Na meer dan een week van aanhoudende protesten moest gouverneur Ricardo Rosselló van Puerto Rico in de nacht van 24 juli aftreden. De aankondiging kwam er nadat honderdduizenden Puerto Ricanen geprotesteerd hadden, waarbij elke afslag op de hoofdweg werd afgesloten en het land uit protest volledig tot stilstand kwam. “Ricky” verscheen op Fox News kort nadat hij had uitgelegd dat hij niet zou aftreden omdat hij “wilde afmaken wat hij was begonnen.” Hij werd gevraagd wie hem in zijn land steunde en kon daar niet op antwoorden. Dit was duidelijk in de straten van San Juan. Elke straathoek, elk bord, elk bord, elk winkelruit droeg de slogan: “Ricky Renuncia!”
Artikel door Toiya Shester (Socialist Alternative)
Puerto Rico bevindt zich midden een verwoestende 13-jarige recessie die heeft geleid tot de uittocht van honderdduizenden mensen naar het vasteland. De regering riep het faillissement van Puerto Rico uit in 2017. Hoewel president Trump beweert dat het aantal veel lager ligt, zijn er 4.645 mensen gestorven als gevolg van de orkaan Maria en hebben honderdduizenden nog steeds te lijden onder een gebrek aan basisvoorzieningen, waaronder onderdak. De schade van de orkaan wordt geschat op 90 tot 120 miljard dollar. De niet-verkozen Fiscale Raad van Toezicht van de Amerikaanse regering – in de volksmond aangeduid als “La Junta” – is doorgegaan met de niet-aflatende besparingen, privatiseringen van energie, scholen en telecommunicatie en besparingen die de levensstandaard van miljoenen mensen volledig afbreken. De statistieken zijn schokkend: meer dan 44% van de werkenden en jongeren leeft in armoede.
Sinds de tragedie van de orkaan Maria is de hulp aan het eiland een doelwit geworden van winstbejag, wanbeheer en corruptie. De “schuldverlichtingsmaatregelen” hielden in dat scholen werden verkocht en het geld werd opgepot door corrupte ambtenaren. Bij een protest hield een schoolmeisje een bord vast waarop stond: “Geweld is mijn school aan het sluiten.”
Gelekte sms-berichten tussen Rosello en ambtenaren, die de directe aanleiding vormden voor de protesten, toonden met schokkende ongevoeligheid de ware aard van de elite. Dit was de druppel die de emmer deed overlopen. In honderden belastende sms-berichten maakten ze grapjes over de moord op de burgemeester van San Juan, Carmen Yúlin Cruz, en waren er homofobe opmerkingen en ‘grappen’ over lijken die zich na de orkaan Maria opstapelden.
De betogers maakten heel duidelijk dat ze niet zouden stoppen vooraleer de gouverneur aftrad. Op maandag 22 juli nam de gouverneur ontslag als partijvoorzitter en zei dat hij geen kandidaat was om herkozen te worden. Maar dit volstond niet. De betogers wilden hem eruit. Zelf was ik met andere leden van Socialist Alternative in San Juan om deel te nemen aan het protest en er verslag van uit te brengen.
Er waren plannen voor de hele week van de actie, inclusief een donderdagmars door het financiële district van San Juan en het hoofdkwartier van de belangrijkste bank van het eiland, Banco Popular, waarvan de voorzitter in ‘La Junta’, de financiële adviesraad van Puerto Rico, zit. Doorheen de beweging groeide de eis van het stoppen van dit ongekozen orgaan. Een mars door deze buurt was dus belangrijk. Een andere dag van massaprotest was voorzien voor de volgende zaterdag. Toen zou het grootste winkelcentrum van het eiland geblokkeerd worden. Een lid van de familie Fonalleda, een deel van de elite die het winkelcentrum bezit, schreef een brief aan de gouverneur met het verzoek om naar de mensen te luisteren en ontslag te nemen. De vakbond van vrachtwagenchauffeurs stelde dat er een staking zou volgen indien hij die maandag niet zou aftreden. Een staking van vrachtwagenchauffeurs zou in principe alle handel op het hele eiland stoppen. En in de tussentijd waren er elke dag voor het Fortaleza – het landhuis van de gouverneur – protesten die nog verder dreigden te escaleren.
Ongetwijfeld heeft al deze druk en de dreiging van verdere escalatie met grote economische gevolgen de gouverneur gedwongen om toe te geven en ontslag te nemen. Dit was een belangrijke overwinning voor de bevolking van Puerto Rica!
De omvang van de protesten, de omvang van de solidariteit en eenheid die het gewone volk van Puerto Rico tijdens deze strijd heeft getoond, waren historisch. Mensen van alle leeftijden waren het er volmondig over eens dat aanhoudend straatprotest de enige manier was om Ricky weg te krijgen. Vakbonden, studenten, geestelijken en de LGBTQ-gemeenschap werkten samen om elke dag in heel het land actie te voeren. Er was geen geweld van de mensen. Er was geen ruzie over acties. Er was tijdens het roepen van slogans zelden een pauze die langer dan 30 seconden duurde.
