Kshama Sawant werd in 2013 voor het eerst verkozen als gemeenteraadslid van Seattle. Ze deed dit met meer dan 90.000 stemmen en als openlijk socialistische kandidaat en lid van Socialist Alternative. Dit was voor “Bernie” en “AOC” (Alexandra Ocasio-Cortez) algemeen bekend waren.
Artikel door Bryan Koulouris, Socialist Alternative
Kshama gebruikt haar verkiezingscampagne van 2013 om op te komen voor een minimumloon van 15 dollar per uur op een ogenblik dat geen enkele prominente verkozene het opnam voor deze eis van onder meer de stakende werkenden in de fastfoodsector. De verkiezingsoverwinning van Kshama en de verenigde beweging van werkenden en socialisten zorgde ervoor dat Seattle de eerste grote stad werd waar het minimumloon van 15 dollar effectief werd afgedwongen.
De beweging voor 15 dollar botste op stevig verzet door het establishment. Maar na de overwinning in Seattle volgden nog verschillende overwinningen in heel het land. De verkiezingsoverwinning van Kshama in 2013 was de eerste grote electorale doorbraak voor socialisten in de VS. Dat gaf vertrouwen aan andere linkse activisten: het bevestigde immers dat het mogelijk was om het establishment een nederlaag toe te brengen. Dit werd versterkt door de herverkiezing van Kshama in 2015.
Om verworvenheden voor werkenden, jongeren en onderdrukten te bekomen, volstaan verkiezingen niet. Verkozen posities moeten door socialisten gebruikt worden om bewegingen op te bouwen en het klassenbewustzijn te versterken om tot verandering te kunnen komen. Kshama Sawant en Socialist Alternative in Seattle hebben mooi aangetoond hoe dit kan.
Er waren tal van overwinningen waarvan gedacht werd dat ze onmogelijk waren. Werkenden en activisten wonnen aan zelfvertrouwen, hadden een stem op het stadhuis en konden rekenen op een waardevolle organisatiekracht rond de verkozen positie van Kshama. Er kwamen regels om huurders beter te beschermen, ‘Columbus dag’ werd afgevoerd om plaats te maken voor een ‘dag van de inheemse bevolking’, de bouw van een grote politiebunker werd geblokkeerd, …
De campagne voor een derde mandaat met verkiezingen in november is geconcentreerd op de strijd voor een algemene controle op de huurprijzen en een belasting op grote bedrijven voor de financiering van een groot programma van sociale huisvesting. Als we een overwinning kunnen boeken rond huisvesting, dan zou dit net als met de 15 dollar in 2013 de deur openen voor strijd en nieuwe wetgeving in andere steden waar de werkenden geconfronteerd worden met een onhoudbare huisvestingscrisis.
Huisvestingscrisis en machtige vijanden
Twee van de vijf rijkste miljardairs ter wereld wonen in Seattle. Toch zijn er in de stad ook tentenkampen voor daklozen in zowat elke buurt – tenzij daar waar de politie hen repressief verjaagd heeft. De huizenmarkt faalt voor de bevolking in de stad. Steeds meer werkenden worden verdreven door uithuiszettingen, stijgende huurprijzen en het meest regressieve belastingstelsel in het land.
In geen enkele andere Amerikaanse stad wordt er zoveel gebouwd. Grote projectontwikkelaars proberen de stad om te vormen tot een speeltuin van de rijken. Ze weten dat de eis van Kshama voor controle op de huurprijzen en belastingen op de rijken om degelijke sociale huisvesting te financieren een belangrijk obstakel hiervoor is.
Big business probeert dan ook om deze verkiezingen op te kopen. Ze hebben meer dan een miljoen dollar in twee verkiezingscampagnes gestoken om Kshama te bestrijden. Dit geld gaat naar een eindeloze stroom mails en professionele pamfletten die de ware bedoelingen van de miljardairs en projectontwikkelaars verstoppen achter ‘progressieve’ retoriek. Maar die ware bedoelingen zijn duidelijk: ‘gelijk wie, maar niet Kshama’ moet verkozen worden.
De big business voelt zich momenteel sterk in Seattle. Hun agenda werd meermaals gestopt door Sawant, de groei van de socialistische linkerzijde, de toegenomen arbeidersstrijd en belangrijke overwinningen rond 15 dollar en huurrechten. Maar in de voorbije twee jaar haalden de miljardairs ook een overwinning toen de “Amazon-taks” terug werd ingetrokken en ze wonnen de burgemeestersverkiezingen.
Vorig jaar stonden Kshama en Socialist Alternative vooraan in een grote campagne om Amazon en de grote bedrijven een belasting op te leggen die moest dienen om te investeren in degelijke sociale huisvesting. Toen de campagne deze taks voorstelde, zorgde de druk van huurders en werkenden ervoor dat de gemeenteraad unaniem voor de taks stemde. Maar toen zette de rijkste man ter wereld – Jeff Bezos – al zijn economische macht en zijn lobbywerk in om dit te stoppen. De Amazontaks werd uiteindelijk ingetrokken toen een grote meerderheid van de gemeenteraadsleden aan de druk toegaf. Bezos werd daarbij geholpen door burgemeester Jenny Durkan die in 2017 verkozen werd, onder meer op basis van een kiesfonds van 350.000 dollar waaraan Amazon bijdroeg.
