In de verschillende regio’s van het land worden de regeringen gevormd en hiermee wordt ook duidelijk welk beleid we mogen verwachten. Op het eerste gezicht zijn de coalities erg verschillend in Vlaanderen, Wallonië, Brussel en op federaal vlak. Maar er is een sterk gemeenschappelijk punt bij al deze regeringen (in vorming): de toepassing van het besparingsbeleid.
In de krant Le Soir kondigde Paul Magnette (PS) tijdens de verkiezingscampagne trots aan dat de regering onder leiding van Di Rupo het ‘vuile werk’ opknapte. De vorige regering was effectief goed voor een besparingsoperatie van meer dan 20 miljard euro. Het grootste deel daarvan kwam van maatregelen die de werkenden en sociale uitkeringstrekkers treffen. Zo was er onder meer de loonstop die werd opgelegd waardoor de lonen twee jaar lang niet boven de index kunnen stijgen. Magnette (PS), Prévot (CDh) en co willen nu ook op regionaal vlak het ‘vuile werk’ doen.
Minstens 800 miljoen euro gezocht…
Dat is het bedrag dat in 2015 en 2016 moet gevonden worden. Er is bovendien niets dat erop wijst dat het nadien beter zal zijn. De voorzitter van de werkgeversfederatie Union Wallonne des Entreprises (UWE), Jean-François Héris, zette meteen na de verkiezingen de toon: “We hebben een legislatuur van vijf jaar en moeten er gebruik van maken. Er moet bespaard worden om middelen vrij te maken voor de economie en het onderwijs. Tot nu toe bleef besparingen een vies woord. Er werd gesproken over een streng beleid, een ‘Belgisch recept’. We moeten de toon veranderen en durven praten over besparingen.” Paul Magnette diende hem van antwoord: “Besparingen zouden fout zijn omdat dit de crisis erger maakt. Maar de begrotingscontext is niet eenvoudig. We moeten overal marges vinden waar het de burgers niet treft en tegelijk moeten we werk creëren.” Eens het op de daden aankomt, zien we dat het onderscheid tussen ‘besparingen’ en ‘strengheid’ louter een kwestie van woorden is.
De regio’s krijgen door de toepassing van de zesde staatshervorming een reeks bevoegdheden erbij, maar zonder dat de bijhorende middelen volledig zijn overgedragen. Daarnaast moeten een aantal ‘investeringen’, onder meer deze verbonden met Publiek-Private-Samenwerking (PPS), als uitgaven gerekend worden door de nieuwe Europese boekhoudregels. Hierdoor zullen er de komende drie tot vier jaar 500 miljoen euro extra uitgaven zijn.
De regeringsverklaring, de Verklaring van Regionaal Beleid (VRB, in het Frans: DPR), bepaalt onder meer dat van 2015 tot 2016 slechts één op de vijf ambtenaren bij pensionering zal vervangen worden, nadien wordt van 2017 tot 2019 slechts één op de drie vervangen. Wie kan ernstig zeggen dat dit de burgers niet zal raken en werk zal creëren? Inzake werkgelegenheid komt de regionale regering niet verder dan maatregelen om laaggeschoolde jongeren aan te werven zonder dat sociale bijdragen moeten betaald worden. Een mooi cadeau voor de werkgevers die de verschillende groepen werknemers nog meer tegen elkaar kunnen uitspelen.
Een van de twee regionale parlementsleden van de PVDA, de vroegere staalarbeider Frédéric Gillot, vatte het menu van het Waalse beleid goed samen: “Besparingen als voorgerecht, hoofdgerecht en dessert. Dat is waarom de VRB in de keel blijft steken. Het is soep met stenen. Een onverteerbaar menu.” We kunnen ons in die vaststelling vinden. En het is niet beter voor de Waals-Brusselse Federatie (de Franstalige gemeenschap), waar eveneens harde maatregelen dreigen voor onder meer het onderwijs.
Mooie woorden volstaan niet
De “progressieve” Waalse coalitie doet er alles aan om zich radicaal anders voor te doen dan de federale regering die in de maak is of de Vlaamse regering. Op die manier hoopt de Waalse regering het verzet tegen het asociale beleid te beperken. Het klopt dat de Vlaamse regering openlijk rechts is, maar de afschaffing van gratis openbaar vervoer voor 65-plussers in Vlaanderen is een bijvoorbeeld een maatregel waarvoor de rechtse Vlaamse partijen inspiratie konden opdoen bij dezelfde maatregel van de vorige Waalse regering – daar is het gratis openbaar vervoer voor 65-plussers al sinds 2013 afgeschaft door de zogenaamde “progressieve” regering met toen ook nog de groenen erbij.
De besparingsmaatregelen komen van alle kanten: federaal, de gewesten, de gemeenschappen en de gemeenten. We mogen ons verzet tegen de aanvallen niet laten verdelen, samen staan we sterker. Bovenop de verschillende maatregelen van de neoliberale regeringen staan er overigens ook nog onderhandelingen voor een nieuw Interprofessioneel Akkoord (IPA) voor de deur.
Op de dag van de verkiezingen deed de federale secretaris van het ABVV, Jean-François Tamellini, een oproep voor een “brede sociale beweging.” Hij deed de oproep op de sociale media en stelde onder meer: “Het zal niet de politieke wereld zijn of regeringen die ons van de financiële ketens, van de kapitalistische uitbuiting zullen bevrijden. Ze zullen enkel het gewicht van die ketens vast stellen. Als we die ketens willen verbreken dan moeten we een brede sociale beweging organiseren.”
Met LSP hebben we tijdens de verkiezingscampagne de noodzaak van een breed front van verzet tegen de besparingen op alle niveaus naar voor gebracht. We moeten de strijd organiseren voor het behoud van onze sociale verworvenheden en voor het afdwingen van nieuwe verworvenheden. Tal van politieke, syndicale en andere organisaties willen zich verzetten tegen de kapitalistische logica die ons wordt opgelegd. We moeten samen bouwen aan een consequente strijd op basis van een gedurfd opbouwend actieplan waarbij sensibilisering en mobilisatie worden gebruikt in een reeks acties die opbouwen naar een algemene staking en desnoods verschillende algemene stakingen.
Een andere logica is mogelijk en nodig. Er is voldoende rijkdom aanwezig om een einde te maken aan armoede of de tekorten aan jobs, sociale huisvesting, middelen voor onderwijs of gezondheidszorg,… We hebben nog nooit zoveel rijkdom gecreëerd, maar toch wordt de meerderheid van de bevolking geconfronteerd met groeiende armoede of minstens een dalende levensstandaard. Wat door onze inspanningen en ons zweet wordt geproduceerd, wordt nu ingezet om de winsthonger van de kapitalisten te stillen. We moeten ons verzetten tegen de asociale aanvallen. Deze strijd kan pas tot een overwinning leiden als we ze koppelen aan de strijd voor een andere samenleving, een samenleving waarin de sleutelsectoren van de economie democratisch beheerd worden door de arbeiders, een socialistische samenleving.
