Mogelijkheid van een socialistische doorbraak
door Liv Shange, Democratic Socialist Movement (Zuid-Afrika)
President Jacob Zuma kondigde aan dat de Zuid-Afrikaanse parlementsverkiezingen op 7 mei zullen gehouden worden. Terwijl de president de aankondiging deed, waren er overal in het land acties en stakingen.
Op dezelfde dag werd een delegee van de AMCU (Association of Mineworkers and Construction Union – de vakbond die de met het ANC verbonden NUM verving als centrale vakbond in de platinummijnen na het bloedbad in Marikana in 2012) in de mijn van Amplats door de politie neergeschoten. De delegee was met arbeiders op weg naar een massabijeenkomst in het kader van een staking voor een verhoging van het minimum maandloon tot 12.500 Rand (ongeveer 850 euro). De staking legt een groot deel van de mijnen plat. De vermoorde delegee komt op de steeds langere lijst van slachtoffers van extreem politiegeweld.
In de afgelopen drie maanden waren er gemiddeld 32 protestacties per dag. Dat cijfer komt van de minister van politiezaken. In de periode 2009-2011 was er een gemiddelde van drie per dag. Toen werd Zuid-Afrika al voorgesteld als het epicentrum van protest met het grootste aantal acties ter wereld. Bovenop de mijnstaking en andere arbeidersacties, staan de arme wijken en krottenkampen in brand uit protest tegen een hele reeks tekorten: onbetaalbare elektriciteitsprijzen, de regering die er niet in slaagt om drinkbaar water, sanitair of huisvesting aan te bieden naast onder meer wijdverspreide corruptie.
Zo trokken de bewoners van de mijnstad Brits in de noordwestelijke provincie in januari de straat op om te protesteren tegen het aanhoudende tekort aan kraantjeswater. De politie reageerde door vier betogers neer te schieten. De bewoners verdachten de lokale ANC-regering ervan dat ze met het water knoeiden om de contracten uiteindelijk aan private bedrijven toe te kennen zodat die vervolgens de politici die hen bijstonden zouden belonen.
De afgelopen weken waren er ook verschillende studentenstakingen in protest tegen de massale uitsluiting van jongeren van de werkende klasse uit het hoger onderwijs. Die uitsluiting is het gevolg van het gebrek aan overheidssteun.
Politisering en polarisering
De aankomende verkiezingen versterken de toenemende politisering en de polarisering in de samenleving. Het bloedbad van Marikana in 2012 heeft het karakter van de ANC-regering en van de staat duidelijk gemaakt. Dat heeft een impact gehad op het bewustzijn van miljoenen werkende mensen.
In heel wat van de gemeenschappen waar geprotesteerd wordt, leeft het idee van een boycot van de verkiezingen om het ANC af te straffen. Maar tegelijk zijn er miljoenen mensen die een eigen politiek alternatief zoeken. Begin februari werd de registratie van de kiezers afgesloten. Uiteindelijk hebben 25,3 miljoen mensen of 80,5% van de stemgerechtigde kiezers zich geregistreerd. Dat is volgens de Onafhankelijke Kiescommissie het grootste niveau ooit.
Het kader van de klassensamenwerking waar de heerschappij van het ANC en de burgerlijke democratie zich de afgelopen 20 jaar op baseerden, begint in elkaar te stuiken. Dat is vooral zichtbaar bij de aan het ANC verbonden vakbondsfederatie Cosatu (Congress of South African Trade Unions). De grootste centrale van die federatie, de metaalbond NUMSA, brak met het ANC en gaat in de richting van het opzetten van een eigen partij (zie het artikel dat we daar vorige maand over publiceerden). Acht andere centrales van Cosatu komen ook in opstand tegen de steeds meer geïsoleerde voorzitter Dlamini. Zelfs in de trouwe ANC-centrales zijn er steeds grotere barsten.
Wat overblijft van de Cosatu-leiding rond Dlamini schiet bovendien in eigen voet. Midden februari was er een extra bijeenkomst van het Centraal Uitvoerend Bureau, een bijeenkomst die door negen van de negentien leden werd geboycot. Op de bijeenkomst werd beslist om geen speciaal congres te houden zoals door de negen afwezigen werd geëist om de schorsing van de populaire algemeen secretaris van Cosatu Vavi te herzien. Ook werd een brief gestuurd naar de NUMSA om de bond met schorsing of uitsluiting te bedreigen naar aanleiding van onder meer de beslissing om de steun aan het ANC op te zeggen.
