Opmerkelijk nieuws vandaag in L’Echo, de Franstalige zakenkrant. Op 24 september was er een staking van het personeel van het goederenverkeer per spoor. Het zwaartepunt lag daarbij in Antwerpen. Infrabel, de verantwoordelijke voor de infrastructuur van het spoor, trok naar de rechter om de staking onmogelijk te maken maar kreeg ongelijk.
Het personeel protesteerde tegen een eenzijdige wijziging van hun arbeidsvoorwaarden door een terbeschikkingstelling aan B-Logistics in plaats van een statutaire tewerkstelling bij de NMBS. Deze overgang zou onder meer leiden tot het opleggen van meer flexibiliteit en volgens een woordvoerder van B-Logistics op de radio deze morgen tot het ‘anders invullen van enkele vakantiedagen’. Daarmee wordt bedoeld dat enkele vakantiedagen wegvallen. Meer over de staking van 24 september vind je in ons verslag.
Infrabel trok naar de rechter met een eenzijdig verzoekschrift om de staking van 24 september onmogelijk te maken. Het bedrijf vroeg van de voorzitter van de rechtbank dwangsommen van 2.000 euro per persoon per inbreuk als een staker op het spoor zou komen of zich in een straal van 10 kilometer rond het spoorknooppunt. Dat is een wel erg opmerkelijke eis, een bijzonder ruim plaatsverbod waardoor zelfs een stakingspiket in de praktijk onmogelijk wordt. Of het zou moeten zijn dat het stakingspiket ergens op een afgelegen veld wordt opgezet? In werkelijkheid komt dit neer op een stakingsverbod. De voorzitter van de rechtbank wees de eis van Infrabel af. Nog een opmerkelijk detail: Infrabel deed als overheidsbedrijf beroep op het eigendomsrecht en de vrijheid van handel en ondernemen.
Het is schandalig dat een overheidsbedrijf als Infrabel naar de rechter trekt om een stakingsverbod op te leggen. Dit zijn methoden die doorgaans enkel in de private sector worden toegepast. Bovendien is het een erg betwiste methode, het Europees Comité voor Sociale Rechten stelde in 2012 dat het gebruik van eenzijdige verzoekschriften bij stakingsacties ongeoorloofd is. Waar de Belgische overheid bijzonder strikt is in het uitvoeren van Europese besparingsdictaten, geldt dit duidelijk niet voor Europese vaststellingen inzake sociale bescherming en democratische rechten zoals het stakingsrecht.
De rechter in Antwerpen verklaarde de vordering van Infrabel ontvankelijk maar ongegrond. Met andere woorden werd gesteld dat een eenzijdig verzoekschrift kon ingediend worden, maar de rechter weigerde de eis toe te kennen. Zo stelde de rechter dat de tegenpartij bekend was en dat de verantwoordelijken van de vakbonden in het debat moesten betrokken worden. Verder wees de rechter erop dat er geen elementen waren die aangaven dat de stakers sporen zouden bezetten en de grenzen van het stakingsrecht zouden overtreden. Tenslotte merkte de rechter op dat een staking net tot doel heeft om de activiteiten te verstoren en dat het stakingsrecht geen bevoegdheid van de rechter is.
Rond de redenen voor de staking zelf werd ondertussen een akkoord gesloten tussen de directie en de leiding van ACV Transcom waardoor 600 statutaire personeelsleden van NMBS kunnen overstappen naar B Logistics met aanpassing van de arbeidsvoorwaarden en minder vakantiedagen, door de NMBS gecompenseerd tot aan het pensioen. Er is onder meer een motivatiepremie voorzien tot 5.000 euro gespreid over vijf jaar voor niet-rijdend personeel in een 3×8-stelsel en 2.500 euro voor rijdend personeel in dagdienst. We komen daar later nog op terug.
De uitspraak van de Antwerpse rechter is terecht en lijkt ons logisch. Maar het blijft natuurlijk afwachten of alle rechters op een dergelijke wijze zullen oordelen nu ook overheidsbedrijven de door Europa betwiste methode van eenzijdige verzoekschriften tegen stakingsacties hanteren.
