrogante wijze waarop CD&V afgeblokt wordt, ook al slikte die partij alle andere maatregelen en haalde Kris Peeters nog uit naar de vakbonden die niet zullen betrokken worden bij de aanpassing van de wet van 1996 over de loonvorming in vergelijking met de buurlanden, wijst op een neoliberaal opbod. Zal die radicalisering onder de Vlaamse Thatchers zo ver gaan dat het na volgende verkiezingen onmogelijk wordt om nog partners te vinden? Alleen komen ze immers niet langer aan een Vlaamse meerderheid en langs Franstalige kant was de steun voor de regering al van bij het begin problematisch aangezien enkel MR, een partij van ongeveer 25%, deelneemt.
De neoliberale recepten falen en leiden tot grotere tekorten. Dat blijkt uit alle cijfers en vooral uit de levensstandaard van de overgrote meerderheid van de bevolking. Het volstaat niet om dit gewoon vast te stellen, het zal erop aankomen om het verzet tegen de rechtse regering verder te zetten waarbij de strijd niet halfslachtig maar goed voorbereid wordt gevoerd. Het potentieel zagen we bij zowat alle vakbondsacties van de afgelopen maanden en jaren, ook de laatste betoging eind september was weer groter dan verwacht. Het ongenoegen is groot, elke vonk kan tot een nieuwe explosie leiden. Dit organiseren is de uitdaging en vereist ook een politiek programma zodat we het debat niet aan het rechtse opbod overlaten.
De eis van een vermogensbelasting of miljonairstaks is daar een onderdeel van. Maar dit vereist volledige opheffing van het bankgeheim, een sluitend vermogenskadaster en de mogelijkheid om te onteigenen. Gezien hun gewicht in de maatschappij zou het absurd zijn daar niet meteen de nationalisatie van de financiële sector en de grote bedrijven onder democratische controle en beheer van de werkende bevolking aan te koppelen. Dan pas zou een miljonairstaks zijn reële betekenis krijgen: niet als illusie voor een sociaal beheerd kapitalisme, maar als overgangsmaatregel in het kader van de socialistische omvorming van de maatschappij.
