Twee weken na het akkoord blijft BM&S personeel minachten en worden beloften niet nagekomen.
Artikel door Laure (Brussel) uit de februari-editie van ‘De Linkse Socialist’ die komende vrijdag van de drukker komt. Foto: Collectif Krasnyi
Terugblik op een historische staking
De schoonmakers van het atelier van BM&S in Schaarbeek poetsen treinen van de NMBS. Zoals bijna alle schoonmakers die treinen poetsen, werken ze voor een onderaannemer en dit ver onder de arbeidsvoorwaarden van spoorpersoneel.
Op 21 augustus 2014 gingen de 14 arbeiders van het atelier in Schaarbeek in staking tegen het ontslag van vijf van hen. Ze zouden de staking meer dan vier maanden volhouden. In die stakingsmaanden legde de directie een enorme minachting voor het personeel aan de dag. Er werd niet geluisterd naar de nochtans eenvoudige eisen van de stakers en er werd geprobeerd om het stakingspiket te breken. Zo werden interimmers als vervangers gestuurd, kwamen er deurwaarders langs en werd ook de politie ingezet. De vastberadenheid van de arbeiders zorgde ervoor dat de directie niets anders kon dan de treinen tijdelijk elders schoon te maken, meer bepaald in Liers.
Het werd erg moeilijk om deze directie tot toegevingen te dwingen. Maar de arbeiders hielden zich sterk en wisten een belangrijke solidariteit rond zich te organiseren. Er waren verschillende solidariteitsacties, onder meer door spoorpersoneel. Maar dit kwam er pas laat en het gebeurde te weinig.
Van bij het begin van de staking werd een solidariteitscomité opgezet door syndicalisten, waaronder leraars, spoorpersoneel, militanten van ACOD-LRB en activisten van verschillende politieke organisaties, waaronder LSP. Het solidariteitscomité bleef de arbeiders steeds ondersteunen en organiseerde verschillende acties. Maar de standpunten van het comité en de actievoorstellen werden niet altijd even enthousiast onthaald door het vakbondsapparaat.
De vakbondsleiding steunde de staking, maar was erg terughoudend om de solidariteit ook in de praktijk te organiseren. Er werd voorkeur gegeven aan een onopvallend en rustig piket dat niet in de media kwam, in plaats van acties te organiseren om de strijd uit te breiden, wat nochtans nodig was.
Het was niet gemakkelijk om het verzet tegen een dergelijke werkgever zo lang vol te houden. BM&S gebruikte dubieuze methoden die eerder aan de maffia doen denken en de grenzen van het wettelijke aftasten. Er waren dreigementen, intimidaties en leugens waarbij de directie niet aarzelde om deze ook te gebruiken om druk te zetten op het vakbondsapparaat en via die weg ook op de stakers.
Als de arbeiders tegen de wil van het vakbondsapparaat in acties hadden georganiseerd om druk te zetten op hun directie, dan had de strijd wellicht niet zo lang geduurd. De solidariteit die meermaals tot uiting kwam, ook vanuit andere sectoren, had op die manier gebruikt kunnen worden om de strijd uit te breiden en sterker te staan. Jammer genoeg kon het vakbondsapparaat, waar de arbeiders van afhingen voor hun stakersvergoedingen, haar strategie opleggen. Het was beter geweest dat de strijd van bij het begin geleid werd door de arbeiders zelf, met een democratisch beheer van de stakerskas. Het zou gezorgd hebben voor een grotere onafhankelijkheid om de strijd te organiseren.
Strijd loont!
De vastberadenheid heeft uiteindelijk resultaat opgeleverd. De twee afgedankte delegees werd opnieuw aangenomen en er werd nog meer op papier gezet in een akkoord. De overwinning beperkt zich niet tot de 14 moedige stakers. Het is een overwinning voor de volledige arbeidersbeweging. Ze hebben aangetoond dat het mogelijk is om vol te houden, ondanks de druk van de werkgever, en vooral dat het op deze manier mogelijk is om een verdere afbouw van onze arbeidsvoorwaarden te stoppen. Zolang we alles aanvaarden en niets zeggen, zullen de werkgevers proberen om aan onze lonen en arbeidsvoorwaarden te prutsen.
De arbeiders hebben aangetoond dat een werkgever zich wel tegen de werknemers kan keren, maar dat dit zeker niet absoluut is. Ze hebben samen een vuist gemaakt en hebben de werkgever van antwoord gediend.
Deze overwinning is belangrijk voor al het schoonmaakpersoneel. Met deze staking werd duidelijk gemaakt hoe ze uitgebuit worden om de winsten te vergroten, waarbij vaak in 19de eeuwse omstandigheden wordt gewerkt met een permanente dreiging om hun job te verliezen. Dit zwaard van Damocles moet van de arbeiders schoothondjes maken die onderworpen worden aan het heilige huisje van de concurrentie.
Het volstaat om erop te wijzen dat BM&S aan de NMBS een contract had voorgesteld dat 40% goedkoper was dan de concurrenten. Hoe is het in de schoonmaaksector mogelijk om goedkoper te zijn zonder te besparen op het personeel?
Het akkoord wordt niet geconcretiseerd
Eens te meer heeft de directie van BM&S op schandalige wijze gelogen. De arbeiders worden niet gerespecteerd, maar ook het eigen woord is niets waard. Het akkoord dat met de arbeiders werd gesloten beloofde werk voor de ontslagen interimmers, in gelijk welk atelier van BM&S. Ze hebben twee weken later nog geen dag gewerkt. Volgens het akkoord zouden ze prioritair ingezet worden in Schaarbeek, maar ze werden daar voorbijgestoken door acht andere arbeiders die zich wel erg volgzaam en flexibel opstellen.
Het zorgt ervoor dat de arbeiders die maandenlang staakten nu moeten vaststellen dat de arbeidsvoorwaarden in Schaarbeek sterk achteruitgaan, dat de werkdruk toeneemt en dat de nieuwkomers uit angst voor repressailles de veiligheidsvoorschriften niet nakomen. De delegees werden naar andere ateliers uitgestuurd en stellen daar vast dat er nog ergere omstandigheden zijn. Het personeel krijgt geen degelijke werkgerief en moet in gevaarlijke omstandigheden werken (onder meer door water te gebruiken op enkele centimeters van katheders tot 3.000 volt, het oversteken van sporen waar treinen over passeren, …)
Sinds de werkhervatting is een nieuw hoofdstuk begonnen voor de rebelse arbeiders van Schaarbeek. Hun strijd is immers nog niet afgelopen. Door de ervaring van de staking weten ze tot wat ze in staat zijn. Ze zijn georganiseerd, vastberaden en, vooral, ze staan niet alleen. De steun die ze rond zich hebben verzameld, kan opnieuw gemobiliseerd worden.
