Vorige zondag betoogden zo’n 80.000 mensen door de straten van Brussel. De manifestatie was een uiting van solidariteit met de familie en de vrienden van de vermoorde Joe Van Holsbeeck, maar ook een veroordeling van zinloos geweld. Een aantal van onze leden waren aanwezig en we deelden het gevoel van solidariteit. Doorheen de stille optocht weerklonk de schreeuw naar een sociale, veilige, solidaire samenleving.
De kwestie van veiligheid werd op de betoging veel aangehaald in discussies met onze militanten. Weinigen legden nadruk op de noodzaak van meer politie op straat. In plaats van repressie, werd vooral nadruk gelegd op de noodzaak van preventie, onder meer via het onderwijs. Er werd ook vaak gesteld dat de redenen voor de moord vooral moesten gezocht worden bij een frustratie door het gebrek aan middelen in een samenleving die sterk de nadruk legt op materieel bezit.
Net zoals die andere betoging, bijna 10 jaar geleden, was de Stille Mars een spontane en terechte uiting van een gevoel van onbehagen omtrent veiligheid in de huidige samenleving. 10 jaar geleden was de Witte Mars wel groter, voornamelijk omwille van de mobilisaties in de week voor deze Mars, maar eenzelfde bezorgdheid was ook nu aanwezig.
Veel ouders spraken op de betoging hun ongerustheid uit over de toekomst die we tegemoet gaan, de toekomst waarin hun kinderen zullen opgroeien. De samenleving in al haar aspecten wordt steeds harder en onzekerder. In alle aspecten van het leven van de arbeiders en hun gezinnen zien we toenemende onzekerheid: job, inkomen, huisvesting, gezondheid, oude dag, fysieke integriteit, …
Zinloos geweld
Omwille van de mediatisering van deze moord, stonden zowat alle traditionele politici snel klaar om hun mening te geven over de moord. Daarbij probeerden ze dit voor te stellen alsof het zonder “politieke recuperatie“ was. Intussen kwamen alle traditionele politici wel in beeld. En uiteraard brachten die politici geen kritische opmerkingen over het gevoerde beleid van de afgelopen 20 jaar.
Er werd de afgelopen dagen veel gesproken over zinloos geweld en de nood aan de strijd hiertegen. Maar er werd nooit uitgelegd hoe zinloos geweld als fenomeen is ontstaan. Als een samenleving niet iedereen een zinvolle invulling van het leven kan aanbieden, dan betaalt die maatschappij daar een prijs voor.
Een lezersbrief in De Standaard drukte dit als volgt uit: “Vijftig jaar geleden, toen ik nog een kind was, was er geen sprake van subjectieve of objectieve onveiligheid. Maar er was wel overal toezicht! Er waren parkwachters in de parken, kaartjesknippers én perronwachters in de stations, chauffeurs én kaartjesknippers op trams en bussen, portiers en conciërges in grote en/of openbare gebouwen, zelfs in de liften was er personeel… Nu betalen we mensen om werkloos thuis te zitten, terwijl al die taken niet meer uitgevoerd worden. Die mensen voelen zich vaak uitgesloten en zij dragen niet bij tot de sociale zekerheid. Is dat beter?”
Deze lezersbrief omschrijft de veranderingen die de samenleving onderging. Openbare diensten werden massaal “gerationaliseerd“ met tienduizenden afdankingen en minder diensten als gevolg. Het is gemakkelijk om vandaag te wijzen op de individuele verantwoordelijkheid van ouders als tegelijk de kindercrèches worden afgebouwd, er in het onderwijs wordt bespaard en veel ouders gedwongen worden om flexibel te werken voor een laag loon. Het feit dat 15% van de Belgen arm is, wordt maar al te gemakkelijk afgeschoven op een individuele verantwoordelijkheid van die armen zelf. Maar dat verklaart natuurlijk niet waarom dat cijfer de afgelopen 7 jaar verdubbeld is.
Als socialisten komen wij op voor een sterke sociale zekerheid. Dat is meer dan uitkeringen en verzekeringen. Het gaat ook om het hebben van een plaats in de samenleving, het genieten van waardering, het opgroeien in een veilige omgeving, kunnen werken en leven in een stabiele situatie,… Die elementen van persoonlijke veiligheid zijn de afgelopen 20 jaar sterk afgebouwd.
Veiligheid en zekerheid voor iedereen
Tegenover de groeiende ongelijkheid hebben de traditionele politici ons enkel repressie en nog meer ongelijkheid te bieden. Het verzet daartegen wordt bovendien afgedaan als “conservatief“. Toen de afgelopen maanden in Frankrijk een oude en een jonge generatie samen opkwamen tegen het feit dat de regering jongeren als wegwerpproducten aan de werkgevers wou aanbieden, vond De Standaard redactrice Mia Doornaert dit een “verkrampte reflex“. Ze stelde tevens: “de studenten van vandaag wacht minder zekerheid, maar meer uitdagingen”.
Socialisten komen op voor meer veiligheid en zekerheid voor iedereen. In de huidige samenleving telt enkel de competitie en de winstmaximalisatie. Dat grote delen van de bevolking uit de boot vallen, waardoor er een steeds hardere samenleving is, maakt het establishment niets uit. Meer repressie zal daar bovendien geen antwoorden op bieden.
De strijd tegen zinloos geweld is volgens ons een strijd voor een degelijke toekomst voor iedereen. Een toekomst waarin een MP3 geen reden voor een moord hoeft te zijn. We mogen daarvoor geen vertrouwen hebben in de traditionele politici die hun failliet reeds hebben bewezen.
Daartoe is er een breuk nodig met de logica van dit systeem en haar politieke vertegenwoordigers.
