De strijd van het fastfoodpersoneel in de VS gaat door. Er wordt al langer campagne gevoerd voor een degelijk minimumloon van 15 dollar per uur en vakbondsrechten. We spraken met een van de voortrekkers van het fastfoodpersoneel in Seattle, Carlos Hernandez. Hij werd doorheen de acties een van de leiders van het personeel van de lageloonsector.
De strijd van de fastfoodwerkers kreeg de laatste tijd wel wat aandacht. Waarom zijn jullie zo kwaad?
Carlos: “De arbeidsomstandigheden zijn erg slecht. Het personeel wordt totaal niet beschermd. We hebben geen kans op een waardig leven, om onze rekeningen te betalen en om onze gezinnen te onderhouden. De meeste arbeiders in de sector krijgen slechts het minimum. Ze krijgen geen extra loon bij overwerk. Het is echt verschrikkelijk. Ze stelen onze lonen. Dit gebeurt in de meeste restaurants, maar de mensen weten niet dat het illegaal is. Jammer genoeg moeten we allemaal de levensnoodzakelijke dingen kunnen kopen en is er vaak geen uitweg.”
Welke eisen stellen jullie daar tegenover?
Carlos: “Een van de eerste dingen is de gezondheidszorg. De meeste mensen zijn niet verzekerd, want het is bijzonder duur. Maar iedereen wil wel bescherming tegen ziekte. Er moeten ook meer regels komen voor de arbeidsomstandigheden zodat we in degelijke omstandigheden werken en beschermd zijn. De werkgevers mogen ons niet zomaar uitbuiten, we hebben meer bescherming nodig.
“Een van de populairste eisen is die van 15 dollar per uur. De grootste bedrijven kunnen gemakkelijk 15 dollar per uur betalen. Het zou de werkenden de mogelijkheid bieden om hun leven te verbeteren en naar school te gaan, ze zouden immers geen twee of drie jobs meer moeten uitoefenen om rond te komen. Wij zorgen ervoor dat deze sector draait. Wij zijn het die de restaurants open houden, de klanten ontvangen, schoonmaken en het eten klaarmaken. Maar de bazen zijn daar niet om bekommerd. Onze lonen is niet hun zorg. Zij zijn enkel bezig met de winsten.
“Zolang ze winsten maken, zien ze het personeel als wegwerpproducten. Als iemand ziek is, wordt die aan de deur gezet en vervangen. We komen op voor 15 dollar per uur om meer controle te hebben op desector en om meer bescherming voor de werkenden te bekomen. We willen een einde maken aan de diefstal van onze lonen. Nu heeft minder dan 1% van de fastfoodrestaurants een vakbond.”
Hoe reageren de bazen van de fastfoodrestaurants?
Carlos: “De werkgevers reageren exact zoals we dat verwacht hadden. Ze zijn enkel bezorgd om hun winsten. Ze doen er alles aan om die te verzekeren. Ze hebben spijtig genoeg de macht van het geld. Veel arbeiders zijn bang omdat ze geld nodig hebben om in hun leven te voorzien en soms ook hun gezin te onderhouden. Intimidatie is een sterk wapen. Ze kunnen mensen het zwijgen opleggen. Nu gebruiken ze veel intimidatie. Ik verloor mijn job al twee keer toen ik probeerde om betere arbeidsomstandigheden te bekomen. De eerste keer was bij Chipotle en daar kreeg ik weinig steun. De tweede keer was bij Subway.
“Als arbeiders heb ik problemen met onrechtvaardigheid. Ik vind het niet kunnen dat mensen slecht behandeld worden. Ik wil niet dat onze werkomstandigheden altijd zo blijven. Het gaat niet om mij of de anderen die er nu werken. Er beginnen veel nieuwe werkenden in deze jobs, en zij ondergaan hetzelfde lot. Als niemand tot verandering probeert te komen, zal er ook niets veranderen. Alles zal hetzelfde blijven. De eigenaars worden rijkere miljonairs op de kap van de mensen die in de restaurants werken, op de kap van het leven van die werkenden en dat is niet juist. Ze kunnen de mensen beter behandelen en hen het nodige respect geven. Maar ze willen niet dat we proberen tot verandering te komen.”
Wat is er moet jou gebeurd toen je dat wel deed?
Carlos: “Na mijn eerste staking begon ik met collega’s te spreken over hun rechten. Ze begonnen we hierop af te scheiden van mijn collega’s, zeker van de Spaanstalige collega’s. Ik ben een goede werker en dus was het moeilijk om me aan de deur te zetten. Ze zochten een excuus om dat toch te doen. Uiteindelijk werd ik afgedankt omdat ik een koekje aan een kind gaf. Jammer genoeg zijn er geen regels en kunnen ze me daarvoor afdanken. Ze volgden me steeds met een camera in de hoop dat ze iets zouden vinden om me af te danken. Toen dat gebeurde, voelde ik me rot. Als iemand ingaat tegen onrechtvaardigheid gebeurt altijd zoiets. De samenleving leert ons om onrechtvaardigheid te negeren omdat het anders gevolgen heeft. En je probeert toch ook om je familie te helpen. Ik ben een student en heb familie in Honduras die ik wil helpen.”
Wat deed je dan? Welke acties ondernam je om je job terug te krijgen of er toch de aandacht op te vestigen?
