Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 8 oktober kunnen we het gemeentebeleid van de voorbije 6 jaar beoordelen, maar er bestaat geen twijfel over dat de nationale en regionale politiek mee de uitslag zullen bepalen. Indien de peilingen een nederlaag voor de PS over de gehele lijn voorspellen (van 5 tot 15%, afhankelijk van de gemeente), dan is dat te wijten aan een hele reeks beleidsopties die het gemeentelijk kader overstijgen: de aanvallen op de brugpensioenen vorig jaar, de schandalen in de sociale woningmaatschappijen, de revelaties over het gesjoemel met onkostennota’s en het machtsmisbruik door talloze verkozenen alsook de miljoenen euro’s die werden verspild aan Francorchamps…
Katrijn Zaman en Jean Peltier
Prestigeprojecten en het gebrek aan degelijke en betaalbare huisvesting
Het neoliberale beleid van de nationale en regionale regeringen spaart de gemeenten uiteraard niet. De fiscale hervormingen, onder impuls van de liberalen, maar met steun van SP.a en PS, betekenden een belastingsvermindering en dus een afname van de inkomsten op federaal en regionaal vlak die gecompenseerd werd op de kap van de gemeenten. Gevolg: een toename van de gemeentebelastingen, een afbouw van de lokale dienstverlening of zich in de schulden steken. Om beter begoede bewoners en kantoren aan te trekken in het stadscentrum (en daarmee ook hogere inkomsten), doen alle gemeentebesturen van de grotere steden aan stadsvernieuwing, doorgaans gecombineerd met allerlei prestigeprojecten. Resultaat: de kloof tussen de betere wijken en de volkswijken die aan hun lot worden overgelaten wordt alsmaar groter. Het miljoen euro dat besteed werd aan de luxe-jachthaven Portus Ganda te Gent heeft de woningprijzen in de wijk doen exploderen. De bouw van het nieuwe superstation Guillemins zal een soortgelijk effect veroorzaken in die wijk in Luik. In Mons doet de nieuwe, ultra-dure fontein op de grote markt wellicht veel bewoners tandeknarsen.
Volgens ons kan stadsrenovatie nooit de voltallige bevolking ten goede komen als ze niet gepaard gaat met ernstige investeringen in betaalbare woningen. Vandaag is dat een enorm probleem. De woonkost explodeert. Weldra zal de aankoop van een gezinswoning in de stad voor een groot deel van de gezinnen onbetaalbaar zijn. De meeste mensen worden verplicht leningen aan te gaan die zwaar doorwegen op het gezinsbudget. Vorig jaar is de koopprijs van woningen met gemiddeld 18% gestegen en in de grote steden bedraagt die stijging soms tot 30%. Intussen staan 25.000 gezinnen op een wachtlijst voor sociale woningen in Brussel, 40.000 in Wallonie en 74.000 in Vlaanderen.
Een andere gemeentepolitiek
Welke politiek zou een echt linkse partij, één die de belangen van arbeiders en wijkbewoners ter harte neemt, voeren? Ze zou de deelname aan een coalitie alvast doen afhangen van een reeks eisen die het verschil maken met de huidige politiek, enkele voorbeelden :
> massale investeringen in sociale woningen om huisvesting betaalbaar te maken en de huurprijzen op de privémarkt te drukken;
> de uitverkoop aan de privé van openbare diensten stopzetten;
> de gemeentediensten uitbreiden (scholen, buurthuizen, thuiszorg, reiniging, brandweer,…) door er echte jobs te creëren met contracten van onbepaalde duur en een degelijk loon,…;
> voorrang geven aan gratis en degelijk openbaar vervoer;
Dat zou uiteraard geld kosten en wellicht indruisen tegen de regeringspolitiek. Vandaar dat een arbeiderspartij voortdurend beroep zou doen op de mobilisatie van de bevolking, onder meer door het opzetten van mobilisatiecomités in de bedrijven en de wijken om syndicalisten en militanten uit andere bewegingen (huurderscollectieven, werklozen, milieubewegingen,…) te verenigen met de wijkbewoners. Die comités zouden meteen toezicht houden op de gemeenteraad, nieuwe eisen in het belang van de bevolking voorop stellen en de aanvallen van de regering en het patronaat op het gemeentebestuur afslaan. Een dergelijke politiek kan uiteraard niet blijven duren als het beperkt blijft tot één gemeente. Maar het zou wel en voorbeeld zijn om de strijd te voeren in andere gemeenten, in de bedrijven en elders. Het zou bijgevolg een stimulans zijn in de algemene strijd om de maatschappij te veranderen.