De polarisering wordt weerspiegeld in een hertekening van het politieke landschap. De Democratic Socialist Movement (het CWI in Zuid-Afrika) nam samen met stakerscomités uit de mijnen het initiatief voor het opzetten van de Workers and Socialist Party (WASP) na de stakingsgolf van 2012. Onze leden werken hard om WASP uit te bouwen en aan de verkiezingen van mei deel te nemen als het enige oprechte socialistische alternatief.
Julius Malema, de voormalige jongerenvoorzitter van het ANC die uit de partij werd gezet, kent met zijn Economic Freedom Fighters (EFF) een snelle groei omdat die EFF door veel wanhopige werkenden en jongeren wordt gezien als een eenvoudig alternatief. De EFF weigerde een electorale alliantie met de WASP maar sloot recent wel een akkoord met de bijzonder reactionaire Inkatha Freedom Party, een partij die verantwoordelijk was voor de dood van tienduizenden anti-apartheidsactivisten. Het is een waarschuwing voor de koers die Malema en co varen.
Geen verenigde rechtse oppositie
Mijneigenaar en miljonair Mamphela Ramphele zette vorige jaar Agang-SA op als ‘verantwoordelijke zwarte partij’ van de zakenwereld. Ondanks de mediahype is de partij niet van de grond gekomen. De partij kondigde een samenwerking aan met de ‘officiële oppositie’ van de Democratic Alliance. De aankondiging gebeurde met heel wat heisa en Ramphele werd als presidentskandidaat van de DA aangekondigd. Maar alles werd vijf dagen later afgeblazen. Het falen om een verenigde rechtse oppositie tegen het ANC op te zetten, benadrukt de noodzaak van een arbeidersalternatief om Zuid-Afrika uit het doodlopende straatje van het kapitalisme te halen.
De verkiezingen van mei bieden een belangrijke kans om een voorbeeld te stellen met een parlementslid uit de arbeidersbeweging die achter de vijandige linies in het burgerlijke parlement de stem van het protest versterkt. Er zijn ongeveer 63.000 stemmen nodig om in het nationaal parlement te geraken. We doen er alles aan om dat te bereiken. Het is belangrijk voor socialisten in Zuid-Afrika, maar ook in de rest van de wereld. Een succes voor WASP zou een belangrijke stap vooruit zijn in de richting van socialistische revolutie, zowel in Zuid-Afrika als de rest van het continent en de wereld.
HOE EEN SOCIALISTISCHE VERKOZENE HET VERSCHIL KAN MAKEN
Verkozenen van onze organisatie, zoals Joe Higgins (Iers parlement), Paul Murphy (Europees Parlement) of Kshama Sawant (gemeenteraad van Seattle), gebruiken hun mandaat om bewegingen uit te bouwen of te versterken.
Zo gebruikt Kshama Sawant haar positie om de mobilisatie voor een minimumloon van 15 dollar per uur kracht bij te zetten, sinds ze begin januari in de raad aantrad waren er al diverse mobilisaties en actiebijeenkomsten met duizenden aanwezigen. Haar principiële positie werd doorheen de hele VS opgemerkt, zo had Michael Moore het er al over op zijn website.
Paul Murphy wierp zich op als de verdediger van strijdbewegingen en campagnes, hij werd hierdoor reeds de toegang tot Kazachstan en Sri Lanka ontzegd. Ook protestacties in ons land ondersteunt hij, van de strijd van de arbeiders van ArcelorMittal tot het verzet tegen het asociale asielbeleid.
Joe Higgins staat vooraan in het protest tegen de nieuwe waterbelasting in Ierland en eerder tegen de verhoging van de prijzen voor de afvalophaling of de invoering van een extra taks op huizen. Het blijft daarbij niet tot woorden, de positie van Joe wordt gebruikt om te bouwen aan sterke bewegingen met een grote betrokkenheid van onderuit.
Onze verkozenen leven aan een gemiddeld loon van een geschoolde werknemer, de rest gaat terug naar de beweging. Aan een verkozen positie hangen immers geen privileges vast. Het is een positie die deel uitmaakt van de opbouw van een krachtsverhouding. Een consequent socialistisch parlementslid in Zuid-Afrika zou in het land, het hele Afrikaanse continent en de rest van de wereld een impact hebben. De uitdaging om zo’n positie te veroveren, gaan wij als internationalisten mee aan.
INTERNATIONALE SOLIDARITEIT
De verkiezingscampagne van WASP zal ongeveer 150.000 euro kosten. Een groot deel van die middelen wordt in Zuid-Afrika opgehaald maar er is een oproep tot internationale solidariteit. Deze campagne biedt een unieke kans om een consequente socialistische verkozene te behalen in Zuid-Afrika. LSP heeft een bijdrage van 6.000 euro beloofd om dat mogelijk te maken. We halen dit geld op onder leden en sympathisanten. Aarzel niet om zelf ook een bijdrage te doen!
