De sociale uitkeringen voor werklozen, gepensioneerden of mensen met een invaliditeitsuitkering dalen bijzonder snel in vergelijking met de gemiddelde lonen. Waar in 1980 een invaliditeitsuitkering 44,5% van een gemiddeld loon bedroeg, was dit in 2005 nog slechts 31,7%. Vooral werklozen verliezen echter fors in vergelijking met de gemiddelde lonen.
SP.a-kopstuk Johan Vande Lanotte verklaarde dat de SP.a de werkloosheidsuitkering voor jongeren wil beperken.Wie na zes maanden geen werk heeft, moet een opleiding volgen. Hiermee bereidt de SP.a nogmaals het terrein voor op verdere aanvallen op de werklozen. Eerder deed zijn partij hetzelfde met de brugpensioenen toen Freya Van Den Bossche haar nota ‘Actief Ouder Worden’ lanceerde. Dat was de voorloper van het Generatiepact en de voorstellen gingen nog heel wat verder dan wat er uiteindelijk is doorgekomen.
Nu is de SP.a zich aan het voorbereiden op een aanval op de werklozen. Het eerdere voorstel van de VLD om de werkloosheidsuitkering in de tijd te beperken (een voorstel dat onder meer gesteund wordt door het VB), werd afgeschoten door de vakbonden. De voorstellen van Johan Vande Lanotte gaan echter in dezelfde richting. Hij wil een repressievere aanpak om jongeren te dwingen tot slecht betaalde jobs.
Alle traditionele partijen zijn het dus eens over de noodzaak om de werklozen aan te pakken. Nochtans is de positie van werklozen er de afgelopen jaren zeker niet op verbeterd. Integendeel. In 1980 bedroeg een werkloosheidsuitkering gemiddeld 45,7% van een gemiddeld loon. In 2005 was dat nog 27%. In plaats van zowat de helft van een gemiddeld loon, krijgen werklozen dus nog een kwart van een gemiddeld loon.
Het is dan ook niet moeilijk dat de armoedecijfers onder uitkeringstrekkers oplopen. Zo’n 32% van de werklozen leeft officieel in armoede. Onder gepensioneerden gaat het om ruim 20%. Een verdere ondermijning van de sociale uitkeringen zal enkel leiden tot meer armoede en miserie.
In plaats van het criminaliseren van werklozen of het dwingen van jongeren tot het aannemen van superflexibele slecht betaalde rotjobs, zou er beter werk gemaakt worden van echt werk voor iedereen. Verhofstadt beweert dat hij zijn belofte van 200.000 nieuwe jobs zal waarmaken. Hij vertelt echter niet hoeveel degelijke jobs er verloren zijn gegaan en hoeveel van de nieuwe jobs flexibele laagbetaalde jobs zijn. In 2001 waren volgens de Nationale Arbeidsraad 80% van de nieuwe jobs laagbetaald, tijdelijk en/of deeltijds…
De dalende sociale uitkeringen maken een deel uit van de aanvallen op de levensstandaard van de arbeiders en hun gezinnen. Er wordt beweerd dat een goede werkloosheidsuitkering er toe zou leiden dat meer werklozen geen job willen aannemen omdat ze dan amper meer verdienen. Het klopt uiteraard dat er heel wat laag betaalde jobs zijn, maar dat probleem zal niet aangepakt worden door werklozen verder op zwart zaad te zetten.
Een degelijke uitkering voor wie het nodig heeft, kan pas afgedwongen worden als het gekoppeld wordt aan de strijd voor degelijke jobs aan goede lonen. Beide elementen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Een daling van de uitkeringen kan leiden tot een daling van de lonen. Dat is bijvoorbeeld hoe in Duitsland gewerkt wordt met de zogenaamde 1 euro-jobs. Werklozen moeten er werken en krijgen in ruil daarvoor hun werkloosheidsuitkering vermeerderd met 1 euro loon per uur… Dat zet verdere druk op de andere lonen. Omgekeerd zetten loonsdalingen druk op de uitkeringen. Met het argument dat werklozen niet zullen willen werken als de uitkering niet zoveel onder de laagste lonen ligt, worden de uitkeringen aangepakt.
De negatieve spiraal van dalende koopkracht, druk op de lonen en de uitkeringen, moet gestopt worden door een gezamenlijk verzet van werkenden, werklozen, gepensioneerden,…
