De voorbije weken is het falen van het wereldwijde kapitalisme voor miljoenen mensen blootgesteld. Het systeem komt in een diepe crisis en het establishment is niet in staat om de nodige maatregelen te nemen om de verspreiding van COVID-19 tegen te gaan.
Artikel door Calvin Priest, Socialist Alternative (VS)
Dit falen is geen toeval. Terwijl wetenschappers en zorgprofessionals al langer schreeuwden over de noodzaak van een dringend antwoord, waren Trump en het politieke establishment bijzonder traag in hun reactie vanuit een verlangen om de business-as-usual en Wall Street-winsten te verdedigen.
Op 1 april waren er wereldwijd meer dan 45.000 mensen gestorven, met 912.000 bevestigde gevallen van besmetting. Het aantal besmettingen blijft bijzonder snel toenemen. In werkelijkheid is dit cijfer slechts het topje van de ijsberg. Er bestaat weinig twijfel over dat er nu wereldwijd vele miljoenen geïnfecteerd zijn. En hoewel dit is geconcentreerd in landen met een ontwikkelde economie, zal de grootste menselijke tol waarschijnlijk komen in minder ontwikkelde economieën met een zwakkere gezondheidsinfrastructuur, zoals Latijns-Amerika, Afrika, delen van het Midden-Oosten en het Indische subcontinent.
Waar meer proactieve maatregelen werden genomen, zoals in Zuid-Korea met een programma van massaal testen van 10.000 mensen per dag, of in Seattle waar het eerste geregistreerde geval van het nieuwe coronavirus in de VS werd vastgesteld en waar maatregelen zoals die van sociale afstand eerder werden genomen, is de curve van de besmetting enigszins afgevlakt.
In Seattle werden deze maatregelen, hoewel nog steeds beperkt, gedreven door de druk van sociale bewegingen. Het socialistische gemeenteraadslid van Seattle, Kshama Sawant, drong aan op onmiddellijke actie aan het begin van de uitbraak en organiseerde werkende mensen om een reeks eisen te stellen aan het politieke establishment, waaronder gratis testen en behandeling, gegarandeerd betaald ziekteverlof, de mogelijkheid om van thuis te werken, schorsing van huur en hypotheekbetalingen, waarbij de nadruk werd gelegd op de cruciale noodzaak van massale testen. Hoewel de genomen maatregelen verre van voldoende waren, laten ze zien dat als we vechten, we kunnen winnen, zelfs in de omstandigheden van een pandemie.
VS nieuw epicentrum
Trump was tegelijk het wereldwijde uithangbord van roekeloosheid in een absoluut criminele aanpak van de crisis.
De eerste reactie van Trump was om de dreiging van het virus te verwerpen (“Dit is een griep”, herhaalde hij). Er ging een maand verloren om voldoende tests en andere dringende maatregelen op te zetten. Trump slaagde er niet in de nodige stappen te zetten om beschermend materiaal of tests voor zorgpersoneel te voorzien. Uit recent onderzoek onder Amerikaanse burgemeesters bleek hoe groot het tekort is: het ontbreekt aan 28,5 miljoen mondmaskers, 24,4 miljoen andere persoonlijke beschermingsmiddelen, 7,9 miljoen testkits en 139.000 beademingsapparaten.
De VS is het nieuwe wereldwijde epicentrum van de pandemie, met meer dan 205.000 mensen die besmet zijn, 4.516 doden [ondertussen opgelopen tot meer dan 10.000!], met een verwachte dodentol van 100.000 tot 240.000 Amerikanen. Op dit moment is de staat New York en vooral New York City het nationale epicentrum, maar er zullen binnenkort ook andere epicentra zijn, waarschijnlijk inclusief Louisiana, waar de uitbraak zich snel heeft ontwikkeld. De staat New York heeft meer dan 83.000 bevestigde gevallen, 40% van het nationale totaal en meer dan in de provincie Hubei in China, en 1.941 sterfgevallen. Ziekenhuizen en mortuaria in delen van New York City zijn nu volledig overweldigd.
Ondanks de afschuwelijke menselijke kosten, staan Trump en de Amerikaanse heersende klasse te popelen om de economie te heropenen, in een poging om de winst en de aandelenkoersen te herstellen.
Oproepen om de economie te herstarten
Op 24 maart heeft Trump gezworen de coronavirus-restricties met Pasen op te heffen. Hij zei: “Er zullen overal in het land volle kerken zijn… Ik denk dat het een prachtige tijd zal worden.” Onder hevige druk om terug te krabbelen, paste hij zijn boodschap aan en riep in plaats daarvan op om vanaf 30 april het werk te hervatten.
Trump staat verre van alleen met de eis om terug te keren naar de normale gang van zaken, tegen elke prijs voor de gezondheid en het leven van de werknemers. Nog voor de uitspraken van Trump rond een herstart op Pasen schreef de redactie van de Wall Street Journal: “Het zal in sommige kringen niet populair zijn, maar de federale en staatsambtenaren moeten nu beginnen om de antivirusstrategie aan te passen om een economische recessie te voorkomen.”