“Ricky Renuncia, Y Lleva La Junta!” – Ricky is weg, nu moet La Junta volgen
Hoe moest het nu verder? Nadat Ricky was afgetreden, stond minister van Justitie Wanda Vazquez al klaar om de nieuwe gouverneur te worden. Hoewel ze niet deelnam aan de beruchte chatgroep van de gouverneur, werd ze door de bevolking bijna evenzeer gehaat als Ricky. Het protest ging door en Wanda verklaarde dat ze de positie van gouverneur niet zou innemen.
Op 2 augustus werd Pedro Pierluisi beëdigd als nieuwe gouverneur van Puerto Rico. Een studentenactivist van de Universiteit van Puerto Rico vertelde ons: “Hij is een extreemrechtse kapitalist die de private sector vertegenwoordigt. Hij is waardeloos.” Tot overmaat van ramp was hij voor zijn aantreden een advocaat die La Junta vertegenwoordigde, het financiële bestuur dat de mensen samen met Ricky weg wilden krijgen met hun protest. La Junta is een ondemocratisch, ongekozen orgaan dat koloniale controle en toezicht heeft over de economie van Puerto Rico. Het voert extreme besparingen door die het eiland jarenlang verarmd hebben in naam van het afbetalen van een onrechtvaardige schuld. La Junta moet weg!
De protesten bleven aandringen op echte verandering van het regime van corruptie en elitarisme dat het eiland al jaren regeert. Dit dwong de Senaat en het Hooggerechtshof van Puerto Rico om de eed van Pierliusi als gouverneur op 9 augustus teniet te doen, met als gevolg dat Wanda Vazquez gouverneur werd in zijn plaats. Maar de Puerto Ricanen zijn niet tevreden en er kwamen nog dezelfde dag opnieuw protesten op gang, waarbij haar ontslag werd geëist gekoppeld aan de vraag dat het volk en niet de interne partijonderhandelingen over de nieuwe gouverneur zou beslissen. Gezien de hoge mate van publieke ontgoocheling over het politieke systeem lijkt het waarschijnlijk dat de protesten zullen doorgaan.
De bevolking van Puerto Rico heeft laten zien dat massale actie corrupte politici kan en zal neerhalen. Maar zoals we zagen, kan dit er simpelweg toe leiden dat andere corrupte politici hun plaats innemen. Het is tijd voor de werkenden en jongeren van het eiland om het koloniale regime, de financiële oligarchie en de dictatuur van het grootkapitaal over het leven van de mensen te betwisten. Over het hele eiland zijn er al massale volksvergaderingen aangekondigd om te debatteren over de volgende stappen die de beweging moet nemen in de strijd tegen het rotte regime waar Rossello slechts een voorman van was.
De kapitalisten van Wall Street zijn bereid om het land te verarmen om hun zakken te vullen zoals ze dat over de hele wereld doen. De werkenden in de VS moeten met onze Puerto Ricaanse zusters en broeders samenwerken in de strijd tegen het kolonialisme en de besparingen, wat uiteindelijk betekent dat ze moeten vechten tegen het kapitalisme.
De ongelooflijke massale strijd toont hoe we kunnen ingaan tegen aanvallen door grote bedrijven en de regering-Trump in Puerto Rico en het Amerikaanse vasteland. Ideeën van socialisme, strijd en solidariteit kennen een nieuwe opgang in Noord- en Midden-Amerika. Er wordt in de VS door de nieuwe generatie gediscussieerd over socialisme. De campagne van Bernie Sanders en de heroplevende arbeidersstrijd versterken dit. Dit zijn de krachten die een bondgenoot van de werkenden en jongeren in Puerto Rico zijn in de strijd tegen La Junta en voor een democratisch en socialistisch Puerto Rico als onderdeel van een socialistische federatie van Noord-Amerika.
Wij zeggen:
- Organiseer massale solidariteitsprotesten op het vasteland om onze broeders en zusters in Puerto Rico te steunen!
- Afschaffing van La Junta (de Fiscale Raad van Toezicht). Annulering van de schuld. Dekoloniseer Puerto Rico!
- Volledige steun voor de wederopbouw van huizen, infrastructuur en diensten die door de orkaan Maria over het hele eiland zijn verwoest.
- Alle besparingen ongedaan maken; scholen heropenen. Stop de privatisering – telecommunicatie en elektrische energie terug in publieke handen.
- Onmiddellijke verkiezingen; het hele establishment aan de kant schuiven; voor kandidaten van werkenden volledig onafhankelijk van alle bedrijfsbelangen, om een einde te maken aan de corruptie en te vechten voor een programma dat de behoeften van de werkenden en armen verdedigt, niet de banken en grote bedrijven – voor een socialistisch en democratisch Puerto Rico.
