Westerse strategie van interventies in Midden-Oosten compleet mislukt
Na meer dan vier jaar van bloedige burgeroorlog in Syrië is er nog geen einde in zicht. Er vielen een kwart miljoen doden en elf miljoen mensen sloegen op de vlucht. Het sectaire conflict in Syrië dreigt bovendien de rest van de regio mee te sleuren.
Artikel op basis van een edito van weekblad The Socialist
De vluchtelingencrisis leidt tot hernieuwd debat over een mogelijke militaire interventie in Syrië. Wouter Beke (CD&V) vindt alvast dat dit moet overwogen worden. Dit zou geen einde maken aan de nachtmerrie van de Syrische bevolking. Nieuwe militaire interventies zouden het aantal doden onvermijdelijk doen oplopen en de vluchtelingenstroom zou enkel maar aanzwellen. De groeiende instabiliteit in Turkije kan eveneens tot nieuwe vluchtelingenstromen leiden, momenteel verblijven er 2,2 miljoen Syrische vluchtelingen in dat land.
Militaire tussenkomsten maken situatie erger
De rampzalige interventies in Irak, Afghanistan en Libië en de sterke anti-oorlogsstemming in Europa zorgden ervoor dat het nog niet eerder tot een Belgische betrokkenheid bij de Syrische oorlog kwam. De vluchtelingencrisis wordt nu op cynische wijze aangegrepen om daar verandering in te brengen. Het zou enkel dienen om het Amerikaanse imperialisme in Syrië en Irak te ondersteunen.
Maar zoals de Britse journalist Patrick Cockburn opmerkte in The Independent (3 oktober): “De door de VS geleide campagne tegen ISIS heeft niet gewerkt. De islamitische militanten zijn niet verdwenen door de luchtaanvallen. Doorheen de Syrische en Iraakse Koerdische gebieden houden ze stand of winnen ze nog terrein. Er is iets bizar aan de hand met het debat over het ondersteunen van een luchtcampagne in Syrië, namelijk het feit dat niet wordt opgemerkt dat deze campagne totnutoe compleet mislukt is.”
Meer dan een jaar van luchtaanvallen in Irak en Syrië heeft 2,7 miljard dollar gekost en tot honderden doden geleid. Na dit jaar controleert ISIS nog steeds minstens de helft van Syrië en een derde van Irak. Zo viel de Iraakse stad Ramadi in mei van dit jaar. In de maand voordien waren er 165 luchtaanvallen van de VS op posities van ISIS rond Ramadi. Vijf maanden later is de stad nog steeds in handen van ISIS.
De door sjiieten gedomineerde Iraakse regering probeerde de stad te heroveren door beroep te doen op sjiietische milities. Maar Ramadi is voornamelijk soennitisch en de bevolking vreest grootschalige sectaire wraakacties als de stad in handen van de regering valt. Deze vrees is op precedenten gebaseerd. Toen Tikrit eerder dit jaar door sjiietische milities op ISIS werd veroverd, waren er massale executies van soennieten die ten onrechte allemaal als ISIS-aanhangers werden bestempeld. Duizenden mensen sloegen op de vlucht.
Het imperialisme zorgt voor een nachtmerrie in de regio. Na decennia van militaire interventies, verdeel-en-heersmaatregelen, steun aan brutale dictaturen en geflirt met jihadistische krachten, liggen Irak en Syrië in puin. Dat versterkt de sectaire fragmentatie en burgeroorlog. Het bevestigt wat wij stelden toen Irak in 2003 werd binnengevallen. Deze oorlog zou niet leiden tot welvaart en vrede, maar tot een regionale oorlog met sectaire conflicten.
Massastrijd nodig
De opstand van 2011 in Syrië begon als een oprechte revolte tegen de dictatuur van Assad. Dit veranderde door de interventie van buitenlandse reactionaire krachten die een einde wilden maken aan de revolutionaire golf in de regio: de dictatoriale regimes van Saoedi-Arabië en Qatar maar ook de imperialistische krachten. ISIS is een van de vreselijke gevolgen van dit proces.
De pogingen om een pro-Westers Vrij Syrisch Leger op te zetten, zijn mislukt. De geleverde wapens kwamen meteen bij ISIS terecht. In realiteit heeft de VS geen betrouwbare partner in Syrië. De agressieve rol van ISIS maakte het voor de VS noodzakelijk om ertegen op te treden. Maar journalist Patrick Cockburn merkt op: “de VS bombardeert ISIS niet in gebieden van Syrië waar de jihadistische groep tegen het Syrische leger strijdt.” (Independent, 30 september).
Het VS-imperialisme blijft dan wel de machtigste kracht ter wereld, de macht ervan neemt af. Het falen om politieman over de hele wereld te spelen, wordt aangetoond in Syrië. Het gaf de Russische president Poetin voldoende zelfvertrouwen om luchtaanvallen op te zetten om Assad te ondersteunen. Het VS-imperialisme zit hierdoor gekneld tussen de soennitische regimes die strijders tegen Assad financieren en het sjiietische Iran dat 15.000 troepen stuurde om Assad te steunen waarbij nu ook Rusland tussenkomt.
Dit betekent niet dat ISIS niet kan verslagen worden. De onderliggende zwakte werd aangetoond door de militaire overwinningen van de voornamelijk Koerdische YPG en YPJ in het noorden van Syrië. Deze Koerdische strijders toonden aan dat het koppelen van militaire strijd met een oproep tot nationale bevrijding en sociale verandering tot overwinningen kan leiden. Deze successen waren echter vooral gebaseerd op heldhaftige guerrillastrijd en niet zozeer op democratische massale mobilisatie over etnische grenzen heen. Dit kan gevaren met zich meebrengen, zoals de beweringen van Amnesty International maar ook Patrick Cockburn over het verdrijven van niet-Koerden uit bepaalde gebieden aantoont. Deze beweringen worden ontkend door YPG, maar zonder breuk met het imperialisme en het kapitalisme zullen sectaire verdeeldheden steeds opnieuw de kop opsteken.
Er is nood aan eenheid van werkenden en arme boeren in Irak en Syrië, waarbij de Koerdische en andere volkeren enkel op hun eigen zelforganisatie kunnen rekenen om een einde te maken aan deze nachtmerrie. Eengemaakte comités van zelfverdediging zijn belangrijk om minderheden te beschermen. Ze kunnen bovendien een belangrijke hefboom zijn om te bouwen aan een beweging voor socialistische verandering. Door consequent in te gaan tegen alle imperialistische krachten, lokale reactionaire regimes en sectaire doodseskaders en door op te komen voor het recht op zelfbeschikking van alle gemeenschappen, zou zo’n beweging massale steun kunnen vinden onder de werkende bevolking in de regio en de rest van de wereld. Tegelijk moeten arbeidersorganisaties in de rest van de wereld de strijd tegen imperialistische interventies in het Midden-Oosten opnemen.
