Een regering van technocraten zoals afgelopen maandag voorgesteld door De Morgen is niets anders dan een niet-verkozen regering – waar is de tijd dat dit gewoon een dictatuur werd genoemd? – die een zelfde neoliberale beleid als vandaag zou voeren, maar dan overgoten met een sausje van ‘wetenschappelijke objectiviteit’ en met een forse nieuwe aanval op onze democratische rechten. Neen, deze zalm zal bij ons niet pakken.
Het idee is niet nieuw en het vertrekpunt is begrijpelijk. Waarom zouden we politiek overlaten aan kibbelende politici die meer bezig lijken te zijn met hun eigen loopbaan dan met de belangen van de bevolking? In plaats van als alternatief te wijzen op de mogelijkheid dat de bevolking zelf actief aan politiek gaat doen, beperken burgerlijke media en figuren zich evenwel liever tot het idee van een bewind door specialisten, zogenaamde technocraten. Vorige week was er zelfs een zelfverklaarde expert, Michel Maus, die met het idee van een technocratenpartij kwam.
De zoektocht naar capabele technocraten leidt al snel tot specialisten inzake privatiseringen, het opvoeren van de flexibiliteit of het opleggen van nieuwe besparingen op de kap van de werkende bevolking. Hoogstens worden wat progressieve schaamlapjes toegevoegd om een schijn van evenwichtigheid te wekken. Kapitalistische experten inzetten om hetzelfde beleid te voeren als we vandaag kennen, is helemaal geen progressief idee.
Bovendien zet het de deur open om verder te gaan in de richting van een ondemocratisch regime waarin de uitvoerende macht alle beslissingen neemt, het is een stap weg van het parlementarisme. Het klopt dat we vandaag niet veel te zeggen hebben en dat democratische rechten beperkt zijn tot om de paar jaar een bolletje te kleuren achter verschillende partijen die eenzelfde neoliberale visie brengen, hoogstens met wat nuances inzake ritme van de aanvallen op onze levensstandaard. Maar moeten we daarom zelfs onze beperkte democratische rechten maar overboord gooien?
In het parlementaire stelsel in een kapitalistische omgeving haalt de kandidaat met de meeste financiële middelen het doorgaans, denk maar aan de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Maar tegelijk bieden verkiezingen mogelijkheden voor echte opposanten om een campagne te voeren voor een fundamentele breuk met het huidige systeem. Nu lijkt De Morgen ervoor te pleiten om ons zelfs die mogelijkheid te ontnemen?
De afgelopen jaren waren er enkele ervaringen met technocratische regeringen in Griekenland en Italië. Daar werden allerhande professoren en experts aangesteld om een asociaal besparingsbeleid te voeren. In welke zin was dit volgens de aanhangers van een technocratisch model een stap vooruit? Als we verder in de geschiedenis teruggaan, zien we dat technocratische regeringen vooral gebruikt werden op ogenblikken dat de politieke instrumenten van de burgerij verbrand waren en er vanuit het establishment een roep groeide naar een ‘sterk bewind’. De stap van een technocratie naar een openlijke dictatuur is niet zo heel groot. In Portugal wordt bij het idee van een technocratische regering vaak verwezen naar de dictatuur van Salazar als ‘voorbeeld’. Is dat het voorbeeld dat De Morgen ons voorschotelt? Een fascistische dictatuur?
Socialisten staan voor een ander type van regering. We zijn het eens dat we politiek niet aan politiekers moeten overlaten, maar stellen in de plaats daarvan voor dat de meerderheid van de bevolking zelf actief aan politiek gaat doen. Een arbeidersregering met vertegenwoordigers vanuit de arbeidersbeweging en sociale bewegingen die permanent afzetbaar zijn en geen privileges genieten. Vertegenwoordigers die leven aan een gemiddeld arbeidersloon zodat beslissingen ook concreet zijn voor diegenen die ze nemen. En een regering die maatregelen neemt die gesteund worden door de meerderheid van de bevolking, met name een stopzetting van de aanvallen op onze levensstandaard door het geld te zoeken waar het zit. De roep naar een dergelijk antibesparingsbeleid weerklinkt steeds luider, in Groot-Brittannië blijkt het zelfs uit wat kiezers van Labour graag in het programma van die partij hadden gezien (zie dit opmerkelijke artikel in The Guardian), maar uiteraard niet van Labour moeten verwachten.
Een antibesparingspartij met respect voor alle stromingen die betrokken zijn in de strijd tegen het huidige asociale beleid en gericht op de vorming van een regering die niet alleen breekt met de aanvallen op onze levensstandaard maar ook met de vriendjespolitiek die vandaag schering en inslag is in de kringen van het establishment, dat zou pas een radicaal alternatief op het Thatcheriaanse kibbelkabinet vormen!
