De regering heeft voor 2013-2014 een loonstop opgelegd en wil dat de komende jaren verderzetten. Dat heeft tot heel wat ongenoegen geleid. Onze lonen zitten in de diepvries, maar de facturen en kosten niet. De ondermijning van de indexering zorgt er bovendien voor dat de automatische aanpassing van de lonen de reële levensduurte niet volgt.
Schrok je ook toen je je energiefactuur in handen kreeg? Je geld werd goed besteed: Elia (de beheerder van het elektriciteitsnet in ons land) heeft het onder meer gebruikt om zijn voormalige baas, Daniel Dobbeni, als consultant aan te werven. Voor een missionarisloon kan dat niet, de man krijgt 400.000 euro voor een opdracht van 170 dagen. Dat is 2.400 euro per dag!
De vakbonden verzetten zich tegen de loonstop en tegen de schandalige toplonen in zowel de publieke als de private bedrijven. Zelfs in de media weerklonken kritische stemmen. Maar met kritische opmerkingen en veroordelingen zullen we er niets aan veranderen. De Franstalige metaalbond van het ABVV, het MWB, trok naar de Raad van State en kreeg daarbij de steun van de Franstalige bediendenbond van het ACV, het CNE. Daarna trokken de drie grote vakbonden naar de Internationale Arbeidsorganisatie. In beide gevallen werd de beperking van de vrijheid van onderhandelen als argument ingeroepen.
“De loonstop verhindert ons om een loonsverhoging te onderhandelen, wat nochtans een basisrecht van de werknemers is. Het is een inbreuk op de internationale conventies inzake vrijheid van onderhandelen”, aldus ACV-voorzitter Marc Leemans. Dat klopt. Maar wat indien de Internationale Arbeidsorganisatie België veroordeelt? Dan zou dat een morele blaam zijn en “een affront voor ons land”, aldus Leemans. “België zou landen als Colombia en Guatemala vervoegen, landen die met de vinger worden gewezen door de Internationale Arbeidsorganisatie.” Het patronaat en de regering beven wellicht van de schrik…
We hebben er geen probleem mee dat alle mogelijke middelen worden aangewend om de werkenden, hun sociale verworvenheden en rechten te verdedigen. Dat kan ook de gerechtelijke weg of de Internationale Arbeidsorganisatie omvatten. Maar laat ons duidelijk zijn: zonder het gewicht van actieve strijd van de georganiseerde arbeidersbeweging was de 8-urendag of het stakingsrecht er nooit gekomen. Zonder een krachtsverhouding op straat en in de bedrijven op te bouwen, is het onmogelijk om de asociale tsunami van het patronaat en haar politieke marionetten een halt toe te roepen. De kleine juridische en andere middelen kunnen enkel dienen om de effectieve strijd te versterken, niet als excuus om de strijd op het terrein uit de weg te gaan.
De vakbonden wijzen er terecht op dat het overlegmodel constant onder vuur ligt door het patronaat en de winsthonger. Het is hoog tijd dat hier conclusies uit worden getrokken om terug te keren naar een strijdbaar syndicalisme waarbij de strijd doeltreffend en democratisch wordt georganiseerd. Voor de zomer werden alle oproepen tot actie enthousiaster en massaler overgenomen dan verwacht, maar telkens opnieuw bleef het wachten op een vervolg laat staan op een duidelijk en opbouwend actieplan. We hebben kostbare tijd verloren, maar het is niet te laat om onze strijd te organiseren.
Op 26 september was er een kleine betoging tegen de loonstop op initiatief van het CNE, de Brusselse afdeling van ACOD LRB (Lokale en Regionale Besturen) en de Actiecomités tegen besparingen in Europa. Het was een beperkte actie die niettemin aantoonde dat we op basis van actief verzet wel degelijk openingen kunnen maken om zo tot resultaten voor de arbeidersklasse te komen.