De meest brutale uitspraken komen van rechtse figuren zoals Glenn Beck die opriep tot “economisch patriottisme”, in het bijzonder van oudere Amerikanen, door onmiddellijk terug aan het werk te gaan en te sterven indien nodig, om toch maar de economie op gang te krijgen. Het verschil tussen het ‘economisch patriottisme’ van rechtse figuren en dat van het bredere establishment zit vooral in de mate van directheid, niet zozeer in de intenties.
De mainstream visie van het establishment werd brutaal samengevat door Dick Kovacevich, voormalig CEO van Wells Fargo en nu topman bij Cisco en Cargill. Hij zei: “We zullen de mensen geleidelijk aan terugbrengen en zien wat er gebeurt. Sommigen van hen zullen ziek worden, sommigen zullen zelfs sterven, ik weet het niet… Wil je een economisch risico nemen of een gezondheidsrisico? Je mag kiezen.”
Het is natuurlijk absoluut waar dat er naast de pandemie een economische catastrofe aan de gang is. Er zijn voorspellingen dat 30% van de Amerikaanse werknemers binnen een maand werkloos zullen zijn, daarmee zou het werkloosheidscijfer dat van de Grote Depressie evenaren. Maar terwijl het Coronavirus een enorme impact heeft, was het slechts een keerpunt in de wereldwijde kapitalistische crisis die diepe wortels heeft die verder gaan dan de pandemie.
We moeten niet concluderen dat het leven van werkende mensen ondergeschikt maken aan de behoeften van het kapitalisme slechts een kenmerk is van de rechtervleugel of de belangen van de grote bedrijven. De New Yorkse burgemeester Bill de Blasio heeft vorige week het idee geopperd om de scholen in de stad voor 20 april te heropenen, voordat de oppositie hem dwong om dit voorstel te laten vallen. Ook ruim een week nadat de stad in quarantaine ging, bleven bouwplaatsen waar luxe appartementen voor de superrijken worden gebouwd actief doorwerken. Dit stopte alleen maar omdat bouwvakkers en hun vakbonden eisten dat er een einde kwam aan een situatie waarin arbeiders in liften met 20 tegelijk op en neer gingen en ernstig gevaar liepen besmet te raken.
De Democratische Gouverneur van New York, Andrew Cuomo, zei onlangs op CNN: “We hebben het over het beschermen van levens. Er moet daarnaast echter ook gesproken worden over economische levensvatbaarheid… Je kunt de economie niet voor altijd tegenhouden, dus we moeten beginnen na te denken hoe lang iedereen blijft thuis blijft.”
Natuurlijk moet de economische activiteit op een bepaald moment weer herstarten, maar onder welke voorwaarden, in wiens belang en hoe worden deze beslissingen genomen? Vertegenwoordigers van werknemers in belangrijke sectoren, van de verwerkende industrie tot het onderwijs, moeten in dit proces rechtstreeks inspraak krijgen en een veto kunnen uitspreken. De heropstart van de economie gaat niet alleen over het “afvlakken van de curve” van het virus. Het moet worden gekoppeld aan een duidelijke strategie, waarbij het leven en de gezondheid van de werknemers op de eerste plaats komen, en met echte middelen om nieuwe uitbraken, die onvermijdelijk zijn, het hoofd te bieden.
Als het van de bazen en de gevestigde politici afhangt om sectoren terug op te starten, dan zal er geen rekening worden gehouden met de veiligheid van de werkenden. Als ze ons vragen om ons leven op het spel te zetten voor hun winst, dan moeten wij ons organiseren in onze vakbonden en met onze collega’s terugvechten.
Het moet ook duidelijk zijn dat de heersende klasse en Trump de gelegenheid van de pandemie kunnen aangrijpen om democratische basisrechten te beperken. Dat is iets waar we ons ook resoluut tegen moeten verzetten. Dit is al gebeurd in verschillende landen, van Chili tot Hongarije. De New York Times beschreef hoe het minister van justitie van de Amerikaanse regering het parlement vroeg “om ingrijpende nieuwe bevoegdheden, waaronder een plan om de wettelijke bescherming van asielzoekers af te schaffen en mensen voor onbepaalde tijd zonder vorm van proces vast te houden.” In het parlement kwam er tegenwind, maar het is een ernstige waarschuwing voor wat kan komen.
Reddingsoperatie voor de miljardairs
De prioriteiten van de heersende klasse kwamen duidelijk tot uiting in het stimuluspakket van 27 maart. Dat pakket omvatte een immens bedrag van 425 miljard dollar aan collectieve reddingsoperaties, die worden gebruikt om voor maar liefst 4 biljoen dollar aan leningen voor grote bedrijven te kapitaliseren in vergelijking met een veel kleiner bedrag voor gewone mensen. Zelfs de opname van beperkte maatregelen voor werkenden is niet te wijten aan de groei van een geweten, maar eerder aan de erkenning dat zonder wat geld rechtstreeks in de zakken van de mensen te steken de economie volledig zou kunnen instorten.