Carlos: “Ik probeer het bekend te maken door erover te spreken. Ik spreek met de werkenden en zorg ervoor dat ik gehoord word. Dat maakt een verschil. Ik geef ook niet op, dat is immers wat ze willen. Ze willen dat mensen de strijd opgeven. Als we dat doen, zal er nooit iets veranderen. We moeten ons organiseren en we moeten beseffen dat we mensen zijn. Het doet er niet toe van waar we komen, of we legaal of illegaal zijn, zwart of migrant, we moeten iets doen als we niet willen dat alles hetzelfde blijft. Dan zullen ze ons als afval blijven behandelen, als waardeloze en vervangbare objecten.”
Welke rol spelen migranten in de strijd?
Carlos: “Ze spelen een erg belangrijke rol. De meeste migranten zijn mensen die werk nodig hebben en bang zijn dat ze teruggestuurd worden naar hun land. Het is erg gemakkelijk om hen uit te buiten en werkgevers maken er gebruik van om ze slechte voorwaarden aan te bieden. Ze krijgen niet het respect dat ze verdienen, maar worden uitgebuit op basis van hun angst. Ze voelen het aan alsof ze geen stem hebben en moeten aanvaarden wat er is. Voor de werkgevers zijn het objecten – goedkope werkkrachten. Er zijn veel Latino’s. Zij zorgen ervoor dat de fastfoodrestaurants in dit land draaien. Ik werkte in tal van zo’n restaurants en zag er heel veel Latino’s die altijd hard werken, maar vaak het minste verdienen. Ze spelen een belangrijke rol, maar voor de werkgevers zijn het slechts goedkope werkkrachten. Zolang ze maar winst maken, kijken ze niet naar ons om. Migranten zijn een gemakkelijke prooi voor hen.”
Hoe kan de strijd vooruit gaan?
Carlos: “Het is niet gemakkelijk maar ook niet onmogelijk. Veel mensen zijn erg betrokken bij deze strijd om tot verandering te komen, niet alleen voor migranten of Latino’s, maar voor de meerderheid van de werkenden die gewone vaders en moeders zijn die in dit land werken. Het doel is om betere arbeidsvoorwaarden af te dwingen met een loon dat ons en onze gezinnen een waardiger leven kan geven. We willen niet alle luxe van de wereld, zoals al eens wordt gezegd. Zo werkt het niet. Het gaat over overleven in dit land. We moeten overleven en kunnen dat niet. We staan slechts een stap van de dakloosheid verwijderd. Onze kinderen staan op een stap van de drugs. Het heeft enorme gevolgen voor onze kinderen.
“We willen de voorwaarden verbeteren en organisaties opzetten zodat de werkenden zich kunnen organiseren. We willen betere lonen, betere omstandigheden en dat iedereen weet wat er gebeurt. Het is belangrijk dat de mensen, de gemeenschappen, de kerken en de politici van onze omstandigheden weten. Dat ze weten hoeveel wij verdienen en welke uitbuiting er is. We slagen daar steeds meer in en mensen beginnen te weten hoe het er in de fastfoodsector aan toe gaat.
“Een ander doel is om ons te organiseren zodat we toegevingen en 15 dollar per uur kunnen afdwingen. Ze kunnen ons dat betalen. Ze zullen altijd proberen om mensen af te schrikken met de stelling dat de prijzen in de restaurants zullen stijgen, wat de economie niet ten goede komt op een ogenblik dat het al niet goed gaat met die economie. De economie staat echter net daarom zwak. De mensen hebben niet genoeg om voor zichzelf te zorgen en zijn afhankelijk van de overheid.
“De meeste werkenden in de fastfoodsector zijn van overheidssteun afhankelijk, van voedselbonnen en kinderopvang. Wij willen dat werkenden op zichzelf kunnen overleven, maar de bedrijven willen dat niet. Ze willen de mensen bang maken, maar ze kunnen meer betalen zonder de prijs van het eten aan te passen. Misschien dat ze bij restaurants als McDonalds, Subway of Wendy’s 5 cent erbij zouden moeten doen. Maar deze bedrijven maken miljoenen winsten. Ze kunnen hun personeel beter betalen, maar doen dat niet. Ze willen het personeel uitbuiten om zelf meer te hebben.”
Je hebt de campagne van Kshama Sawant enthousiast ondersteund. Waarom?
Carlos: “Als werkende en als student denk ik dat we politici nodig hebben die door dezelfde ervaringen zijn gegaan en dezelfde obstakels kenden. Zeker voor armen zonder veel middelen, zoals minderheden, zijn er weinig mensen die ons vertegenwoordigen en ons steunen in de strijd voor verandering. We hebben mensen nodig die dit deel van de bevolking, de meerderheid ervan, vertegenwoordigen. De meerderheid in dit land is arm, het zijn werkenden die amper kunnen overleven en velen van hen zijn kleurlingen. Hun stem komt niet aan bod.
“Het is belangrijk dat er mensen als Kshama zijn die voor deze mensen opkomen en die verandering willen met beter onderwijs, programma’s om de toegang tot onderwijs te verbeteren en ervoor te zorgen dat de ouders hun kinderen voldoende te eten kunnen geven en dat werkenden met respect worden behandeld. De politici worden verondersteld om de werkenden te verdedigen en gaan naar acties als er camera’s zijn, maar ze verdwijnen als de camera’s weg zijn. Aan bijna ieder piket zie ik wel iemand die Kshama vertegenwoordigt. We hebben mensen nodig die daar mee bezig zijn, die aan de kant van de armen staan en opkomen voor wie het hardste onder onrechtvaardigheid gebukt gaat.
“We hebben geen vertegenwoordigers die voor ons opkomen. Er zijn vertegenwoordigers, maar die staan aan de kant van wie het meeste heeft. We hebben nood aan mensen die de werkende klasse verdedigen, de mensen aan de basis, de minderheiden, diegenen die het nodig hebben.”
