De Amerikaanse president George W. Bush zal geen goede herinneringen overhouden aan de parlementsverkiezingen van 7 november. In die tussentijdse verkiezingen werd afgerekend met het weinig populaire beleid van de Republikeinse president. De Republikeinen leden zware verliezen en verliezen hun meerderheid in zowel de Kamer (Huis van Afgevaardigden) als de Senaat.
Gilles
In de Kamer beschikken de Democraten nu over 230 zetels tegenover 196 voor de Republikeinen. In de Senaat wordt de Republikeinse meerderheid voor het eerst in 12 jaar gebroken. De Democraten hebben er 51 zetels tegenover 49 voor de Republikeinen. De meerderheid van de gouverneurs zijn Democraten, zelfs indien een aantal bekende Republikeinen, zoals Arnold Schwarzenegger, er in slaagden om zich te laten herverkiezingen. Bush zal door deze verkiezingen minder de handen vrij hebben tijdens de twee laatste jaren van zijn mandaat.
De tussentijdse verkiezingen konden dit jaar, in tegenstelling tot anders, op heel wat aandacht rekenen en ze werden bovendien gedomineerd door de buitenlandse politiek van de VS. De oorlog in Irak was een belangrijk thema. 60% van de Amerikaanse bevolking is tegen die oorlog en zowat 40% van de kiezers stelden volgens een peiling dat ze “tegen Bush” hadden gestemd.
Bush verklaarde dat hij de Democratische vooruitgang niet had zien aankomen. De positie van Bush is de afgelopen twee jaar sterk veranderd. Bij de vorige presidentsverkiezingen slaagde hij er nog in om zichzelf voor te stellen als de centrale commandant van de “oorlog tegen het terrorisme”.
Een tweede thema dat sterk naar voor kwam bij deze verkiezingen, was corruptie. In exit-polls verklaarde drie kwart van de kiezers dat corruptie hun stemgedrag had beïnvloed. Een twintigtal parlementsleden waren betrokken in corruptieschandalen of onderzoeken. De recente veroordeling van de lobbyist Jack Abramov in Washington zal ook wel een rol gespeeld hebben. Abramov werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van 5,5 jaar en een boete van 21 miljoen dollar. Deze zaak legde een web van corruptie tussen bedrijven, lobbyisten en parlementsleden bloot.
Dat zijn niet de enige problemen waarmee Bush en zijn Republikeinse aanhangers geconfronteerd worden. De regering slaagde er ook niet in om goed te reageren om de catastrofe met de orkaan Katrina in New Orleans. Ook dat is nog niet vergeten.
De Democraten wonnen ondanks zichzelf. Er is een groot ongenoegen, maar de meeste Amerikanen zien geen alternatief. Dat blijkt uit het feit dat slechts 40% van de bevolking ging stemmen. En dat lag dan nog hoger dan bij vorige verkiezingen. Zoals gewoonlijk ging de grote meerderheid van de armen niet stemmen.
De Democraten slaagden er niet in om zich een anti-oorlogsprofiel aan te meten. De partij heeft geen terugtrekkingsplan. Er wordt enkel gesteld dat de aanwezigheid van de troepen moet worden herbekeken. Hillary Clinton voerde reeds campagne voor de presidentsverkiezingen van 2008. Zij stelde dat Irak eerst stabieler moet worden, waardoor er net meer troepen zouden nodig zijn. Er is ook niet ingegaan op de leugens van Bush die aan de basis van de oorlog lagen, noch op het asociaal beleid in de VS.
De Democraten zijn slechts een alternatieve partij voor de grote bedrijven in de VS. Het hele politieke systeem is er op gericht om de twee vleugels van de burgerlijke politiek tegen elkaar uit te spelen om zo tegenstand van derde partijen te vermijden. Ongenoegen tegenover één partij kan veilig gekanaliseerd worden naar steun voor de andere partij. Beide partijen krijgen enorm veel financiële steun van de bedrijfswereld. Deze verkiezingscampagne zal de twee partijen samen 2,8 miljard dollar. Vreemd genoeg krijgen de Democraten aanzienlijke financiële steun van de vakbonden, in 2004 ging het om 49 miljoen dollar.
Ondanks haar beperkte middelen slaagde de Groene Partij er in om een aantal belangrijke stappen vooruit te zetten bij deze verkiezingen. Dat was mogelijk door haar standpunten tegen de oorlog en tegen de grote bedrijven. Alhoewel de meeste groene kandidaten niet meer dan 2% behaalden, waren er toch enkele uitschieters. In Illinois haalde de partij in de verkiezingen voor het gouverneurschap 11% en in Colorado zelfs 21%. In Richmond werd de groene kandidaat Mc Laughin als burgemeester verkozen.
Deze verkiezingen toonden een opvallende tegenstelling tussen enerzijds het ongenoegen van een meerderheid van de kiezers en een toenemende woede tegenover de oorlog en sociale ongelijkheid, en anderzijds het gebrek aan een politiek alternatief. Het ongenoegen kwam tot uiting in de nederlaag van de Republikeinen. Maar de Democraten slagen er niet in om een alternatief te vormen. In de VS, misschien meer nog dan elders, is de noodzaak van een echte arbeiderspartij cruciaal.
