De campagne in aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 komt op kruissnelheid. Het komende jaar zullen deze verkiezingen de politieke actualiteit domineren. Zes maanden geleden ging de media er nog van uit dat Hillary Clinton de race met de vingers in de neus zou winnen. Maar de Amerikaanse samenleving kraakt op haar grondvesten. Zo hard zelfs dat een presidentskandidaat die zichzelf een socialist noemt en oproept voor een politieke revolutie tegen de klasse van miljardairs, op een golf van enthousiasme surft en het establishment zwaar doet zweten.
Artikel door Bart Vandersteene, vanuit Seattle
Kritiek op kapitalisme populair
Op 13 oktober vond het eerste tv-debat plaats tussen de Democratische kandidaten. 15 miljoen Amerikanen, een record voor een debat tussen Democraten, volgden het debat waarin Bernie Sanders zijn socialistische boodschap voor het eerst aan een massa-publiek kon voorstellen. Hij schuwde de aanval niet. Op de vraag of hij voorstander is van het kapitalisme antwoordde hij: “Beschouw ik mezelf als een onderdeel van het kapitalistische proces dat ervoor zorgt dat een kleine minderheid zoveel heeft en de grote minderheid zo weinig, waar de hebzucht en de roekeloosheid van Wall Street onze economie heeft gekelderd? Nee, ik geloof in een samenleving waar iedereen het goed heeft, niet enkel een handvol miljardairs.”
Tijdens en na het debat was er online een sterke toename van het aantal zoekopdrachten naar “socialisme.” De campagne van Bernie Sanders heeft voor het eerst in vele decennia een debat over socialisme op de nationale politieke agenda geplaatst. Dit is het gevolg van een diepe crisis in een samenleving waar de “Amerikaanse Droom” aan diggelen is geslagen voor een groot deel van de bevolking en vooral de jonge generatie.
Beperkingen van Bernie Sanders
De keuze van Bernie Sanders om deel te nemen aan de voorverkiezingen bij de Democraten wijst echter op een fundamentele tegenstelling in zijn campagne. Succesvol campagne voeren tegen de superrijken via de structuren van een partij die gefinancierd en gecontroleerd wordt door diezelfde superrijken, is quasi onmogelijk. De campagne van Sanders begint steeds meer een reële bedreiging te worden voor diegenen die de touwtjes in handen hebben. Er is een tegencampagne in de maak met de gekende ingrediënten: leugens, verdraaiingen, politieke manoeuvres, karaktermoord, … De commerciële media in handen van diezelfde miljardairs zullen daarin een prominente rol vervullen. De vraag is niet “of” maar “wanneer” de fluwelen handschoenen worden ingeruild voor de bokshandschoenen.
Socialist Alternative, de zusterorganisatie van LSP, roept Bernie Sanders op om onafhankelijk te kandideren wanneer hij de voorverkiezingen zou verliezen. Hij heeft nu al laten verstaan dit niet te doen en Clinton te zullen steunen. Dat zou erop neerkomen dat hij z’n beweging en momentum opgeeft en zichzelf overgeeft aan het establishment van de Democraten rond Clinton. Dit is een van de problemen in de campagne van Sanders, naast een aantal zwakke posities over buitenlands beleid en de illusies die hij creëert in het Scandinavische model dat dienst moet doen als voorbeeld van een ‘socialistisch’ model.
Groeiende afkeer tegen establishment
Ondanks deze beperkingen is de campagne van Bernie Sanders een verademing voor miljoenen werkende Amerikanen en de vele jongeren die zich afvragen in welke samenleving zij zullen leven. Het is ook een reactie tegen de controle van het grote geld op het politieke proces. Velen zijn het beu dat de nationale politiek meer dan ooit gecontroleerd wordt door de 0,01% rijkste Amerikanen. In 2010 besliste het Amerikaanse Hooggerechtshof dat er geen beperkingen worden opgelegd op het geld dat grote bedrijven en miljonairs uitgeven in nationale verkiezingscampagnes. Sindsdien is er een lawine aan groot geld waarmee de politieke berichtgeving wordt gecontroleerd en gedomineerd.
Op 11 oktober schreef de New York Times dat amper 158 families goed zijn voor de helft van de financiering van alle politieke campagnes in deze verkiezingen. Deze families gaven al 176 miljoen dollar uit. De meeste van deze donoren hebben hun fortuin gemaakt in de financiële of energiesector. Ze willen uiteraard vermijden dat er regelgeving in hun sector komt of dat ze meer belastingen moeten betalen.
Hetzelfde artikel van de New York Times merkt terecht op dat de standpunten van de 158 families niet overeenkomen met die van de meerderheid van de bevolking. “Twee derden van alle Amerikanen steunt hogere belastingen voor wie meer dan een miljoen dollar per jaar verdient, 60% wil meer overheidsinterventie om de kloof tussen arm en rijk te dichten en bijna 70% wil dat de sociale zekerheid, een basis aan gezondheidszorg en gegarandeerde minimumpensioenen voor 65-plussers bewaard blijven.”
De groeiende afkeer tegen het establishment zet het tweepartijenstelsel in de VS onder druk. Er is een radicalisering met ook rechts populisme bij de Republikeinen. Er was al de Tea Party en nu zijn er Donald Trump en Ben Carson die vooral steun krijgen omdat ze geen politici zijn. Maar de belangrijkste ontwikkeling is de opkomst van linkse en socialistische ideeën. Dit zal uiteindelijk leiden tot de creatie van een nieuwe, brede linkse partij.
Het socialistische gemeenteraadslid Kshama Sawant in Seattle is de meest prominente stem die voor zo’n nieuwe linkse partij pleit. Zij heeft op twee jaar tijd belangrijke overwinningen kunnen boeken, zoals de verhoging van het minimumloon naar 15 dollar per uur. Seattle was de eerste grote Amerikaanse stad waar dit gebeurde. Op 3 november moet Kshama herkozen worden in de gemeenteraad. Het establishment gooit veel middelen in de campagne van de tegenkandidaat. Maar als Kshama Sawant herkozen wordt, zal dit nog meer een model vormen dat overal in het land gevolgd kan worden en mee aan de basis zal liggen van een partij voor de 99%.
Reacties zijn gesloten.