Waarom een verkozene niet meer moet verdienen dan zijn/haar kiezer !
Verkozen zijn in België zorgt ervoor dat aan het einde van de maand nog een stuk loon overblijft. De lonen van de burgemeesters zijn uiteraard nog een eind verwijderd van dat van Guy Verhofstadt die maandelijks (loon en allerlei vergoedingen) 17.725 euro bruto opstrijkt. Hij staat daarmee op de 6de plaats van staats- en regeringshoofden in Europa, net voor Tony Blair.
Niettemin hebben de burgemeesters en hun schepenen sinds de 1ste januari 2001 een stevige loonsverhoging gekregen. De burgemeester van een stad met meer dan 150.000 inwoners incasseert maandelijks 8.320 euro bruto. Daarbovenop komt een mooi vakantiegeld, een stevige eindejaarspremie en vooral de talloze boni verbonden aan de deelname aan beheerraden van intercommunales en allerlei bedrijven. Frank Beke, SP.a burgemeester van Gent, is lid van de beheerraad van Dexia. Vorig jaar heeft hij deelgenomen aan 7 vergaderingen van die raad en daarvoor ontving hij 34.000 euro ! De cumul van mandaten levert soms ongelooflijke resultaten op: Gilbert Van Bouchaute, PS-burgemeester van Flémalle, verzamelde tot voor kort maar liefst 33 mandaten, waarvan weliswaar maar 13 officieel vergoed. Lucien Cariat (eveneens PS), schepen in Charleroi verdiende zelfs meer dan het officiële loon van Verhofstadt !
In die omstandigheden kan het soms moeilijk zijn zich in te beelden hoe het einde van de maand eruit ziet voor een arbeider, een werkloze, een gepensioneerde of iemand zonder papieren !
Voor ons ziet de rol van een verkozene er helemaal anders uit. Hij/zij moet niet enkel “zetelen” in het parlement of in de gemeenteraad, maar ook zij aan zij met de arbeiders aan de poort staan bij stakingen, op straat met de mensen zonder papieren als ze betogen, bij de huurders als zij zich organiseren,… en de strijd organiseren en vertolken daar waar hij/zij verkozen is.
Alle LSP-kandidaten gaan de verbintenis aan als verkozene te leven aan het gemiddeld loon van een arbeider. Wat overblijft van de vergoeding wordt terug geschonken aan de beweging om de strijd beter te organiseren. Dat is ten andere wat Joe Higgins, lid van onze Ierse partij en parlementslid doet.
Voor een echt socialistisch alternatief
Tijdens de komende gemeenteraadsverkiezingen zal er nog geen breed links alternatief op nationale schaal bestaan. Bijgevolg zal de Linkse Socialistische Partij (MAS in Franstalig België) deelnemen om een stem te geven aan het verzet tegen de neoliberale politiek op nationaal en lokaal vlak en om een politiek voor te stellen die de belangen van de meerderheid van de bevolking verdedigt op basis van een socialistisch programma.
Wij zullen deelnemen in de vier belangrijkste steden van het land: Brussel, Antwerpen, Luik en Gent, en in een reeks kleinere steden. Onze bedoeling is niet electoraal, we weten dat onze score beperkt zal zijn en wensen geen illusies te creëren. Wel willen we onze eigen krachten versterken en tegelijk de nood aan een nieuwe brede arbeiderspartij populariseren.
Ben je akkoord met deze ideeën, stem dan voor ons … maar vooral: schakel je in! Enkel samen kunnen we een links alternatief op het rechtse beleid uitbouwen!