Bernie Sanders verdedigde een aanzienlijke uitbreiding van de bescherming tegen werkloosheid en andere maatregelen, terwijl het AOC scherpe kritiek op het wetsvoorstel uitte. Maar het moet duidelijk zijn dat ze beiden een vergissing begingen door voor het stimuluspakket te stemmen. De vertegenwoordigers van de arbeidersklasse mogen geen linkse dekmantel geven aan een rot politiek establishment in ruil voor beperkte hervormingen.
De kwetsbaarheid van de VS voor het coronovirus beperkt zich niet tot het falen van Trump. Er is ook de gebrekkige gezondheidszorg. Beide traditionele partijen hebben lang fel gestreden tegen publieke zorg. Hun vastberadenheid om de winst centraal te stellen, begon niet met de huidige crisis. We moeten verder gaan dan het openen van de bestaande zorg voor iedereen: er is nood aan een openbare gezondheidsdienst waarbij ziekenhuizen, de bredere zorgsector en de farmaceutische industrie in democratisch publiek bezit worden genomen en door de werkenden worden beheerd op basis van de zorgnoden, niet de winsten.
De voorbije maand heeft het Democratische establishment alles in het werk gesteld om Joe Biden te ondersteunen en de politieke revolutie van Bernie Sanders te blokkeren. Biden is tegenstander van algemeen toegankelijke gezondheidszorg. Maar in de reactie op de pandemie was Biden zo onbekwaam dat er gespeculeerd werd over de mogelijkheid om hem op de Democratische Conventie te vervangen door een meer bekwame vertegenwoordiger van de heersende klasse, zoals Andrew Cuomo. We begrijpen dat velen wanhopig uitkijken naar het einde van het bewind van Trump, maar toch kunnen werkenden geen steun geven aan Biden of Cuomo. We moeten tegen het volledige establishment ingaan.
Organiseren in de crisis
Om toegankelijke zorg, betaalbare huisvesting of andere verworvenheden af te dwingen in de context van de wereldwijde ineenstorting van het kapitalisme, moeten we ons organiseren.
De voorbije dagen en weken hebben werkenden heldhaftige strijd gevoerd tegen hun bazen. Van het personeel van Instacart in de distributiesector tot schoonmakers in Pittsburgh of zorgpersoneel in New York Coty, er is een groeiend verzet bezig. Ondertussen profiteren bedrijven als Amazon van de pandemie, terwijl ze weinig tot geen bescherming bieden aan hun meest risicovolle werknemers, met een groeiend aantal bevestigde infecties in de magazijnen van Amazon.
We moeten de strijd van de arbeidersklasse koppelen aan bredere eisen. Alle werknemers hebben recht op een veilige werkplek en niemand zou moeten kiezen tussen inkomen en veiligheid. Werknemers hebben het recht om te staken en werk te weigeren, en we moeten ons organiseren tegen pogingen om te eisen dat we terugkeren naar de werkplek vooraleer het veiligheidsbeleid is ingevoerd. De bazen zullen de winst op de eerste plaats blijven zetten, dus we moeten vechten voor de oprichting van gekozen werknemerscomités om de behoeften van de werkenden op de werkplek te beschermen. Werknemers en onze vakbonden moeten elke opschorting van collectieve onderhandelingen of het recht om een vakbond op te richten afwijzen. We moeten alle aanvallen op de vakbondsrechten bestrijden! We moeten ook “risicoloon” eisen voor alle essentiële werknemers, die tijdens de pandemie ten minste “anderhalf uur” moeten worden betaald. Bedrijven die weigeren volgens deze regels te werken, moeten in handen van de overheid komen, met democratische controle en beheer door de werknemers. Red de werkende mensen, niet de grote bedrijven!
In heel het land neemt de werkloosheid fors toe. Tegelijk blijft de huur bijzonder hoog. De organisatie ‘Rent Strike 2020’ werkt samen met Socialist Alternative en anderen om huurstakingen op te bouwen rond de eis van een opschorting van alle huur- en hypotheekbetalingen tijdens de pandemie. Als deze eisen niet ingelost worden, zal op 1 mei een massale huurstaking naar voren gebracht worden. Een succesvolle huurstaking op grote schaal vereist een hoge mate van organisatie in flatgebouwen, in wijken, op stadsniveau en op nationaal niveau. Het is noodzakelijk om deze campagne uit te bouwen: tijdens de pandemie kunnen miljoenen mensen met uithuiszetting bedreigd worden of dreigen gezinnen zich nog dieper in de schulden te steken. Om te kunnen winnen, moeten huurders goed georganiseerd zijn en de steun genieten van de bredere arbeidersklasse, met inbegrip van de vakbonden.
Deze pandemie maakt duidelijk hoe rot en wreed het kapitalisme is. Het hoeft niet zo te zijn. We moeten niet alleen vechten voor noodmaatregelen tijdens de pandemie, maar ook voor een alternatief op dit zieke systeem: een socialistische wereld waarin de middelen van de maatschappij en de grote bedrijven democratisch in publieke handen worden genomen en op een rationele en duurzame manier worden gepland met het oog op onze behoeften in plaats van hun winsten.
Laten we de miljardairs zien dat we niet zullen sterven voor Wall Street.