In 2017 steunde Socialist Alternative de onafhankelijke linkse kandidaat Nikkita Oliver voor de positie van burgemeester. Helaas besloot een deel van de vakbondsleiders om Durkan te steunen en werd dit gevolgd door verzet tegen de strijd voor een taks op Amazon en de grote bedrijven. Deze dynamiek van een establishment dat zich versterkt voelt en een verdeelde arbeidersbeweging, maakt dat Socialist Alternative begrijpt dat de campagne om Kshama herkozen te krijgen niet evident wordt. Het debat in de vakbonden van Seattle is van nationaal belang en bevat lessen over hoe we met de arbeidersbeweging vooruit kunnen gaan.
De arbeidersbeweging in Seattle
Met een nooit geziene ongelijkheid is er nood aan een groeiende en sterke arbeidersbeweging. Daartoe moeten we tegen de grote bedrijven ingaan. Zij willen immers onze rechten, lonen en verworvenheden afbouwen. We gaan deze strijd best aan met offensieve eisen en een strijdbare strategie, waarbij we van onderuit bouwen in de vakbonden en ons niet beperken tot wat aanvaardbaar is voor de grote bedrijven.
Er was de voorbije jaren een opleving van arbeidersstrijd. De leerkrachten stonden daarbij op de eerste lijn. Peilingen geven aan dat de steun voor de vakbonden drastisch is toegenomen door deze bewegingen, zeker onder jongeren. Kshama Sawant is dan ook trots dat ze tot hiertoe reeds de steun kreeg van 13 vakbondsafdelingen in Seattle die samen ongeveer 80.000 werkenden in de staat Washington organiseren.
Helaas denken sommige meer ‘pragmatische’ arbeidersleiders dat we onze invloed kunnen versterken door te bouwen aan een “consensus” met CEO’s en het politieke establishment, in plaats van te begrijpen dat deze krachten net een obstakel zijn in het verbeteren van de levensvoorwaarden van werkenden. Deze vakbondsleiders stemden in de regionale vakbondsraad tegen steun aan Kshama. Ze deden dit doorgaans zonder democratische inspraak van de eigen basis.
Na de beslissing van de regionale vakbondsraad om Kshama Sawant niet te ondersteunen, verklaarde Monty Anderson van de vakbond in de bouwsector: “We moesten de banden breken toen ze zich begon te moeien met het politiekantoor, de Amazontaks, en tussen de teamsters en UPS ging staan. Een lokale politicus moet zich daar niet mee inlaten. Een lokale politicus moet de zakenwereld in de stad steunen en ze deed het omgekeerde.” We moeten dit soort ondernemers-syndicalisme verwerpen en gaan voor een strijdbare strategie voor controle op de huurprijzen, een Green New Deal voor werkenden, meer publieke verantwoording door de politie, … Helaas besloot een deel van de vakbondsleiding, al dan niet bewust, om te gaan voor een opstelling die Amazon en de grote bedrijven ten goede komt, in plaats van te vertrekken van de belangen van werkenden en onderdrukten. Deze verkiezingen winnen en de linkerzijde in de arbeidersbeweging verenigen, zou nationale implicaties hebben in het versterken van een strijdbare arbeidersbeweging.
Nationaal belang
Steeds meer activisten die zich als socialist omschrijven raken verkozen en voeren campagnes in heel het land. Het leidt onder de linkerzijde tot een belangrijke vraag: hoe kunnen socialisten een verkozen positie efficiënt gebruiken onder een kapitalistisch systeem? Sommigen stellen dat we ons socialistisch profiel best afzwakken of enkel opkomen als Democratische kandidaten, maar de overwinningen van Kshama tonen aan dat het mogelijk is om socialistische ideeën te populariseren, onafhankelijke campagnes te voeren en bewegingen op te bouwen die tot overwinningen leiden. Deze verkozen positie behouden is dan ook van belang voor de hele linkerzijde in de VS als onderdeel van het debat over hoe we tot verandering kunnen komen.
De strategie van Socialist Alternative is gebaseerd op de erkenning dat de miljardairs er alles aan doen om onze rechten, levensstandaard en planeet op te offeren in hun zoektocht naar meer winsten. Enkel de kracht van de georganiseerde en verenigde werkende klasse kan tot verandering leiden. Verkiezingen zijn een instrument dat we in deze strijd kunnen gebruiken, net als bij elke staking of campagne moeten we alle mogelijke middelen inzetten om onze strijd te winnen!
Meer weten? Lees dit artikel: “Seattle and the Socialist surge in the US”
