De prominente rol van scholiere Anuna De Wever in de debatten over de klimaatacties maakt dat iedereen in Vlaanderen nu wel afkeer lijkt te hebben van minstens één De Wever. De omvang van het klimaatprotest is een streep door de rekening van de ‘ecorealisten’ van N-VA. In Antwerpen kwam Bart De Wever er door zijn akkoord met de actiegroepen rond mobiliteit nog mee weg om zich ‘klimaatvriendelijk’ in de electorale markt te zetten. Voor de verkiezingen van 26 mei wordt dat moeilijk.
Als voorbereiding op die kiescampagne houdt N-VA vier V-dagen: conferenties waarop vier centrale thema’s worden besproken. Ecologie is daar één van, maar er werd van wal gestoken met hét stokpaardje van de Vlaams-nationalisten: confederalisme. In de berichtgeving over die eerste V-dag was er vooral aandacht voor de oproep van voorzitter De Wever aan de ‘klimaatbrossers’ om ‘vertrouwen te hebben’ en niet toe te geven aan ‘doemdenken.’ Angstzaaierij moet vermeden worden, aldus de partij die uit de regering stapte omdat een niet-bindend akkoord rond asiel de ‘deuren wagenwijd open’ zou zetten.
De N-VA heeft het moeilijk om te reageren op de jongeren (én ouderen) die zo vastberaden op straat komen voor het klimaat. Voorzitter De Wever verklaarde dat hij “niet cynisch” wil doen over hen, maar zijn partijgenoten en ook hijzelf grossieren ondertussen in het cynisme. Voormalig staatssecretaris Francken bijvoorbeeld haalt met een ‘ironisch’ bericht op sociale media uit naar de zogenaamde hypocrisie van jongeren die voor het klimaat opkomen, maar wel willen reizen en met de auto tot aan school gebracht worden. De Wever zelf verklaarde dat het de afgelopen jaren “steeds beter” gaat met ons milieu: “De voorbije jaren is onze lucht gezonder geworden, ons verkeer veiliger en onze energie groener.” Waarop hij het partijpleidooi voor kernenergie herhaalde. Het pakt echter niet. De klimaatbetogers zijn immers geen doemdenkers: ze zijn doorgaans hoopvol omdat ze beseffen dat massale acties van onderuit de sleutel tot verandering zijn.
Niet alleen het klimaatprotest is een probleem voor N-VA. Ook rond koopkracht is er het potentieel van een beweging. De Franse gele hesjes blijven maar doorgaan. Bij ons blijft dat protest relatief beperkt, maar straks houden de vakbonden een nationale stakingsdag voor meer koopkracht. Daarmee kan dit thema naast klimaat centraal op de politieke agenda gezet worden. De N-VA-bijeenkomst over confederalisme werd gebruikt om een doorgedreven aanval op de koopkracht voor te stellen. Jan Jambon pleitte voor het einde van nationaal loonoverleg. Hij wil dit doorschuiven naar de bedrijven met “bedrijfsbonden” in plaats van nationale vakbonden. Als er in bedrijven over lonen onderhandeld wordt, zal het zonder de onderliggende sokkel van de indexering van de lonen zijn. Die wil N-VA immers afschaffen. En dan wil N-VA het argument van koopkracht gebruiken tegen klimaatactivisten?!
Zowel rond klimaat als koopkracht komt N-VA met voorstellen die niet beantwoorden aan wat brede lagen van de bevolking willen en wat ze met hun protest eisen. We zien een botsing tussen wat neoliberale politici verdedigen en wat de belangen van de gewone mensen en de planeet vereisen.
