Vandaag wordt ons in diverse kranten gemeld dat het aantal superrijken toeneemt, maar dat tegelijk het aantal armen toeneemt. Als we kijken naar het aantal mensen waarvan sprake in beide categorieën wordt pas echt duidelijk hoe sterk de kloof tussen arm en rijk toeneemt. Het aantal superrijken in ons land nam met 60 toe tot 810 personen. Het aantal armen dreigt toe te nemen tot 21% van de bevolking of meer dan twee miljoen mensen.
Een studie van Wealth-X en UBS geeft aan dat het aantal superrijken op wereldvlak is toegenomen tot 199.235 individuen. Het gaat om individuen met een netto vermogen van meer dan 30 miljoen dollar. Dat is nog geen 10% van het aantal mensen dat in ons land alleen in armoede dreigt terecht te komen of zich daar al bevindt. Het is ook geen 1% van de bevolking zoals gemakshalve als cijfer wordt gehanteerd door onder meer Occupy. Neen, het gaat om amper 0,002% van de bevolking. Die groep is wel goed voor 28 biljoen dollar. Biljoen? Dat zijn 12 nullen (voor de komma!). Het gezamenlijke vermogen van deze 200.000 mensen bedraagt meer dan het BBP van India, een land met 1,2 miljard inwoners.
Binnen de groep van superrijken is er nog een kleinere groep van super-super-superrijken. Het rapport stelt dat ongeveer 2.000 mensen wereldwijd goed zijn voor een vermogen van 6,5 biljoen dollar! De totale groep van superrijken bestaat voor 88% uit mannen en slechts 12% uit vrouwen. Een vijfde van de superrijken is actief in de financiële wereld. In ons land gaat het om 810 mensen of 60 meer dan vorig jaar.
Tegenover de 200.000 superrijken staan miljoenen armen. Zelfs in het ‘rijke’ Europa dreigt het aantal armen de komende jaren fors toe te nemen. Oxfam stelt dat het Europese besparingsbeleid het leger armen op het continent zal aangroeien met 15 tot 25 miljoen mensen. Tegen 2025 zouden 146 miljoen Europeanen in armoede leven. Nu al zijn er 121 miljoen armen in Europa of een kwart van de bevolking. Tegenover 0,002% superrijken staan 25% armen. De 10% rijksten in Europa zijn goed voor een kwart van het inkomen, de 10% armsten moeten het met 3% doen. Waar de superrijken vooral mannen zijn, maken vrouwen en jongeren meer kans om in armoede terecht te komen.
Ons land blijft niet achter. Oxfam wijst erop dat de kloof tussen rijk en arm nog nooit zo groot was. Tussen 1990 en 2009 zagen de 30 procent armste Belgen hun netto-inkomsten met 11,2 tot 8,3 procent dalen, terwijl de 10 procent rijksten hun inkomen zagen toenemen met 27,3 tot 31,9 procent. Ook bij ons dreigt 21% van de bevolking in armoede terecht te komen.
Terecht wijst Oxfam erop dat het besparingsbeleid de kloof verder uitdiept. De organisatie wijst er fijntjes op dat de gezamenlijke rijkdom van de 10 rijkste Europeanen hoger is dan het bedrag van de stimulusmaatregelen in de EU tussen 2008 en 2010 (het gaat respectief om 217 en 210 miljard euro). De organisatie vraagt “de Europese lidstaten om aan een nieuw economisch en sociaal model te werken, waarbij geïnvesteerd wordt in de mensen, waarbij de democratie wordt versterkt, en waarbij een rechtvaardige fiscaliteit voorop staat.” Hoe dat onder het kapitalisme mogelijk zou zijn, ontgaat ons volledig.
We zijn het eens met de roep naar rechtvaardigheid met onder meer publieke investeringen in onderwijs, gezondheidszorg en openbare diensten of de creatie van degelijke jobs. Maar dat botst onvermijdelijk en hard met de logica van het huidige systeem. De toenemende kloof tussen arm en rijk met excessen aan de top en pure miserie voor de meerderheid van de bevolking is geen voorbeeld van een ‘uitwas’ van het systeem, het behoort tot de essentie van hoe het kapitalisme functioneert.
Een “nieuw economisch en sociaal model” is inderdaad nodig. Dat kan enkel door het bestaande kapitalistische model naar de prullenbak van de geschiedenis te verwijzen om plaats te maken voor een stelsel waarbij de meerderheid van de bevolking op democratische wijze het bezit en het beheer van de sleutelsectoren van de economie in handen neemt zodat de belangen van de meerderheid van de bevolking centraal kunnen geplaatst worden in plaats van die van de 0,002% die het vandaag in de praktijk voor het zeggen heeft. Wij zijn het dus eens met de roep naar een ander economisch en sociaal model. Meer nog, we plakken er een naam op: socialisme.
